Real.gr
Δημοσιεύθηκε: 02 Ιουλίου 2016 - 06:50
Η Κλίντον βοηθούσε τον γαμπρό της να «τζογάρει» στην ελληνική κρίση!
Απόρρητα έγγραφα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ χρησιμοποίησε παράνομα η Κλίντον για να βοηθήσει το γαμπρό της που στοιχημάτιζε μέσω του δικού hedge fund στην ελληνική ανάκαμψη.
Νέα Υόρκη
Του Θάναση Κ.Τσίτσα
Παράνομη διαχείριση απόρρητων πληροφοριών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ με επίκεντρο την ελληνική διάσωση προς όφελος του γαμπρού της, Μαρκ Μεζβίνσκι, αποκαλύπτεται ότι διέπραξε η υποψήφια των Δημοκρατικών για τον Λευκό Οίκο, Χίλαρι Κλίντον.
Η πρώην επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας φέρεται από την δημοσιοποίηση ηλεκτρονικών της μηνυμάτων ότι χρησιμοποίησε απόρρητες πληροφορίες του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις κινήσεις Μέρκελ- Σόιμπλε το 2012 ώστε να παράσχει προνομιακή πληροφόρηση για τις κινήσεις του Βερολίνου στον γαμπρό της, που συγκέντρωνε χρήματα και στοιχημάτιζε μέσω του δικού hedge fund στην ελληνική ανάκαμψη.
Οι ενέργειες της Κλίντον αποκαλύφθηκαν από την δημοσιοποίηση της ηλεκτρονικής της αλληλογραφίας.
Τα μηνύματα του ηλεκτρονικού της ταχυδρομείου βρίσκονται αυτή την εποχή στο επίκεντρο της πολιτικής διαμάχης των ΗΠΑ.
Η αιτία είναι ότι όπως αποκαλύφθηκε το 2015, η κ. Κλίντον, χρησιμοποιούσε από το 2009 έως το 2012 προσωπικό λογαριασμό e-mail μέσω server που ήταν εγκατεστημένος στο σπίτι της στη Νέα Υόρκη, αντί όλα τα μηνύματά της να διεκπεραιώνονται μέσω των ηλεκτρονικών υπολογιστών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η αποκάλυψη έχει προκαλέσει μεγάλη πολιτική αντιπαράθεση στις ΗΠΑ, καθώς η πρώην υπουργός Εξωτερικών παραβίασε όλους τους κανονισμούς ασφάλειας και καταπάτησε όλες τις διατάξεις περί διαφάνειας και ευθύνης υπουργών.
Καθώς τα αρχεία και τα e-mails του προέδρου και των υπουργών στις ΗΠΑ θεωρούνται δημόσια έγγραφα και εν μέσω κατακραυγής, η Χίλαρι Κλίντον -αφού παραδέχτηκε ότι είχε ήδη διαγράψει 32.000 «προσωπικά» μηνύματα- υποχρεώθηκε να παραδώσει τον Ιούνιο τον επίμαχο server στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ και από τότε έχει αρχίσει ο «αποχαρακτηρισμός» διαβάθμισης απορρήτου και η διάθεσή του στις αρμόδιες ερευνητικές επιτροπές του Κογκρέσου.
Στο πλαίσιο αυτού του αποχαρακτηρισμού χθες ήρθαν στο φως της δημοσιότητας μέσω του FOXNews, οι άγνωστες ενέργειες της Χίλαρι Κλίντον που αφορούν την ελληνική κρίση και έχουν άμεση σχέση με τις οικονομικές δραστηριότητες του γαμπρού της Μαρκ Μεζβίνσκι.
Η ιστορία έχει λίγο πολύ ως εξής:
Ο διαχειριστής του hedge fund, Mάρκ Μεζβίνσκι, είχε φίλους σε πολύ υψηλές θέσεις, όταν στοιχημάτισε στην ελληνική οικονομική ανάκαμψη.
Ο Μαρκ Mεζβίνσκι είναι παντρεμένος με την Τσέλσι Κλίντον, κόρη του πρώην προέδρου Μπιλ Κλίντον και της Χίλαρι Κλίντον, υποψήφια για το χρίσμα των Δημοκρατικών για την αμερικανική προεδρία.
Το έντονο ενδιαφέρον της πεθεράς του και τότε υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, δεν ήταν αρκετό για τον ίδιο και τους επενδυτές για να αποφύγουν μια οικονομική τραγωδία.
Το 2011, ο Mεβζίνσκι, δημιούργησε αρχικά ένα γκρουπ από παράκτια (offshore) funds, συνολικού ύψους 325 εκατομμύριων δολαρίων με την ονομασία Eaglevale Partners το οποίο είχε συνεργασία και ένα ειδικό καθεστώς με επενδυτική τράπεζα Goldman Sachs.
Η εταιρεία με έδρα στο Μανχάταν της Νέας Υόρκης ιδρύθηκε από τον Mεζβίνσκι και δύο πρώην συνεργάτες του από την Goldman Sachs.
Κάποια στιγμή άρχισε να συγκεντρώνει χρήματα σε μια εποχή που κάποιοι στη Wall Street είχαν ελπίδες για ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας.
Για ένα διάστημα, ο Mεζβίνσκι εμφανιζόταν σε συνέδρια των hedge funds προκειμένου να προωθήσει τις επενδύσεις στην Ελλάδα.
Ο ίδιος προσωπικά μάλιστα ήταν ανάμεσα στους 18 εκπροσώπους hedge fund που συνάντησαν τον πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά στην Νέα Υόρκη τον Αύγουστο του 2013 κατά την διάρκεια της πρώτης του επίσκεψης στις ΗΠΑ.
Το hedge fund που είχε επικεντρωθεί στην ελληνική κρίση είχε την επωνυμία Eaglevale Hellenic Opportunity.
Εκτιμάται ότι αυτό το hedge fund που είχε συγκεντρώσει το ποσό των 25 εκατομμύριων δολαρίων από επενδυτές με σκοπό να αγοράσουν τραπεζικές μετοχές και ελληνικό δημόσιο χρέος, υπέστη σχεδόν συνολικές απώλειες.
Τον περασμένο Μάιο, το επενδυτικό ταμείο του Mεζβίνσκι τερμάτισε την δραστηριότητά του, αφού έχει χάσει σχεδόν το 90 τοις εκατό της αξίας του.
Να υπενθυμίσουμε ότι η Χίλαρι Κλίντον παραιτήθηκε από επικεφαλής του Στειτ Ντιπάρτμεντ το 2013 με σκοπό να θέσει υποψηφιότητα για τον Λευκό Οίκο.
Αλλά στα emails της που πρόσφατα δόθηκαν στην δημοσιότητα και αναφέρονται στην περίοδο του 2012 δείχνουν ότι η Κλίντον και ο εξ’ απορρήτων σύμβουλος του Ιδρύματος Κλίντον, Σίντει Μπλούμενθαλ, μοιράστηκαν διαβαθμισμένες πληροφορίες σχετικά με το πώς η γερμανική ηγεσία έβλεπε τις προοπτικές για την ελληνική διάσωση.
Η ανταλλαγή διαβαθμισμένων ευαίσθητων πληροφοριών με τους φίλους και μέλη της οικογένειά θεωρείται ανήθικη.
Ομοσπονδιακοί κανονισμοί απαγορεύουν τη χρήση μυστικών πληροφοριών για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων ή για τα συμφέροντα τρίτων.
Χθες, ο υπεύθυνος τύπου του hedge fund, Eaglevale, αρνήθηκε να σχολιάσει τις πληροφορίες που είδαν το φως της δημοσιότητας, ενώ από το επιτελείο της προεκλογικής εκστρατείας της Χίλαρι Κλίντον αρνήθηκαν να σχολιάσουν το περιεχόμενο των emails.
O Mαρκ Μεζβίνσκι, υπήρξε πρώην χρηματιστής της Goldman Sachs. Δημιούργησε το Eaglevale Management με δύο πρώην στελέχη της Goldman Sachs. Ως εταιρία "Global Macro", η στρατηγική της Eaglevale ήταν να αναζητούν ευκαιρίες κέρδους σε πολιτικά ασταθείς καταστάσεις.
Ο Mεζβίνσκι δημιούργησε πολλά funds στα νησιά Cayman, έναν από τους πιο διάσημους φορολογικούς παραδείσους, με την Goldman Sachs να παίζει τον ρόλο του κύριου μεσίτη για την Eaglevale.
Κάποια αμερικανικά μέσα υπογραμμίζουν το γεγονός ότι η Goldman Sachs είναι η χρηματιστηριακή εταιρεία η οποία έχει μια πολυκύμαντη ιστορία του χειρισμού της αξίας του ελληνικού χρέους σε βάρος της Ελλάδας.
Τον ίδιο μήνα που η Eaglevale δημιούργησε την off shore εταιρεία, ο Γκάρι Γκένσλερ, ο επικεφαλής της Αμερικανικής Επιτροπής Commodity Futures Trading, που ελέγχει τα hedge funds, ειδοποίησε μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου την Χίλαρι Κλίντον ότι ένα πακέτο διάσωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να «γυρίσει το κλίμα των αγορών» υπέρ των ελληνικών ομολόγων.
Ο Γκένσλερ είχε εργαστεί στο παρελθόν κι αυτός στην Goldman Sachs.
Σήμερα είναι ο οικονομικός διευθυντής της προεκλογικής εκστρατείας της Χίλαρι Κλίντον. Η Goldman Sachs έχει κάνει δωρεά μέχρι 5 εκατομμύρια δολάρια για το Ίδρυμα Κλίντον και έχει προσφέρει άλλες 860.000 για τις πολιτικές εκστρατείες της Χίλαρι Κλίντον.
Λίγο μετά την παραίτηση της από υπουργός Εξωτερικών, η Goldman Sachs την αποζημίωσε με 675.000 δολάρια για ομιλίες κάτι που επισημάνθηκε από τον εσωκομματικό της αντίπαλο Μπέρνι Σάντερς και έγινε αφορμή για ανταλλαγή πολιτικών πυρών.
Την εποχή της θητείας Κλίντον στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Ρόμπερτ Χόρματς , πρώην αντιπρόεδρος της Goldman Sachs διετέλεσε αναπληρωτής υπουργός για την Οικονομική Ανάπτυξη, Ενέργεια και Περιβάλλον.
