“ΣΗΜΑΔΕΨΕ, ΠΥΡΟΒΟΛΗΣΕ, ΣΚΟΤΩΣΕ ΚΑΙ ΤΟ ΑΠΟΛΑΥΣΕ”

Μιχαήλ Μυρογιάννης του Δημητρίου, 20 ετών, ηλεκτρολόγος, από τη Μυτιλήνη, κάτοικος Ασημάκη Φωτήλα 8, Αθήνα.

Στις 12:00 το μεσημέρι, στις 18/11/1973, ενώ βάδιζε στη διασταύρωση των οδών Πατησίων και Στουρνάρη, τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι από πυρά περιστρόφου αξιωματικού του στρατού (συνταγματάρχης Νικόλαος ΝτερτιλήςΉ). Μεταφέρθηκε στο Σταθμό Πρώτων Βοηθειών του ΕΕΣ (Γ΄ Σεπτεμβρίου) σε κωματώδη κατάσταση και κατόπιν στο Ρυθμιστικό Κέντρο Αθηνών, όπου πέθανε αυθημερόν.

Αυτόπτης μάρτυρας της σκηνής ήταν και ο συνθέτης Μίμης Τραϊφόρος, που κατοικούσε τότε με τη σύντροφό του Σοφία Βέμπο στην οδό Στουρνάρη. Η κατάθεσή του είναι συγκλονιστική:  “περί ώραν 2:15 της Κυριακής 18/11/1973 ευρισκόμουν εις το μπαλκόνι του σπιτιού μου επί της οδού Πατησίων και αντελήφθην έναν νεαρό άνδρα, ύψους περίπου 1,80 μ. με μακριά μαλλιά, να κατέρχεται την οδόν Στουρνάρη, ήσυχος και αδιάφορος. Καθώς είχεν φθάσει εις το μέσον της διασταυρώσεως των άνω οδών, φαίνεται ότι κάποιος από το Πολυτεχνείο του φώναξε κάτι, εγώ δεν άκουσα τίποτε, αλλά το συμπεραίνω, διότι τον είδα να επιταχύνη το βήμα του και στον τρίτο – τέταρτο βηματισμό του άκουσα δύο πυροβολισμούς. Εκ των υστέρων έμαθα ότι ο ανωτέρω αποβιώσας ωνομάζετο Μυρογιάννης, υιός θυρωρού, ο οποίος πήγαινε να επισκεφθή τον πατέρα του εις κάποιαν πολυκατοικίαν επί της οδού Γ΄ Σεπτεμβρίου. Ο πατέρας του επεσκέφθη την σύζυγόν μου, Σοφίαν Βέμπο, και της άφηκε μιαν φωτογραφίαν του νεκρού με αφιέρωσιν, εγώ έλειπα κατά την επίσκεψιν του ανωτέρω."

(στοιχεία από το περιοδικό Ταχυδρόμος /2003)

«Με παραδέχεσαι ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μία στο κεφάλι!».

Aυτά ήταν τα λόγια του ταγματάρχη Νικόλαου Ντερτιλή στον οδηγό του, το μεσημέρι της 18ηςΝοεμβρίου 1973. Ο Ντερτιλής μόλις είχε δολοφονήσει εν ψυχρώ με το υπηρεσιακό του όπλο τον 20χρονο Μιχάλη Μυρογιάννη, στη γωνία Στουρνάρη και Πατησίων.

Μία ημέρα μετά την αιματηρή κατάπνιξη της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, η περιοχή του κέντρου της Αθήνας θύμιζε πεδίο μάχης. Αστυνομία και στρατός συνέχιζαν να συλλαμβάνουν, να κακοποιούν και να «εξαφανίζουν» όποιον έμοιαζε ύποπτος για συμμετοχή στα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Παράλληλα, με μεγάλες μάνικες έπλεναν τον προαύλιο χώρο της σχολής από αποκαΐδια, αίματα και άλλα σημάδια που θα μπορούσαν να προδώσουν τι είχε συμβεί το περασμένο βράδυ.