Χόρματς και Κλίντον, σύμφωνα με τον αποχαρακτηρισμό των emails, αντάλλαξαν εκτενή e-mails σχετικά με τη δυνατότητα διάσωσης της Ελλάδα αλλά και πληροφορίες εσωτερικών αναφορών του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για το χρέος που προήλθαν από τον τότε πρέσβη των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Νταν Σμιθ.
Η παρακολούθηση της ελληνικής διάσωσης το 2012 ήταν μέρος της ατζέντας της Χίλαρι Κλίντον, αλλά ηθικά, αυτό δεν σημαίνει ότι ένα μέλος της οικογένειας θα πρέπει να βάζει στοιχήματα που να εξαρτώνται από τις ενέργειες ενός άλλου μέλους της οικογένειάς του, αφήνοντας κατά μέρος το ερώτημα αν οι «εμπιστευτικές» πληροφορίες διέρρευσαν στον Μεβζίνσκι από τον Μπλούμενθαλ ή από τα πεθερικά του, Μπιλ και Χίλαρι Κλίντον.
Το 2011, ως υπουργός Εξωτερικών η Χίλαρι Κλίντον είχε πιέσει τους ηγέτες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να διασώσουν το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Τότε είχε υποστηρίξει την επιβολή μέτρων λιτότητας στην Ελλάδα, την αύξηση των φόρων, τη μείωση των μισθών των δημόσιων υπαλλήλων και την κατάργηση των προγραμμάτων κοινωνικής πρόνοιας κάνοντας τους επενδυτές που κατείχαν το χρέος ευτυχισμένους…
Καθοδηγούμενη από την πεποίθηση των επενδυτών ότι η Ελλάδα θα πρέπει να διασωθεί, η κερδοσκοπική αξία του χρέους της ανέβηκε στη στρατόσφαιρα στα τέλη του 2011 και στις αρχές του 2012.
Τα ομόλογα σταδιακά βυθίστηκαν στα επίπεδα του 2008 μέχρι το τέλος του έτους, καθώς οι επενδυτές μία κέρδιζαν και μία έχαναν την εμπιστοσύνη τους στην προοπτική της διάσωσης.
Με άλλα λόγια, υπήρξαν πολλαπλές ευκαιρίες για αμοιβαία κεφάλαια να αγοράζονται φτηνά και να πωλούνται ακριβά.
Τον Φεβρουάριο του 2012 σε συνάντηση κορυφής για την κρίση χρέους της Ευρωζώνης στο Μόναχο, η Κλίντον κάλεσε πάλι τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δεσμευτούν για την ελληνική διάσωση.
Δύο μήνες αργότερα, τον Απρίλιο, η Eaglevale έλαβε 19 εκατομμύρια δολάρια από μια ντουζίνα επενδυτών. Λέγεται ότι το συνταξιοδοτικό ταμείο δημόσιων υπαλλήλων της Καλιφόρνιας, το CalPERS, επένδυσε 13 εκατομμύρια δολάρια.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Goldman Sach, Λόιντ Μπλάνκφειν, επένδυσε επίσης τα δικά του χρήματα, όπως έκανε και το πρώην αφεντικό της Τσέλσι Κλίντον, Μαρκ Λάσρι, ο οποίος ειδικεύεται στην αγορά προβληματικών χρεών.
Τον Μάιο, ο Μπλούμενθαλ, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου έστειλε δύο "εμπιστευτικά" σημειώματα για το ελληνικό ζήτημα στην Κλίντον.
Στα emails αυτά συμπεριλήφθηκε και ο Χόρματς. Στο πρώτο σημείωμα, ο Μπλούμενθαλ είπε στην Κλίντον, ότι «βασίζεται» σε συνομιλίες με τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε και σε συνεργάτες του…
«Η πληροφορία προέρχεται από μια εξαιρετικά ευαίσθητη πηγή και θα πρέπει να την χειριστείς με προσοχή. Οι πληροφορίες αυτές δεν θα πρέπει να τις μοιραστείς με κανέναν που συνδέεται με τη γερμανική κυβέρνηση».
Ο ανώνυμος κατάσκοπος ανέφερε ότι σε μυστικές συναντήσεις με τη Γερμανίδα Καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, ο Βόλφανγκ Σόιμπλε είχε διερευνήσει για έναν πολιτικά αποδεκτό τρόπο για την αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους, προκειμένου να αποφευχθεί η κατάρρευση των οικονομιών της Ελλάδας, Ιταλίας, Ισπανίας και της Ιρλανδίας.
Το δεύτερο σημείωμα είχε χαρακτηριστεί απόρρητο και “σβήστηκε” από Στέιτ Ντιπάρτμεντ, όταν δημοσιοποιήθηκαν τα emails της Κλίντον.
Τον Ιούνιο, ο στενός συνεργάτης της Κλίντον, Τζέικ Σάλιβαν μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου «περιγράφει με μελανά χρώματα» την κατάσταση, ότι δηλαδή οι ελληνικές τράπεζες κατέρρεαν και ότι η Μέρκελ ήταν εναντίον μιας ελληνικής διάσωσης.
Την επόμενη μέρα, ανέφερε σχετικά με την Ελλάδα ότι ο πρέσβης Νταν Σμιθ «μόλις μίλησε με τον διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας (σσ Γιάννης Προβόπουλος) και εκτίμησε ότι η οικονομική κατάσταση ήταν εντάξει προς το παρόν» παρέχοντας την πληροφορία ότι «οι μικροκαταθέτες είχαν επιστρέψει τα χρήματα τους πίσω στις τράπεζες».
Λίγες μέρες αργότερα, η Κλίντον ζήτησε από τον Σάλιβαν την εμπιστευτική έκθεση του υπουργείου με την ονομασία “Solidarity Bonds Greece Revised”.
Αυτός την έστειλε προσθέτοντας, «Αν σας αρέσει, να το προωθήσετε [στον] WJC», πιθανώς, σύμφωνα με τις εικασίες, να αναφερόταν στον Ουίλιαμ Τζέφερσον Κλίντον, πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ.
Η Κλίντον διέταξε τον βοηθό της, «Σε παρακαλώ κάνε δύο αντίγραφα» της ελληνικής έκθεσης ομολόγων. Η έκθεση “διαγράφηκε” καθώς χαρακτηρίστηκε ως «εμπιστευτικό έγγραφο» όταν τα emails της Κλίντον δόθηκαν στη δημοσιότητα.
Επωφελήθηκε ή όχι ο Μαρκ Μεζβίνσκι από τις διασυνδέσεις της οικογένειας του;
Τα emails δείχνουν ότι η Κλίντον του έκανε τουλάχιστον μια επίσημη χάρη.
Τον Αύγουστο του 2012, προώθησε σ’ έναν άλλο ανώτατο αξιωματούχο του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, τον Τόμας Νάιντς, ένα email από τον Mεζβίσνκι για λογαριασμό του πρώην συναδέλφου του, στην Goldman Sachs, Χάρι Σίκλας.
Ο Σίκλας και η Goldman Sachs είχαν επενδύσει στα θαλάσσια ορυχεία εξόρυξης με την ονομασία Neptun Minerals.
O Σίκλας ζήτησε απο τον Mεβζίσνκσι τότε να μεσολαβήσει για μια συζήτηση με την Κλίντον για "τρέχοντα νομικά ζητήματα και τους κανονισμούς" σε θαλάσσια ορυχεία. Η Χίλαρι Κλίντον διέταξε τον Νάιντς να " επιληφθεί του αιτήματος ."
Κυριακή 3 Ιουλίου 2016
Ζίγκμουντ Μπάουμαν: δεν είναι κρίση είναι αναδιανομή του πλούτου
Ζίγκμουντ Μπάουμαν: δεν είναι κρίση, είναι αναδιανομή πλούτου
ΑΠΟ ΒLACKΜEDITERRANEANPIRATE (http://wp.me/pPn6Y-iw1)

Ο επίτιμος καθηγητής κοινωνιολογίας Ζίγκμουντ Μπάουμαν μιλά για την κρίση, τον καταναλωτισμό, τις μορφές αντίστασης, την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και το πώς βλέπει το μέλλον.
Τη συνέντευξη πήραν η Ντίνα Δαβάκη και ο Δημήτρης Μπούκας για την εφημερίδα Η Εποχή.
Η Ελλάδα και η Νότια Ευρώπη διέρχονται μια παρατεταμένη οικονομική κρίση και δέχονται συνέχεια σκληρά μέτρα λιτότητας. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτά που συμβαίνουν;
Τα μέτρα συνδέονται με τα δάνεια που ζητούνται.
Είναι σημαντικό όμως να δει κανείς για ποιο σκοπό χρησιμοποιούνται τα δάνεια που δίνονται στην Ελλάδα.
Αν χρησιμοποιούνται για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τότε απλά τρέφεται η ρίζα του προβλήματος και οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν αμείωτες.
Οι οικονομικές κρίσεις έχουν να κάνουν όχι με καταστροφή του πλούτου, αλλά με αναδιανομή του.
Σε κάθε κρίση υπάρχουν πάντα κάποιοι που κερδίζουν περισσότερα χρήματα σε βάρος των άλλων.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μετά την κρίση έχει παρατηρηθεί μια αργή ανάκαμψη, όμως το 93% του επιπλέον ΑΕΠ που δημιουργήθηκε, κατέληξε μόνο στο 1% του πληθυσμού.
.
Στα βιβλία σας έχετε πολλές φορές αναφερθεί στον καταναλωτισμό της σύγχρονης, μετανεωτερικής κοινωνίας. Σε τι βαθμό υπάρχει συμβατότητα μεταξύ καταναλωτισμού και μέτρων λιτότητας;
Μέχρι το 1970, υπήρχε μια κυρίαρχη κουλτούρα αποταμίευσης και οι άνθρωποι δεν ξόδευαν χρήματα αν δεν τα είχαν προηγουμένως κερδίσει. Μετά το 1970, και με τη συνδρομή πολιτικών όπως ο Ρέϊγκαν, η Θάτσερ και θεωρητικών όπως ο Φρίντμαν, το καπιταλιστικό σύστημα αντιλήφθηκε ότι υπήρχε παρθένο έδαφος που μπορούσε να κατακτηθεί.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν αυτή που είχε πει ότι ο καπιταλισμός αναζωογονείται μέσω νέων παρθένων περιοχών.
Αλλά προέβλεψε λανθασμένα ότι όταν το σύστημα κατακτήσει όλα τα παρθένα εδάφη θα καταρρεύσει.
Αυτό που δεν προέβλεψε ήταν ότι ο καπιταλισμός θα αποκτούσε την ικανότητα να δημιουργεί τεχνητές παρθένες περιοχές και να τις κατακτά.
Μία από αυτές είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν χρέη. Έτσι εφευρέθηκαν οι πιστωτικές κάρτες.
Διαμορφώθηκε λοιπόν μια κουλτούρα διαφορετική από αυτή της αποταμίευσης.
Τώρα πλέον μπορούσε κανείς να ξοδεύει χρήματα που δεν είχε αποκτήσει.
Η φάση μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης, που διήρκεσε από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, βασίστηκε σε αυτήν ακριβώς την πίεση για δανεισμό.
Κι όταν κανείς χρωστούσε η αντίδραση των τραπεζών δεν ήταν όπως παλιότερα, να στείλουν τον κλητήρα, αλλά το αντίθετο: έστελναν ένα πολύ ευγενικό γράμμα, με το οποίο προσέφεραν ένα νέο δάνειο για να αποπληρωθεί το προηγούμενο χρέος!
Αυτό συνεχίστηκε για τριάντα χρόνια, μέχρι που ο Κλίντον εισήγαγε τα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου, που σήμαινε ότι ακόμη και οι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να καλύψουν τα έξοδά τους με τα έσοδα, μπορούσαν να πάρουν στεγαστικά δάνεια κλπ.
Τελικά αυτή η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και έτσι δημιουργήθηκε η χρηματοπιστωτική κρίση.
Παρόλα αυτά, η καπιταλιστική οικονομία φαίνεται να αντέχει.
Είχαμε, για παράδειγμα, το κίνημα “Καταλάβετε τη Wall Street”, το οποίο έτυχε μεγάλης προσοχής από τα ΜΜΕ σε όλον τον κόσμο.
Στο μόνο μέρος που δεν έγινε αισθητό ήταν στην ίδια τη Wall Street, η οποία λειτουργεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο!
Και αυτό είναι το πρόβλημα.
Κυριαρχεί η ιδέα, στο μυαλό της κας Μέρκελ και των άλλων πολιτικών, ότι ο μόνος τρόπος είναι να υποστηρίζονται οι τράπεζες για να μπορούν να δίνουν περισσότερα δάνεια.
Αλλά αυτή είναι μια πολύ κοντόφθαλμη πολιτική, αφού αυτή η παρθένα περιοχή του καπιταλισμού έχει πια εξαντληθεί: Οποιοσδήποτε μπορούσε να χρεωθεί, έχει χρεωθεί!
Ακόμα και τα εγγόνια σας είναι ήδη χρεωμένα, δεν υπάρχει αμφιβολία.
Θα πληρώνουν αυτά τα τριάντα χρόνια καταναλωτικού οργίου.
Κι ενώ στην αρχή η παρθένα περιοχή των ανθρώπων που χρεώνονται απέφερε τεράστια κέρδη, βαθμιαία τα κέρδη αυτά λιγόστεψαν και τώρα είναι μηδαμινά, σύμφωνα με το νόμο της φθίνουσας απόδοσης.
Αυτό που γίνεται στην Ελλάδα τώρα είναι ότι η χώρα επενδύει σε φαντάσματα, αυτό ακριβώς είναι οι τράπεζες που δίνουν δάνεια!
.
Ποια είναι η διέξοδος, αν, όπως είπατε σε μια ομιλία σας, «έχει το μέλλον Αριστερά»;
Μού ζητάτε να απαντήσω ένα ερώτημα το οποίο πολύ πιο έξυπνοι άνθρωποι, όπως ο Στίγκλιτς, δυσκολεύονται να απαντήσουν.
Είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν ριζικές λύσεις.
Κι εκείνο που με ανησυχεί, είναι ότι μεταξύ των πολιτικών θεσμών που έχουμε στη διάθεση μας, δεν υπάρχει ούτε ένας που να είναι σε θέση να παράσχει μακροπρόθεσμες λύσεις.
Όλες οι κυβερνήσεις υπόκεινται στους, κατά τον R.D.Laing[1], διπλούς δεσμούς, που στην περίπτωση των κυβερνήσεων, για να χρησιμοποιήσω μια αναλογία, συνίστανται στις πιέσεις που δέχονται.
Από τη μία για να επανεκλεγούν πρέπει να αφουγκράζονται τα αιτήματα του λαού, εκούσια ή ακούσια, και να υποσχεθούν την ικανοποίησή τους.
Από την άλλη, όλες οι κυβερνήσεις, δεξιές και αριστερές, αδυνατούν να τηρήσουν τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις λόγω των χρηματιστηρίων και των τραπεζών.
Για παράδειγμα, όταν η κυρία Μέρκελ και ο κύριος Σαρκοζί συναντήθηκαν μια Παρασκευή να διαβουλευτούν για το μνημόνιο της Ελλάδας, έλαβαν και κοινοποίησαν κάποιες αποφάσεις, και έτρεμαν όλο το σαββατοκύριακο μέχρι να ανοίξουν τα χρηματιστήρια τη Δευτέρα.
Δεν ξέρω αν η άποψη του Laing είναι σωστή ή λάθος ως προς την οικογένεια, αλλά θεωρώ ότι έχω δίκιο όταν υποστηρίζω πως ισχύει στην περίπτωση των κυβερνήσεων.
Ο κόσμος ψηφίζει από απογοήτευση. Εχουμε ολοένα και πιο συχνές εναλλαγές Δεξιάς και Αριστεράς.
Στα πλαίσια της ίδιας κρίσης, ο αριστερός Θαπατέρο ηττήθηκε από τον δεξιό Ραχόι στην Ισπανία, ενώ στη Γαλλία ο δεξιός Σαρκοζί αντικαταστάθηκε από τον σοσιαλιστή Ολάντ.
Αυτό ακριβώς εννοώ με τον όρο διπλοί δεσμοί.
Από τη μία η πίεση του εκλογικού σώματος και από την άλλη το παγκόσμιο κεφάλαιο, χρηματιστήρια, τράπεζες, επενδυτές, που υπερβαίνουν οποιαδήποτε κυβέρνηση.
Μέχρι και οι ΗΠΑ είναι καταχρεωμένες.
Φαντάζεστε να ζητήσουν οι δανειστές της αμερικανικής κυβέρνησης άμεση εξόφληση του χρέους;
Η αμερικανική οικονομία θα καταρρεύσει εν ριπεί οφθαλμού.
Σε συνθήκες διπλών δεσμών, τόσο στην ψυχολογία όσο και στην μακροοικονομία, δεν υπάρχει επιτυχής διαφυγή.
Πρέπει να αλλάξει το σύστημα εκ βάθρων και αυτό χρειάζεται χρόνο.
.
Ναι, χρειάζεται ριζική λύση. Ποιά η γνώμη σας για τα κινήματα στη Νότια Ευρώπη; Εμείς ελπίζουμε πως τα κινήματα βάσης φαίνονται να ενισχύονται ολοένα. Είναι η πρώτη φορά, που στην Ελλάδα παρατηρούνται ομοιότητες με τα μέσα της δεκαετίας του ’70, μετά την πτώση της δικτατορίας. Υπάρχει συσπείρωση των πολιτών και νομίζουμε πως είναι πολύ καλός οιωνός και ελπιδοφόρος.
Είναι η μόνη ελπίδα.
Στο «Ημερολόγιο μιας κακής χρονιάς» ο Νοτιοαφρικανός συγγραφέας Κούτσι επανεξετάζει τις βασικές αρχές που διέπουν τη σκέψη μας, τα θεμέλια του στοχασμού μας, που θεωρούνται δεδομένα.
Ο αρχαίος ελληνικός όρος είναι «δόξα» και υποδηλώνει τις ιδέες με βάση τις οποίες σκεπτόμαστε, που όμως δεν αμφισβητούμε (ΣτΜ «δοξασία» στα νέα ελληνικά).
Μας διευκολύνουν να κατανοήσουμε τι γίνεται γύρω μας ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε, αλλά δεν υπόκεινται σε έλεγχο.
Τις αποδεχόμαστε σιωπηρά. Ο Κούτσι τις θέτει σε αμφισβήτηση.
Και λέει λοιπόν: «Αν θέλουμε πόλεμο, τον έχουμε. Αν επιθυμούμε ειρήνη, μπορούμε να την αποκτήσουμε. Αν αποφασίσουμε πως τα έθνη πρέπει να δρουν σε καθεστώς ανταγωνισμού και όχι φιλικής συνεργασίας, αυτό θα γίνει».
Επομένως, κάθε αλλαγή είναι εφικτή.
Είναι θέμα πολιτικής βούλησης…
Στη θέση των ιδιωτικών επιχειρήσεων, μπορούμε να έχουμε συνεταιρισμούς.
Oταν έκανα τη διατριβή μου για υφηγεσία στο LSE, το θέμα μου ήταν η κοινωνιολογική ανάλυση του βρετανικού εργατικού κινήματος.
Πώς από την παρακμή του στο τέλος του 19ου αιώνα εδραιώθηκε και απέκτησε ισχύ τον 20ο.
Δεν έγινε χάρη στις τράπεζες, ούτε χρηματοδοτήθηκε από ιδρύματα.
Ενισχύθηκε όμως από το συνεταιρισμό καταναλωτών Ροτσντέιλ, που ήταν ο πρώτος συνεταιρισμός το 19ου αιώνα.
Τα μέλη του αποφάσισαν να σταματήσουν να αγοράζουν από τα μαγαζιά, να μην πληρώνουν τους κεφαλαιούχους, αλλά να διανέμουν τα έσοδα του συνεταιρισμού στα μέλη του και στις τοπικές κοινότητες.
Ο Ροτσντέιλ δεν ήταν ο μόνος, υπήρχαν κι άλλοι. Υπήρχαν τα ταμεία αλληλοβοήθειας, που με μια μικρή συνδρομή, τα μέλη σε περίπτωση δυσκολίας μπορούσαν να δανειστούν χρήματα και να μην καταφύγουν στην τράπεζα.
Αυτά τα ταμεία δεν ήταν κερδοσκοπικά.
Επομένως δεν είναι αποκύημα της φαντασίας του Κούτσι, αλλά εφικτό το να γίνουν αλλαγές.
Προΰποθέτουν όμως επανάσταση στο επίπεδο της κουλτούρας και νοοτροπίας.
.