Σύμφωνα με την κατάθεση του οδηγού του, Αντώνη Αγριτέλη, στη δίκη των δικατόρων, ο Ντερτιλής μετά τη δολοφονία τον χτύπησε φιλικά στην πλάτη και μπήκε πάλι στο αυτοκίνητό του σαν να μην είχε συμβεί τίποτα. Είχε πυροβολήσει τον Μιχάλη Μυρογιάννη γιατί του φάνηκε «ύποπτος». Ο 20χρονος νεαρός ήταν από τη Μυτιλήνη και εργαζόταν σαν ηλεκτρολόγος. Όμως δεν δολοφονήθηκε μόνο επειδή βρέθηκε στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή. Ο Μυρογιάννης σκοτώθηκε γιατί είχε μακριά μαλλιά. Το χαρακτηριστικό του αυτό, το πλήρωσε με τη ζωή του.

Η φωτογραφία του Ντερτιλή με το πιστόλι στο χέρι χρονολογείται από τις μέρες της εξέγερσης. Ο Μιχάλης Μυρογιάννης ίσως να μην ήταν το μόνο θύμα του. Δεκάδες άλλοι σαν τον Μυρογιάννη κακοποιήθηκαν, τραυματίστηκαν και δολοφονήθηκαν τις ημέρες του πολυτεχνείου από τους επιόρκους αξιωματικούς της χούντας και τους αστυνομικούς που συνεργάστηκαν μαζί τους.

Βεβαίωση με ένορκη κατάθεση του Αντώνη Αγριτέλλη, οδηγού του Ντερτιλή, την ημέρα της σφαγής του Πολυτεχνείου*
«Είδα τον Ντερτιλή να δολοφονεί το Μυρογιάννη» 