Στην Ελλάδα της κρίσης υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, που παρακάμπτουν το μεσάζοντα και αγοράζουν από τους παραγωγούς και πωλούν σε τιμές κόστους απευθείας στους καταναλωτές. Μόνο έτσι μπορούν να αντεπεξέλθουν οι πολίτες , των οποίων η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί στο μισό από τις αλλεπάλληλες περικοπές. Πρόκειται για έγκλημα…
Αν τελικά η αλλαγή νοοτροπίας έχει αρχίσει, είναι μια αργή και μακροπρόθεσμη διαδικασία, που πρέπει να υπερνικήσει ισχυρότατους αντιπάλους.
Ετσι όταν μιλάμε για λύσεις, το μείζον πρόβλημα δεν είναι το να βρούμε το τι είναι αναγκαίο να γίνει.
Σ’ αυτό εύκολα μπορούμε να πετύχουμε σύγκλιση απόψεων.
Το θέμα είναι το ποιός θα το κάνει.
.
Μήπως οι αγανακτισμένοι πολίτες;
Σίγουρα όχι τα πολιτικά κόμματα, οποιασδήποτε απόχρωσης.
Ούτε οι κυβερνήσεις, που δεν ελέγχουν την οικονομία, οι δυνάμεις τις οποίας είναι παγκόσμιες.
Τα κράτη είναι εξ ορισμού υποχρεωμένα να δρουν στα πλαίσια της επικράτειάς τους.
Η οικονομία δεν ασχολείται πλέον με το τοπικό επίπεδο, τη νομοθεσία του τόπου, τις προτιμήσεις ή σύστημα αξιών των κατοίκων του.
Μόλις διαπιστωθεί σύγκρουση, παίρνουν τα laptop, τα i-pad και i-phones και μετακομίζουν σε χώρες σαν το Μπανγκλαντές, όπου βρίσκουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε εργατικά χέρια που κοστίζουν 2 δολάρια τη μέρα.
Υπάρχει αυτό που ο Ισπανός κοινωνιολόγος Μανουέλ Καστέλς αποκαλεί «χώρο των ροών» (space of flows).
Εκατομμύρια δολλάρια μεταφέρονται ελεύθερα, με το πάτημα ενός πλήκτρου στον υπολογιστή.
Έτσι λοιπόν, από τη μια μεριά έχουμε την εξουσία που είναι απελευθερωμένη από τον πολιτικό έλεγχο, και από την άλλη έχουμε την πολιτική, που συνεχώς πάσχει από έλλειμα εξουσίας, μια και η εξουσία εξατμίζεται στον χώρο των ροών.
.
Εννοείτε ότι η πολιτική είναι τοπική, ενώ η εξουσία παγκόσμια…
Ακριβώς. Και ο πιο αδύναμος κρίκος δεν είναι η κοινότητα, η πόλη ή οποιαδήποτε άλλη μορφή τοπικότητας, αλλά το ίδιο το κράτος, που είναι παγιδευμένο μεταξύ δύο πυρών, του έθνους από τη μια και των αγορών από την άλλη.
Και οι πρωτοβουλίες που αναφέρατε γεννιούνται στο υπο-εθνικό επίπεδο.
Οι θεσμοί του εθνικού επιπέδου (κόμματα, κυβέρνηση, βουλή κλπ.) δε μπορούν να αντεπεξέλθουν στη διπλή αυτή πίεση.
Οι πολίτες στην προσπάθεια τους να προστατευθούν από τις επιπτώσεις αυτών των ανώνυμων δυνάμεων της αγοράς, αντιδρούν με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή οργανώνονται με γνωστούς τους, γείτονες, με όλους αυτούς με τους οποίους αντιλαμβάνονται από κοινού πως η βελτίωση του τόπου τους θα έχει θετικό αντίκτυπο σε όλους και δεν είναι ανταγωνιστικό παιχνίδι με νικητές και ηττημένους.
.
Γίνεται στις μέρες μας συχνά λόγος για δίκτυα…
Ξέρετε, αντιμετωπίζω τον όρο αυτον με δυσπιστία.
Τα δίκτυα έχουν να κάνουν με την επικοινωνία και η επικοινωνία περικλείει ταυτόχρονα τη δυναμική της σύνδεσης και τη δυναμική της αποσύνδεσης.
Προτιμώ να μιλώ για κοινότητα, γιατί αυτός ο όρος εμπεριέχει την έννοια της δέσμευσης, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση των δικτύων.
Σήμερα, μπορεί κανείς να έχει εκατοντάδες φίλους σε ένα online δίκτυο και απλά κάποια στιγμή να σταματήσει να επικοινωνεί με κάποιους, χωρίς να χρειαστεί καν να εξηγήσει γιατί ή να ζητήσει συγγνώμη.
.
Στις τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε ποσοστό περίπου 27% για πρώτη φορά στην ιστορία. Η δέσμευσή του είναι ότι θα σταματήσει την αποπληρωμή του χρέους και τα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί.
Από μια άποψη ήταν ευτυχής συγκυρία που η Αριστερά δε μπόρεσε να γίνει κυβέρνηση.
Μπορώ να φανταστώ τη δυσκολία της θέσης της απέναντι σε πολιτικές που έχουν επιβληθεί, όχι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά από τις ανώνυμες δυνάμεις της αγοράς.
Όσο ισχυρή θέληση και καλή οργάνωση και να έχουν τα κόμματα, δε νομίζω ότι μπορούν να καταφέρουν κάτι αν δεν αλλάξει το σύστημα.
Όπως ανέφερα, εκείνο που παρατηρείται σήμερα, είναι η αποκοπή της εξουσίας από την πολιτική.
Ως εξουσία αντιλαμβάνομαι την ικανότητα να κάνει κανείς κάποια πράγματα.
Ως πολιτική αντιλαμβάνομαι την ικανότητα να αποφασίζει κανείς τι πρέπει να γίνει.
Παλιότερα, το ζητούμενο ήταν να επιβάλλει κανείς τη δική του πολιτική ατζέντα.
Ήταν δεδομένο ότι το κράτος θα υλοποιούσε την όποια ατζέντα.
Σήμερα, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Δεν εννοώ ότι το κράτος είναι τελείως ανίσχυρο, αλλά ότι έχει περιορισμένα περιθώρια ελιγμών.
Έτσι, μπορεί π.χ. να αποφασίσει ποιούς θα φορολογήσει περισσότερο, αλλά δεν έχει λόγο στα μεγάλα προβλήματα.
Όλοι οι πολιτικοί θεσμοί που δημιουργήθηκαν μεταπολεμικά, βασίζονταν στην αντίληψη ότι το κράτος είναι ικανό να διαχειριστεί την οικονομία, την άμυνα, όπως και τις πολιτισμικές νόρμες μιας κοινωνίας.
Αλλά τώρα πια η ιδέα της εθνικής κυριαρχίας αποτελεί αυταπάτη, αφού δεν υπάρχει ούτε ένα έθνος που να είναι κυρίαρχο.
Ακόμη και πολύ θαραλλέοι πολιτικοί, όπως ο Λούλα στη Βραζιλία, χρειάζεται να παρακολουθούν τις αντιδράσεις των αγορών όταν υιοθετούν τη μια ή την άλλη πολιτική.
Αντίθετα, κυριαρχούν τα χρηματιστήρια που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να παρακολουθούν τις ισοτιμίες των νομισμάτων κι όταν εντοπίσουν μια αδυναμία, να τη διογκώνουν μέχρι να πάρει διαστάσεις τεράστιου προβλήματος, μέσω των ΜΜΕ και της πληροφορικής, ώστε να οδηγήσουν σε πτώση των μετοχών και υποτιμήσεις και να δημιουργήσουν συνθήκες κερδοσκοπίας για το μεγάλο κεφάλαιο.
.
Πώς μπορεί να επέλθει η αλλαγή; Πώς είναι δυνατόν το σύστημα της αγοράς να παραμένει τόσο σταθερό σ’ένα περιβάλλον γενικής ρευστότητας, για να χρησιμοποιήσουμε δικούς σας όρους;
Όπως σάς είπα, δε βλέπω κάποια αρχή ικανή να επιβάλει κάτι διαφορετικό και πιστεύω ότι για να υπάρξει θα περάσουν δεκαετίες, δεν είναι κάτι που θα εμφανιστεί μέχρι τις επόμενες εκλογές.
Η μόνη ριζική λύση που βλέπω είναι να εδραιωθεί ένας τρόπος ζωής, που θα καταστήσει το υπάρχον σύστημα έκπτωτο.
Δηλαδή, να σταματήσει το σκεπτικό τού να δανείζεται κανείς για την απόκτηση αυτοκινήτου ή σε επίπεδο κρατών, το να καταφεύγουν σε δανεισμό για να μειώσουν τους φόρους για τους πολύ πλούσιους, και να υιοθετηθεί ένας τρόπος ζωής, που θα παρέχει σε κάποιο βαθμό ασφάλεια σε όλους.
Σε τέτοιο περιβάλλον οι κερδοσκόποι δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα.
.
Δηλαδή ένας αντικαταναλωτικός τρόπος ζωής.
Ακριβώς. Το μισό πρόβλημα είναι ο υπερβολικός καταναλωτισμός της σπατάλης, που κυριαρχεί.
Γι’ αυτό και κανένα επίδοξο κόμμα εξουσίας δεν υπόσχεται στους ψηφοφόρους πως θα πατάξει τον καταναλωτισμό.
Δεν μιλάμε φυσικά για λιτότητα, αλλά για αλλαγή νοοτροπίας και τρόπου ζωής, με έμφαση στην ικανοποίηση των αναγκών και όχι την ικανοποίηση των καταναλωτών.
Ο κόσμος τότε δεν θα σπαταλάει χρήματα για την απόκτηση διάφορων gadgets, όπως για παράδειγμα το να αγοράζεις καινούριο κινητό, χωρίς το παλιό να έχει βλάβη…
.
Αυτό γίνεται γιατί οι κατασκευαστές των gadgets διασφαλίζουν ότι μόλις εισαχθεί το νέο μοντέλο μιας συσκευής τα παλιότερα θα γίνουν παρωχημένης τεχνολογίας και αυτό ακριβώς τονίζουν όταν τα διαφημίζουν. Τέτοια τεχνάσματα χρησιμοποιούν για να παγιδεύουν τους καταναλωτές.
Φυσικά.
Τα διαφημιστικά κόλπα αρχίζουν από τις διαφημίσεις στην παιδική τηλεόραση, όταν π.χ. τα νέα μοντέλα αθλητικών παπούτσιών παρουσιάζονται με τέτοιον τρόπο, που κάνει τα παιδιά να αισθάνονται πως θα γίνουν ρεζίλι στο σχολείο αν εμφανιστούν με παλιότερα.
Μ’αυτόν τον τρόπο ασκούνται πιέσεις από παντού και απαιτείται θάρρος και αντοχή για να αντισταθεί κανείς στον καταναλωτισμό. Κάποιοι το κατορθώνουν και δημιουργούνται μικροί πυρήνες, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία υπάρχει το κίνημα “slow food”, που έχει εξαπλωθεί σε 160 χώρες.
Ή το “Cittaslow”, που αποσκοπεί στην επιβράδυνση του ρυθμού ζωής στα αστικά κέντρα και στη διασφάλιση της ποιότητας ζωής, αντί για την ποιότητα της κατανάλωσης.
Τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν «νησάκια» σε ένα αρχιπέλαγος.
Από αυτό το σημείο ως τη ριζική αλλαγή νοοτροπίας είναι μακρύς ο δρόμος.
Με παρηγορεί όμως η σκέψη πως κάθε πλειοψηφία στην ιστορία ξεκίνησε ως μειοψηφία κι έτσι το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τις κινήσεις που αναφέραμε. Δεν έχω δυστυχώς άλλο όραμα να σας προσφέρω.
.
Ποιός θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος των διανοούμενων σε αυτήν την προσπάθεια;
Η διανόηση έχει γίνει κι αυτή ένα προϊόν που πωλείται και αγοράζεται και αυτό ισχύει για όλους, τόσο συντηρητικούς, όσο και προοδευτικούς.
Παλιότερα, ας πούμε στη δεκαετία του ’30, υπήρχαν διανοούμενοι με κάποιο όραμα, κομμουνιστικό ή ακόμη και φασιστικό.
Σήμερα οι διανοούμενοι με όραμα είναι πολύ λίγοι.
Ο Μισέλ Φουκώ έχει πει ότι δεν υπάρχουν πια ολοκληρωμένοι διανοούμενοι: οι πανεπιστημιακοί στηρίζουν τα πανεπιστήμια, οι καλλιτέχνες τα θέατρα, οι γιατροί τα νοσοκομεία, η κάθε κατηγορία τα δικά της επαγγελματικά συμφέροντα.
Λείπουν οι διανοούμενοι που θα στοχαστούν με πλαίσιο αναφοράς την ανθρωπότητα ολόκληρη.
.
Αυτή η απουσία έχει να κάνει με τη σχετικοποίηση και την εμπορευματοποίηση της γνώσης;
Οι διαδικασίες της εμπορευματοποίησης, της απορρύθμισης, του ατομισμού χαρακτηρίζουν όλες τις πλευρές της σύγχρονης κοινωνίας.
Έτσι δεν υπάρχουν πια «κέντρα βάρους», σημεία συνεύρεσης, και «εργοστάσια αλληλεγγύης».
Όλα είναι σκόρπια, ρευστά.
Συνεργαζόμαστε στιγμιαία για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος και στη συνέχεια μεταπηδάμε σε κάτι άλλο, όταν βαρεθούμε, και όχι όταν το πρόβλημα έχει επιλυθεί.
Δεν υπάρχει αγκυροβόλι.
Αν λοιπόν, όπως περιγράφετε και στα βιβλία σας, ζούμε πια σε ένα μεταμοντέρνο, ρευστό κόσμο, μια ρευστή μετανεωτερικότητα, ποιά θα είναι η διάδοχη κατάσταση;
Χρησιμοποιώ, όπως ίσως ξέρετε, τον όρο interregnum, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Τίτο Λίβιο για να περιγράψει την κατάσταση στη Ρώμη μετά το θάνατο του Ρωμύλου, που βασίλεψε για 37 χρόνια, όσο ήταν τότε ο μέσος όρος ζωής.
Μετά το θάνατό του, ελάχιστοι Ρωμαίοι θυμούνταν τη Ρώμη πριν το Ρωμύλο.
Οπότε επικρατούσε μια κατάσταση τραγικής αβεβαιότητας και έλλειψης προσανατολισμού, μέχρι να βρεθεί βασιλιάς.
Ο Γκράμσι δανείστηκε τον όρο και τον προσάρμοσε για να περιγράψει μια κατάσταση όπου οι παλιές πρακτικές δεν είναι πια αποτελεσματικές, ενώ νέοι τρόποι δεν έχουν ακόμα εφευρεθεί.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψουμε ποιοί θα είναι αυτοί οι τρόποι. Ίσως σε άλλα σημεία της υδρογείου να έχουν ήδη βρεθεί και να μην το γνωρίζουμε.
Αυτό το μαθαίνουμε πάντα εκ των υστέρων.
Στη διάρκεια του 20ου αιώνα, ούτε ένα από τα γεγονότα που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας δεν είχε προβλεφθεί.
Όλα αποτέλεσαν εκπλήξεις και ο κόσμος δεν μπορούσε να πιστέψει πως συνέβαιναν.
Οταν μελετούσα την ιστορία του εργατικού κινήματος στη Βρετανία και έκανα έρευνα στα αρχεία τηςGuardian στο Μάντσεστερ, διαπίστωσα πως ούτε μια φορά μέχρι το 1870 δεν είχε γίνει αναφορά στην βιομηχανική επανάσταση, ούτε στην κοιτίδα της, το Μάντσεστερ.
Ο κόσμος δεν είχε αντιληφθεί πως ζούσε τη βιομηχανική επανάσταση.
Επομένως, αν τώρα ζούμε μια μετα-ρευστή επανάσταση, μόνο τα παιδιά σας θα τη συνειδητοποιήσουν.
.
Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Ο συμπατριώτης σας Κορνήλιος Καστοριάδης, όταν λόγω των ριζοσπαστικών του θέσεων ερωτήθηκε αν στόχος του ήταν να αλλάξει τον κόσμο, απάντησε «Ούτε κατά διάνοια. Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου να αλλάξω τον κόσμο. Αυτό που επιθυμώ είναι να αλλάξει η ανθρωπότητα από μόνη της, όπως έκανε τόσες φορές στο παρελθόν».
Αυτή είναι οπτική αισιόδοξου ανθρώπου.
.
Την προσυπογράφετε σε τελική ανάλυση;
Δεν θα προλάβω να το δω, γιατί είναι μακροπρόθεσμο.
Όμως ελπίζω ο 21ος αιώνας να είναι αφιερωμένος στην επανασύνδεση εξουσίας και πολιτικής, μέσα από συλλογική δράση και κοινούς στόχους.
Η διάκριση μεταξύ αισιόδοξης και απαισιόδοξης στάσης κατά τη γνώμη μου είναι λογικά εσφαλμένη, αφού δεν εξαντλεί όλες τις πιθανότητες.
Ποιός είναι ο αισιόδοξος; Όποιος πιστεύει πως ο κόσμος ως έχει εδώ και τώρα, είναι ο καλύτερος δυνατός.
Ποιός είναι ο απαισιόδοξος; Αυτός που σκέφτεται πως ίσως ο αισιόδοξος να έχει δίκιο.
Υπάρχει και ο Καστοριάδης μεταξύ των δύο θέσεων, που λέει πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός και έλπιζε πως κάποτε θα πραγματοποιηθεί.
Όσον αφορά στο απώτερο μέλλον, η άποψη του είναι σωστή, όχι όμως όσον αφορά στο άμεσο μέλλον.
Όσο για μένα, είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος και μακροπρόθεσμα αισιόδοξος.
Δεν βλέπω ριζοσπαστικές αλλαγές σύντομα, αλλά είμαι σίγουρος, πως είναι στο πρόγραμμα.
[1] Ο ψυχίατρος R.D. Laing, ορίζει ως «διπλούς δεσμούς», τα διαφορετικά αντιφατικά μηνύματα στα οποία είναι εκτεθειμένα τα μέλη της οικογένειας λόγω της ταυτόχρονης επιρροής της κοινωνίας και της οικογένειας και την ανάγκη να απαντήσουν σε πολύ συχνά παράλογες προκλήσεις για να μην τιμωρηθούν.
Πηγή: socialpolicy. gr
ΑΠΟ ΒLACKΜEDITERRANEANPIRATE (http://wp.me/pPn6Y-iw1)

Ο επίτιμος καθηγητής κοινωνιολογίας Ζίγκμουντ Μπάουμαν μιλά για την κρίση, τον καταναλωτισμό, τις μορφές αντίστασης, την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας και το πώς βλέπει το μέλλον.
Τη συνέντευξη πήραν η Ντίνα Δαβάκη και ο Δημήτρης Μπούκας για την εφημερίδα Η Εποχή.
Η Ελλάδα και η Νότια Ευρώπη διέρχονται μια παρατεταμένη οικονομική κρίση και δέχονται συνέχεια σκληρά μέτρα λιτότητας. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτά που συμβαίνουν;
Τα μέτρα συνδέονται με τα δάνεια που ζητούνται.
Είναι σημαντικό όμως να δει κανείς για ποιο σκοπό χρησιμοποιούνται τα δάνεια που δίνονται στην Ελλάδα.
Αν χρησιμοποιούνται για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, τότε απλά τρέφεται η ρίζα του προβλήματος και οι πολιτικές λιτότητας θα συνεχιστούν αμείωτες.
Οι οικονομικές κρίσεις έχουν να κάνουν όχι με καταστροφή του πλούτου, αλλά με αναδιανομή του.
Σε κάθε κρίση υπάρχουν πάντα κάποιοι που κερδίζουν περισσότερα χρήματα σε βάρος των άλλων.
Στις ΗΠΑ, για παράδειγμα, μετά την κρίση έχει παρατηρηθεί μια αργή ανάκαμψη, όμως το 93% του επιπλέον ΑΕΠ που δημιουργήθηκε, κατέληξε μόνο στο 1% του πληθυσμού.
.
Στα βιβλία σας έχετε πολλές φορές αναφερθεί στον καταναλωτισμό της σύγχρονης, μετανεωτερικής κοινωνίας. Σε τι βαθμό υπάρχει συμβατότητα μεταξύ καταναλωτισμού και μέτρων λιτότητας;
Μέχρι το 1970, υπήρχε μια κυρίαρχη κουλτούρα αποταμίευσης και οι άνθρωποι δεν ξόδευαν χρήματα αν δεν τα είχαν προηγουμένως κερδίσει. Μετά το 1970, και με τη συνδρομή πολιτικών όπως ο Ρέϊγκαν, η Θάτσερ και θεωρητικών όπως ο Φρίντμαν, το καπιταλιστικό σύστημα αντιλήφθηκε ότι υπήρχε παρθένο έδαφος που μπορούσε να κατακτηθεί.