«Είδα τον Ν. Ντερτιλή να βγάζει το περίστροφό του και να σκοτώνει ένα νεαρό στην οδό Πατησίων. Μια κόκκινη λιμνούλα από αίμα σχηματίστηκε γύρω από το κεφάλι του νεαρού στην άσφαλτο και μια ακόμα μικρότερη άσπρη από χυμένα μαλλιά.» 
Η ένορκη βεβαίωση που κατατέθηκε στο Δικαστήριο έχει ως εξής: «Ήμουνα προσωπικός οδηγός του Συνταγματάρχη Ντερτιλή. Την Παρασκευή το απόγευμα (16ης Νοεμβρίου) τον παρέλαβα από το σπίτι του και τον μετέφερα με το τζιπ στην Αστυνομική Διεύθυνση Αθηνών στην οδό Σταδίου 10, γύρω στις 7 το βράδυ. Κατά τις 10 η ώρα βγήκε ο Ντερτιλής μαζί με κάποιον ανώτερο αξιωματικό της Αστυνομίας και έφυγαν. Πότε επέστρεψαν δεν τους αντελήφθην.
Στις 4 ή 4:30 ξημερώνοντας Σάββατο παρέλαβα τον Ντερτιλή και τον μετέφερα από την ΑΣΔΕΝ στο Πολυτεχνείο με το τζιπ. Σταμάτησα κοντά στην κατεστραμμένη πύλη, ο Ντερτιλής κατέβηκε και συζητούσε με κάποιον αξιωματικό της Αστυνομίας. Ξαφνικά αντελήφθην φασαρία και φωνές προς τη μεριά της διασταύρωσης Πατησίων και Στουρνάρα. Παρετήρησα ότι αστυφύλακες έδερναν έναν νεαρό. Ξαφνικά αυτός κατόρθωσε να αποσπασθεί από τους αστυφύλακες. Τότε ο Ντερτιλής, που μόλις είχε αντιληφθεί το επεισόδιο, έβγαλε από το μπουφάν του το περίστροφό του και πυροβόλησε χωρίς να πολυσκεφθεί.
Ο νεαρός έπεσε σαν κοτόπουλο. Έμεινε επί τόπου ακριβώς στην διασταύρωση Πατησίων και Στουρνάρα, προς την πλευρά της Ομόνοιας. Εγώ φαντάστηκα ότι του έριξε στα πόδια και περίμενα να κινηθεί. Όταν όμως είδα να σχηματίζεται μια λίμνη από αίμα και μια μικρή άσπρη λιμνούλα από μυαλά, κατάλαβα ότι τον πυροβόλησε στο κεφάλι και ήταν ήδη νεκρός.
Μετά, σαν να μη συνέβαινε τίποτα, μπήκε στο τζιπ και κτυπώντας με στην πλάτη, μου είπε “με παραδέχεσαι ρε; Σαράντα πέντε χρονών άνθρωπος και με τη μια τον πέτυχα στο κεφάλι”. Εγώ τα είχα χάσει και ήμουνα φοβερά ταραγμένος και φοβισμένος. Συνεχίσαμε προς την Πατησίων και φθάσαμε στο Μουσείο. Εκεί κάποιος υπάλληλος των τρόλεϋ ήταν μπλοκαρισμένος και οι αστυφύλακες του φώναζαν και τον έσπρωχναν. Ο Ντερτιλής κατέβηκε απ’ το τζιπ, κόλλησε το περίστροφό του στο στομάχι του ανθρώπου και τον φοβέριζε ότι θα τον σκοτώσει αν δεν εξαφανιστεί.
Μετά προχωρήσαμε προς τον ΟΤΕ όπου ευρίσκοντο αρκετοί πολίτες.
Ο Ντερτιλής έβγαλε το περίστροφό του και άρχισε να πυροβολεί χωρίς να μπορώ να διαπιστώσω αν χτυπήθηκε κανείς. Από τον ΟΤΕ γυρίσαμε πίσω και φθάσαμε στα Χαυτεία ακριβώς έξω από τον ΜΠΡΑΒΟ. Ενώ δεν είχαμε σταματήσει ακόμη, ο Ντερτιλής αντελήφθη πάνω από τον Κινηματογράφο “Αλάσκα” πολίτες που είχαν αποκλεισθεί. Κατέβηκε αμέσως από το αυτοκίνητό του και διέταξε τους ΛΟΚατζήδες να κάνουν έφοδο και να τους πιάσουν. Ο ίδιος έδινε διαταγές με το περίστροφο στο χέρι λέγοντας: “Βαράτε στο ψαχνό, πέντε παληόπαιδα θα μας κάνουν ό,τι θέλουν;” Μετά από λίγο, οι ΛΟΚατζήδες κατέβασαν τριάντα περίπου άτομα και τους έβαλαν επάνω σε καμιόνια και τους πήραν.
Από το σημείο εκείνο φύγαμε και πήγαμε στην οδό Γ΄ Σεπτεμβρίου και Μάρνη, σε μια υπηρεσία της Χωροφυλακής. Το διεπίστωσα αυτό, γιατί μόλις κατέβηκε ο Ντερτιλής έτρεξαν οι Χωροφύλακες και τον υποδέχτηκαν.
Αυτός όμως τους είπε, σαν να τους μάλωνε, “τι φοβάστε ρε; Βαράτε στο ψαχνό, εγώ έκανα την αρχή.”. Τότε κατάλαβα ότι είχε μαθευτεί η πράξις του Ντερτιλή.
Μετά από μέρες με ρώτησε ο Ντερτιλής: “Θυμάσαι ρε, αυτόν που πυροβόλησα στο Πολυτεχνείο; Ε, τη γλύτωσε τελικά.”
Φυσικά ήταν προφανής ο σκοπός του, ήθελε να απαλύνει την τρομερή εντύπωση που μου είχε δημιουργήσει με τον φόνο που έκανε εν ψυχρώ και να τον λησμονήσω. Αλλά το φοβερό αυτό γεγονός θα το θυμάμαι σ’ όλη μου τη ζωή. Έκανα πως τον πίστεψα αλλά δεν είχα την παραμικρή αμφιβολία ότι ο νεαρός ήταν νεκρός. Πράγμα που το διάβασα αργότερα στις εφημερίδες.
Μετά από αρκετές μέρες μ’ έδιωχναν με δυσμενή μετάθεση στο Πολύκαστρο. Με κάλεσε ο Ντερτιλής και μου είπε: “Παιδί μου, δεν πρέπει να ξεχνάς ένα πράγμα, ότι στην Υπηρεσία μας ό,τι ακούμε και ό,τι βλέπουμε μένει για την Υπηρεσία, δεν το λέμε αυτό ούτε στην μάνα μας.”
Κατάλαβα τι εννοούσε. Η μετάθεσή μου στο Πολύκαστρο γινόταν επειδή ήμουν προσωπικός οδηγός του Ντερτιλή. Την δικαιολόγησαν όμως ότι είχα σπάσει τον καθρέπτη του αυτοκινήτου του και για τιμωρία έπαιρνα την μετάθεση αυτή.
Επίσης, θέλω να προσθέσω ότι κατά την διάρκεια των γεγονότων του Πολυτεχνείου ο Ντερτιλής έλεγε συνεχώς σε όποιον συναντούσε, “βαράτε στο ψαχνό”. Έλεγε ακόμη σε μερικούς άλλους ότι: “Όταν δείτε τέσσερα, άτομα τον έναν να τον σκοτώνετε και τους τρεις να τους βάζετε στο καμιόνι”.».