Η Ρόζα Λούξεμπουργκ ήταν αυτή που είχε πει ότι ο καπιταλισμός αναζωογονείται μέσω νέων παρθένων περιοχών.
Αλλά προέβλεψε λανθασμένα ότι όταν το σύστημα κατακτήσει όλα τα παρθένα εδάφη θα καταρρεύσει.
Αυτό που δεν προέβλεψε ήταν ότι ο καπιταλισμός θα αποκτούσε την ικανότητα να δημιουργεί τεχνητές παρθένες περιοχές και να τις κατακτά.
Μία από αυτές είναι οι άνθρωποι που δεν έχουν χρέη. Έτσι εφευρέθηκαν οι πιστωτικές κάρτες.
Διαμορφώθηκε λοιπόν μια κουλτούρα διαφορετική από αυτή της αποταμίευσης.
Τώρα πλέον μπορούσε κανείς να ξοδεύει χρήματα που δεν είχε αποκτήσει.
Η φάση μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης, που διήρκεσε από τα μέσα της δεκαετίας του ’70 μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα, βασίστηκε σε αυτήν ακριβώς την πίεση για δανεισμό.
Κι όταν κανείς χρωστούσε η αντίδραση των τραπεζών δεν ήταν όπως παλιότερα, να στείλουν τον κλητήρα, αλλά το αντίθετο: έστελναν ένα πολύ ευγενικό γράμμα, με το οποίο προσέφεραν ένα νέο δάνειο για να αποπληρωθεί το προηγούμενο χρέος!
Αυτό συνεχίστηκε για τριάντα χρόνια, μέχρι που ο Κλίντον εισήγαγε τα ενυπόθηκα δάνεια υψηλού κινδύνου, που σήμαινε ότι ακόμη και οι άνθρωποι που δεν μπορούσαν να καλύψουν τα έξοδά τους με τα έσοδα, μπορούσαν να πάρουν στεγαστικά δάνεια κλπ.
Τελικά αυτή η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο και έτσι δημιουργήθηκε η χρηματοπιστωτική κρίση.
Παρόλα αυτά, η καπιταλιστική οικονομία φαίνεται να αντέχει.
Είχαμε, για παράδειγμα, το κίνημα “Καταλάβετε τη Wall Street”, το οποίο έτυχε μεγάλης προσοχής από τα ΜΜΕ σε όλον τον κόσμο.
Στο μόνο μέρος που δεν έγινε αισθητό ήταν στην ίδια τη Wall Street, η οποία λειτουργεί με τον ίδιο ακριβώς τρόπο!
Και αυτό είναι το πρόβλημα.
Κυριαρχεί η ιδέα, στο μυαλό της κας Μέρκελ και των άλλων πολιτικών, ότι ο μόνος τρόπος είναι να υποστηρίζονται οι τράπεζες για να μπορούν να δίνουν περισσότερα δάνεια.
Αλλά αυτή είναι μια πολύ κοντόφθαλμη πολιτική, αφού αυτή η παρθένα περιοχή του καπιταλισμού έχει πια εξαντληθεί: Οποιοσδήποτε μπορούσε να χρεωθεί, έχει χρεωθεί!
Ακόμα και τα εγγόνια σας είναι ήδη χρεωμένα, δεν υπάρχει αμφιβολία.
Θα πληρώνουν αυτά τα τριάντα χρόνια καταναλωτικού οργίου.
Κι ενώ στην αρχή η παρθένα περιοχή των ανθρώπων που χρεώνονται απέφερε τεράστια κέρδη, βαθμιαία τα κέρδη αυτά λιγόστεψαν και τώρα είναι μηδαμινά, σύμφωνα με το νόμο της φθίνουσας απόδοσης.
Αυτό που γίνεται στην Ελλάδα τώρα είναι ότι η χώρα επενδύει σε φαντάσματα, αυτό ακριβώς είναι οι τράπεζες που δίνουν δάνεια!
.
Ποια είναι η διέξοδος, αν, όπως είπατε σε μια ομιλία σας, «έχει το μέλλον Αριστερά»;
Μού ζητάτε να απαντήσω ένα ερώτημα το οποίο πολύ πιο έξυπνοι άνθρωποι, όπως ο Στίγκλιτς, δυσκολεύονται να απαντήσουν.
Είναι πολύ δύσκολο να βρεθούν ριζικές λύσεις.
Κι εκείνο που με ανησυχεί, είναι ότι μεταξύ των πολιτικών θεσμών που έχουμε στη διάθεση μας, δεν υπάρχει ούτε ένας που να είναι σε θέση να παράσχει μακροπρόθεσμες λύσεις.
Όλες οι κυβερνήσεις υπόκεινται στους, κατά τον R.D.Laing[1], διπλούς δεσμούς, που στην περίπτωση των κυβερνήσεων, για να χρησιμοποιήσω μια αναλογία, συνίστανται στις πιέσεις που δέχονται.
Από τη μία για να επανεκλεγούν πρέπει να αφουγκράζονται τα αιτήματα του λαού, εκούσια ή ακούσια, και να υποσχεθούν την ικανοποίησή τους.
Από την άλλη, όλες οι κυβερνήσεις, δεξιές και αριστερές, αδυνατούν να τηρήσουν τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις λόγω των χρηματιστηρίων και των τραπεζών.
Για παράδειγμα, όταν η κυρία Μέρκελ και ο κύριος Σαρκοζί συναντήθηκαν μια Παρασκευή να διαβουλευτούν για το μνημόνιο της Ελλάδας, έλαβαν και κοινοποίησαν κάποιες αποφάσεις, και έτρεμαν όλο το σαββατοκύριακο μέχρι να ανοίξουν τα χρηματιστήρια τη Δευτέρα.
Δεν ξέρω αν η άποψη του Laing είναι σωστή ή λάθος ως προς την οικογένεια, αλλά θεωρώ ότι έχω δίκιο όταν υποστηρίζω πως ισχύει στην περίπτωση των κυβερνήσεων.
Ο κόσμος ψηφίζει από απογοήτευση. Εχουμε ολοένα και πιο συχνές εναλλαγές Δεξιάς και Αριστεράς.
Στα πλαίσια της ίδιας κρίσης, ο αριστερός Θαπατέρο ηττήθηκε από τον δεξιό Ραχόι στην Ισπανία, ενώ στη Γαλλία ο δεξιός Σαρκοζί αντικαταστάθηκε από τον σοσιαλιστή Ολάντ.
Αυτό ακριβώς εννοώ με τον όρο διπλοί δεσμοί.
Από τη μία η πίεση του εκλογικού σώματος και από την άλλη το παγκόσμιο κεφάλαιο, χρηματιστήρια, τράπεζες, επενδυτές, που υπερβαίνουν οποιαδήποτε κυβέρνηση.
Μέχρι και οι ΗΠΑ είναι καταχρεωμένες.
Φαντάζεστε να ζητήσουν οι δανειστές της αμερικανικής κυβέρνησης άμεση εξόφληση του χρέους;
Η αμερικανική οικονομία θα καταρρεύσει εν ριπεί οφθαλμού.
Σε συνθήκες διπλών δεσμών, τόσο στην ψυχολογία όσο και στην μακροοικονομία, δεν υπάρχει επιτυχής διαφυγή.
Πρέπει να αλλάξει το σύστημα εκ βάθρων και αυτό χρειάζεται χρόνο.
.
Ναι, χρειάζεται ριζική λύση. Ποιά η γνώμη σας για τα κινήματα στη Νότια Ευρώπη; Εμείς ελπίζουμε πως τα κινήματα βάσης φαίνονται να ενισχύονται ολοένα. Είναι η πρώτη φορά, που στην Ελλάδα παρατηρούνται ομοιότητες με τα μέσα της δεκαετίας του ’70, μετά την πτώση της δικτατορίας. Υπάρχει συσπείρωση των πολιτών και νομίζουμε πως είναι πολύ καλός οιωνός και ελπιδοφόρος.
Είναι η μόνη ελπίδα.
Στο «Ημερολόγιο μιας κακής χρονιάς» ο Νοτιοαφρικανός συγγραφέας Κούτσι επανεξετάζει τις βασικές αρχές που διέπουν τη σκέψη μας, τα θεμέλια του στοχασμού μας, που θεωρούνται δεδομένα.
Ο αρχαίος ελληνικός όρος είναι «δόξα» και υποδηλώνει τις ιδέες με βάση τις οποίες σκεπτόμαστε, που όμως δεν αμφισβητούμε (ΣτΜ «δοξασία» στα νέα ελληνικά).
Μας διευκολύνουν να κατανοήσουμε τι γίνεται γύρω μας ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε, αλλά δεν υπόκεινται σε έλεγχο.
Τις αποδεχόμαστε σιωπηρά. Ο Κούτσι τις θέτει σε αμφισβήτηση.
Και λέει λοιπόν: «Αν θέλουμε πόλεμο, τον έχουμε. Αν επιθυμούμε ειρήνη, μπορούμε να την αποκτήσουμε. Αν αποφασίσουμε πως τα έθνη πρέπει να δρουν σε καθεστώς ανταγωνισμού και όχι φιλικής συνεργασίας, αυτό θα γίνει».
Επομένως, κάθε αλλαγή είναι εφικτή.
Είναι θέμα πολιτικής βούλησης…
Στη θέση των ιδιωτικών επιχειρήσεων, μπορούμε να έχουμε συνεταιρισμούς.
Oταν έκανα τη διατριβή μου για υφηγεσία στο LSE, το θέμα μου ήταν η κοινωνιολογική ανάλυση του βρετανικού εργατικού κινήματος.
Πώς από την παρακμή του στο τέλος του 19ου αιώνα εδραιώθηκε και απέκτησε ισχύ τον 20ο.
Δεν έγινε χάρη στις τράπεζες, ούτε χρηματοδοτήθηκε από ιδρύματα.
Ενισχύθηκε όμως από το συνεταιρισμό καταναλωτών Ροτσντέιλ, που ήταν ο πρώτος συνεταιρισμός το 19ου αιώνα.
Τα μέλη του αποφάσισαν να σταματήσουν να αγοράζουν από τα μαγαζιά, να μην πληρώνουν τους κεφαλαιούχους, αλλά να διανέμουν τα έσοδα του συνεταιρισμού στα μέλη του και στις τοπικές κοινότητες.
Ο Ροτσντέιλ δεν ήταν ο μόνος, υπήρχαν κι άλλοι. Υπήρχαν τα ταμεία αλληλοβοήθειας, που με μια μικρή συνδρομή, τα μέλη σε περίπτωση δυσκολίας μπορούσαν να δανειστούν χρήματα και να μην καταφύγουν στην τράπεζα.
Αυτά τα ταμεία δεν ήταν κερδοσκοπικά.
Επομένως δεν είναι αποκύημα της φαντασίας του Κούτσι, αλλά εφικτό το να γίνουν αλλαγές.
Προΰποθέτουν όμως επανάσταση στο επίπεδο της κουλτούρας και νοοτροπίας.
.
Στην Ελλάδα της κρίσης υπάρχουν παρόμοιες πρωτοβουλίες των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, που παρακάμπτουν το μεσάζοντα και αγοράζουν από τους παραγωγούς και πωλούν σε τιμές κόστους απευθείας στους καταναλωτές. Μόνο έτσι μπορούν να αντεπεξέλθουν οι πολίτες , των οποίων η αγοραστική δύναμη έχει μειωθεί στο μισό από τις αλλεπάλληλες περικοπές. Πρόκειται για έγκλημα…
Αν τελικά η αλλαγή νοοτροπίας έχει αρχίσει, είναι μια αργή και μακροπρόθεσμη διαδικασία, που πρέπει να υπερνικήσει ισχυρότατους αντιπάλους.
Ετσι όταν μιλάμε για λύσεις, το μείζον πρόβλημα δεν είναι το να βρούμε το τι είναι αναγκαίο να γίνει.
Σ’ αυτό εύκολα μπορούμε να πετύχουμε σύγκλιση απόψεων.
Το θέμα είναι το ποιός θα το κάνει.
.
Μήπως οι αγανακτισμένοι πολίτες;
Σίγουρα όχι τα πολιτικά κόμματα, οποιασδήποτε απόχρωσης.
Ούτε οι κυβερνήσεις, που δεν ελέγχουν την οικονομία, οι δυνάμεις τις οποίας είναι παγκόσμιες.
Τα κράτη είναι εξ ορισμού υποχρεωμένα να δρουν στα πλαίσια της επικράτειάς τους.
Η οικονομία δεν ασχολείται πλέον με το τοπικό επίπεδο, τη νομοθεσία του τόπου, τις προτιμήσεις ή σύστημα αξιών των κατοίκων του.
Μόλις διαπιστωθεί σύγκρουση, παίρνουν τα laptop, τα i-pad και i-phones και μετακομίζουν σε χώρες σαν το Μπανγκλαντές, όπου βρίσκουν απρόσκοπτη πρόσβαση σε εργατικά χέρια που κοστίζουν 2 δολάρια τη μέρα.
Υπάρχει αυτό που ο Ισπανός κοινωνιολόγος Μανουέλ Καστέλς αποκαλεί «χώρο των ροών» (space of flows).
Εκατομμύρια δολλάρια μεταφέρονται ελεύθερα, με το πάτημα ενός πλήκτρου στον υπολογιστή.
Έτσι λοιπόν, από τη μια μεριά έχουμε την εξουσία που είναι απελευθερωμένη από τον πολιτικό έλεγχο, και από την άλλη έχουμε την πολιτική, που συνεχώς πάσχει από έλλειμα εξουσίας, μια και η εξουσία εξατμίζεται στον χώρο των ροών.
.
Εννοείτε ότι η πολιτική είναι τοπική, ενώ η εξουσία παγκόσμια…
Ακριβώς. Και ο πιο αδύναμος κρίκος δεν είναι η κοινότητα, η πόλη ή οποιαδήποτε άλλη μορφή τοπικότητας, αλλά το ίδιο το κράτος, που είναι παγιδευμένο μεταξύ δύο πυρών, του έθνους από τη μια και των αγορών από την άλλη.
Και οι πρωτοβουλίες που αναφέρατε γεννιούνται στο υπο-εθνικό επίπεδο.
Οι θεσμοί του εθνικού επιπέδου (κόμματα, κυβέρνηση, βουλή κλπ.) δε μπορούν να αντεπεξέλθουν στη διπλή αυτή πίεση.
Οι πολίτες στην προσπάθεια τους να προστατευθούν από τις επιπτώσεις αυτών των ανώνυμων δυνάμεων της αγοράς, αντιδρούν με τον παραδοσιακό τρόπο, δηλαδή οργανώνονται με γνωστούς τους, γείτονες, με όλους αυτούς με τους οποίους αντιλαμβάνονται από κοινού πως η βελτίωση του τόπου τους θα έχει θετικό αντίκτυπο σε όλους και δεν είναι ανταγωνιστικό παιχνίδι με νικητές και ηττημένους.
.
Γίνεται στις μέρες μας συχνά λόγος για δίκτυα…
Ξέρετε, αντιμετωπίζω τον όρο αυτον με δυσπιστία.
Τα δίκτυα έχουν να κάνουν με την επικοινωνία και η επικοινωνία περικλείει ταυτόχρονα τη δυναμική της σύνδεσης και τη δυναμική της αποσύνδεσης.
Προτιμώ να μιλώ για κοινότητα, γιατί αυτός ο όρος εμπεριέχει την έννοια της δέσμευσης, κάτι που δεν ισχύει στην περίπτωση των δικτύων.
Σήμερα, μπορεί κανείς να έχει εκατοντάδες φίλους σε ένα online δίκτυο και απλά κάποια στιγμή να σταματήσει να επικοινωνεί με κάποιους, χωρίς να χρειαστεί καν να εξηγήσει γιατί ή να ζητήσει συγγνώμη.
.
Στις τελευταίες εκλογές στην Ελλάδα, ο ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε ποσοστό περίπου 27% για πρώτη φορά στην ιστορία. Η δέσμευσή του είναι ότι θα σταματήσει την αποπληρωμή του χρέους και τα μέτρα λιτότητας που έχουν επιβληθεί.
Από μια άποψη ήταν ευτυχής συγκυρία που η Αριστερά δε μπόρεσε να γίνει κυβέρνηση.
Μπορώ να φανταστώ τη δυσκολία της θέσης της απέναντι σε πολιτικές που έχουν επιβληθεί, όχι από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά από τις ανώνυμες δυνάμεις της αγοράς.
Όσο ισχυρή θέληση και καλή οργάνωση και να έχουν τα κόμματα, δε νομίζω ότι μπορούν να καταφέρουν κάτι αν δεν αλλάξει το σύστημα.
Όπως ανέφερα, εκείνο που παρατηρείται σήμερα, είναι η αποκοπή της εξουσίας από την πολιτική.
Ως εξουσία αντιλαμβάνομαι την ικανότητα να κάνει κανείς κάποια πράγματα.
Ως πολιτική αντιλαμβάνομαι την ικανότητα να αποφασίζει κανείς τι πρέπει να γίνει.
Παλιότερα, το ζητούμενο ήταν να επιβάλλει κανείς τη δική του πολιτική ατζέντα.
Ήταν δεδομένο ότι το κράτος θα υλοποιούσε την όποια ατζέντα.
Σήμερα, τα πράγματα είναι διαφορετικά.
Δεν εννοώ ότι το κράτος είναι τελείως ανίσχυρο, αλλά ότι έχει περιορισμένα περιθώρια ελιγμών.
Έτσι, μπορεί π.χ. να αποφασίσει ποιούς θα φορολογήσει περισσότερο, αλλά δεν έχει λόγο στα μεγάλα προβλήματα.
Όλοι οι πολιτικοί θεσμοί που δημιουργήθηκαν μεταπολεμικά, βασίζονταν στην αντίληψη ότι το κράτος είναι ικανό να διαχειριστεί την οικονομία, την άμυνα, όπως και τις πολιτισμικές νόρμες μιας κοινωνίας.
Αλλά τώρα πια η ιδέα της εθνικής κυριαρχίας αποτελεί αυταπάτη, αφού δεν υπάρχει ούτε ένα έθνος που να είναι κυρίαρχο.
Ακόμη και πολύ θαραλλέοι πολιτικοί, όπως ο Λούλα στη Βραζιλία, χρειάζεται να παρακολουθούν τις αντιδράσεις των αγορών όταν υιοθετούν τη μια ή την άλλη πολιτική.
Αντίθετα, κυριαρχούν τα χρηματιστήρια που δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να παρακολουθούν τις ισοτιμίες των νομισμάτων κι όταν εντοπίσουν μια αδυναμία, να τη διογκώνουν μέχρι να πάρει διαστάσεις τεράστιου προβλήματος, μέσω των ΜΜΕ και της πληροφορικής, ώστε να οδηγήσουν σε πτώση των μετοχών και υποτιμήσεις και να δημιουργήσουν συνθήκες κερδοσκοπίας για το μεγάλο κεφάλαιο.
.
Πώς μπορεί να επέλθει η αλλαγή; Πώς είναι δυνατόν το σύστημα της αγοράς να παραμένει τόσο σταθερό σ’ένα περιβάλλον γενικής ρευστότητας, για να χρησιμοποιήσουμε δικούς σας όρους;
Όπως σάς είπα, δε βλέπω κάποια αρχή ικανή να επιβάλει κάτι διαφορετικό και πιστεύω ότι για να υπάρξει θα περάσουν δεκαετίες, δεν είναι κάτι που θα εμφανιστεί μέχρι τις επόμενες εκλογές.
Η μόνη ριζική λύση που βλέπω είναι να εδραιωθεί ένας τρόπος ζωής, που θα καταστήσει το υπάρχον σύστημα έκπτωτο.
Δηλαδή, να σταματήσει το σκεπτικό τού να δανείζεται κανείς για την απόκτηση αυτοκινήτου ή σε επίπεδο κρατών, το να καταφεύγουν σε δανεισμό για να μειώσουν τους φόρους για τους πολύ πλούσιους, και να υιοθετηθεί ένας τρόπος ζωής, που θα παρέχει σε κάποιο βαθμό ασφάλεια σε όλους.
Σε τέτοιο περιβάλλον οι κερδοσκόποι δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα.
.
Δηλαδή ένας αντικαταναλωτικός τρόπος ζωής.
Ακριβώς. Το μισό πρόβλημα είναι ο υπερβολικός καταναλωτισμός της σπατάλης, που κυριαρχεί.
Γι’ αυτό και κανένα επίδοξο κόμμα εξουσίας δεν υπόσχεται στους ψηφοφόρους πως θα πατάξει τον καταναλωτισμό.
Δεν μιλάμε φυσικά για λιτότητα, αλλά για αλλαγή νοοτροπίας και τρόπου ζωής, με έμφαση στην ικανοποίηση των αναγκών και όχι την ικανοποίηση των καταναλωτών.
Ο κόσμος τότε δεν θα σπαταλάει χρήματα για την απόκτηση διάφορων gadgets, όπως για παράδειγμα το να αγοράζεις καινούριο κινητό, χωρίς το παλιό να έχει βλάβη…
.
Αυτό γίνεται γιατί οι κατασκευαστές των gadgets διασφαλίζουν ότι μόλις εισαχθεί το νέο μοντέλο μιας συσκευής τα παλιότερα θα γίνουν παρωχημένης τεχνολογίας και αυτό ακριβώς τονίζουν όταν τα διαφημίζουν. Τέτοια τεχνάσματα χρησιμοποιούν για να παγιδεύουν τους καταναλωτές.
Φυσικά.
Τα διαφημιστικά κόλπα αρχίζουν από τις διαφημίσεις στην παιδική τηλεόραση, όταν π.χ. τα νέα μοντέλα αθλητικών παπούτσιών παρουσιάζονται με τέτοιον τρόπο, που κάνει τα παιδιά να αισθάνονται πως θα γίνουν ρεζίλι στο σχολείο αν εμφανιστούν με παλιότερα.
Μ’αυτόν τον τρόπο ασκούνται πιέσεις από παντού και απαιτείται θάρρος και αντοχή για να αντισταθεί κανείς στον καταναλωτισμό. Κάποιοι το κατορθώνουν και δημιουργούνται μικροί πυρήνες, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία υπάρχει το κίνημα “slow food”, που έχει εξαπλωθεί σε 160 χώρες.
Ή το “Cittaslow”, που αποσκοπεί στην επιβράδυνση του ρυθμού ζωής στα αστικά κέντρα και στη διασφάλιση της ποιότητας ζωής, αντί για την ποιότητα της κατανάλωσης.
Τέτοιες πρωτοβουλίες αποτελούν «νησάκια» σε ένα αρχιπέλαγος.
Από αυτό το σημείο ως τη ριζική αλλαγή νοοτροπίας είναι μακρύς ο δρόμος.
Με παρηγορεί όμως η σκέψη πως κάθε πλειοψηφία στην ιστορία ξεκίνησε ως μειοψηφία κι έτσι το ίδιο μπορεί να συμβεί και με τις κινήσεις που αναφέραμε. Δεν έχω δυστυχώς άλλο όραμα να σας προσφέρω.
.
Ποιός θεωρείτε ότι είναι ο ρόλος των διανοούμενων σε αυτήν την προσπάθεια;
Η διανόηση έχει γίνει κι αυτή ένα προϊόν που πωλείται και αγοράζεται και αυτό ισχύει για όλους, τόσο συντηρητικούς, όσο και προοδευτικούς.
Παλιότερα, ας πούμε στη δεκαετία του ’30, υπήρχαν διανοούμενοι με κάποιο όραμα, κομμουνιστικό ή ακόμη και φασιστικό.
Σήμερα οι διανοούμενοι με όραμα είναι πολύ λίγοι.
Ο Μισέλ Φουκώ έχει πει ότι δεν υπάρχουν πια ολοκληρωμένοι διανοούμενοι: οι πανεπιστημιακοί στηρίζουν τα πανεπιστήμια, οι καλλιτέχνες τα θέατρα, οι γιατροί τα νοσοκομεία, η κάθε κατηγορία τα δικά της επαγγελματικά συμφέροντα.
Λείπουν οι διανοούμενοι που θα στοχαστούν με πλαίσιο αναφοράς την ανθρωπότητα ολόκληρη.
.
Αυτή η απουσία έχει να κάνει με τη σχετικοποίηση και την εμπορευματοποίηση της γνώσης;
Οι διαδικασίες της εμπορευματοποίησης, της απορρύθμισης, του ατομισμού χαρακτηρίζουν όλες τις πλευρές της σύγχρονης κοινωνίας.
Έτσι δεν υπάρχουν πια «κέντρα βάρους», σημεία συνεύρεσης, και «εργοστάσια αλληλεγγύης».
Όλα είναι σκόρπια, ρευστά.
Συνεργαζόμαστε στιγμιαία για την αντιμετώπιση ενός προβλήματος και στη συνέχεια μεταπηδάμε σε κάτι άλλο, όταν βαρεθούμε, και όχι όταν το πρόβλημα έχει επιλυθεί.
Δεν υπάρχει αγκυροβόλι.
Αν λοιπόν, όπως περιγράφετε και στα βιβλία σας, ζούμε πια σε ένα μεταμοντέρνο, ρευστό κόσμο, μια ρευστή μετανεωτερικότητα, ποιά θα είναι η διάδοχη κατάσταση;
Χρησιμοποιώ, όπως ίσως ξέρετε, τον όρο interregnum, που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Τίτο Λίβιο για να περιγράψει την κατάσταση στη Ρώμη μετά το θάνατο του Ρωμύλου, που βασίλεψε για 37 χρόνια, όσο ήταν τότε ο μέσος όρος ζωής.
Μετά το θάνατό του, ελάχιστοι Ρωμαίοι θυμούνταν τη Ρώμη πριν το Ρωμύλο.
Οπότε επικρατούσε μια κατάσταση τραγικής αβεβαιότητας και έλλειψης προσανατολισμού, μέχρι να βρεθεί βασιλιάς.
Ο Γκράμσι δανείστηκε τον όρο και τον προσάρμοσε για να περιγράψει μια κατάσταση όπου οι παλιές πρακτικές δεν είναι πια αποτελεσματικές, ενώ νέοι τρόποι δεν έχουν ακόμα εφευρεθεί.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο να προβλέψουμε ποιοί θα είναι αυτοί οι τρόποι. Ίσως σε άλλα σημεία της υδρογείου να έχουν ήδη βρεθεί και να μην το γνωρίζουμε.
Αυτό το μαθαίνουμε πάντα εκ των υστέρων.
Στη διάρκεια του 20ου αιώνα, ούτε ένα από τα γεγονότα που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας δεν είχε προβλεφθεί.
Όλα αποτέλεσαν εκπλήξεις και ο κόσμος δεν μπορούσε να πιστέψει πως συνέβαιναν.
Οταν μελετούσα την ιστορία του εργατικού κινήματος στη Βρετανία και έκανα έρευνα στα αρχεία τηςGuardian στο Μάντσεστερ, διαπίστωσα πως ούτε μια φορά μέχρι το 1870 δεν είχε γίνει αναφορά στην βιομηχανική επανάσταση, ούτε στην κοιτίδα της, το Μάντσεστερ.
Ο κόσμος δεν είχε αντιληφθεί πως ζούσε τη βιομηχανική επανάσταση.
Επομένως, αν τώρα ζούμε μια μετα-ρευστή επανάσταση, μόνο τα παιδιά σας θα τη συνειδητοποιήσουν.
.
Αυτό είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον.
Ο συμπατριώτης σας Κορνήλιος Καστοριάδης, όταν λόγω των ριζοσπαστικών του θέσεων ερωτήθηκε αν στόχος του ήταν να αλλάξει τον κόσμο, απάντησε «Ούτε κατά διάνοια. Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου να αλλάξω τον κόσμο. Αυτό που επιθυμώ είναι να αλλάξει η ανθρωπότητα από μόνη της, όπως έκανε τόσες φορές στο παρελθόν».
Αυτή είναι οπτική αισιόδοξου ανθρώπου.
.
Την προσυπογράφετε σε τελική ανάλυση;
Δεν θα προλάβω να το δω, γιατί είναι μακροπρόθεσμο.
Όμως ελπίζω ο 21ος αιώνας να είναι αφιερωμένος στην επανασύνδεση εξουσίας και πολιτικής, μέσα από συλλογική δράση και κοινούς στόχους.
Η διάκριση μεταξύ αισιόδοξης και απαισιόδοξης στάσης κατά τη γνώμη μου είναι λογικά εσφαλμένη, αφού δεν εξαντλεί όλες τις πιθανότητες.
Ποιός είναι ο αισιόδοξος; Όποιος πιστεύει πως ο κόσμος ως έχει εδώ και τώρα, είναι ο καλύτερος δυνατός.
Ποιός είναι ο απαισιόδοξος; Αυτός που σκέφτεται πως ίσως ο αισιόδοξος να έχει δίκιο.
Υπάρχει και ο Καστοριάδης μεταξύ των δύο θέσεων, που λέει πως ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός και έλπιζε πως κάποτε θα πραγματοποιηθεί.
Όσον αφορά στο απώτερο μέλλον, η άποψη του είναι σωστή, όχι όμως όσον αφορά στο άμεσο μέλλον.
Όσο για μένα, είμαι βραχυπρόθεσμα απαισιόδοξος και μακροπρόθεσμα αισιόδοξος.
Δεν βλέπω ριζοσπαστικές αλλαγές σύντομα, αλλά είμαι σίγουρος, πως είναι στο πρόγραμμα.
[1] Ο ψυχίατρος R.D. Laing, ορίζει ως «διπλούς δεσμούς», τα διαφορετικά αντιφατικά μηνύματα στα οποία είναι εκτεθειμένα τα μέλη της οικογένειας λόγω της ταυτόχρονης επιρροής της κοινωνίας και της οικογένειας και την ανάγκη να απαντήσουν σε πολύ συχνά παράλογες προκλήσεις για να μην τιμωρηθούν.
Πηγή: socialpolicy. gr
Τρίτη 28 Ιουνίου 2016
Τελικά το Brexit το ψήφισαν οι γέροι και οι αμόρφωτοι;
Του Ανδρέα Παγιατσου
Έχουν ξεσαλώσει τα Μίντια για το θέμα του Brexit! Εκστρατεία τρόμου πριν, εκστρατεία τρόμου και μετά! Ο στόχος να περάσει ένα μήνυμα: οι Βρετανοί έκαναν μια βλακεία που θα την πληρώσουν ακριβά, δεν πρέπει να τους ακολουθήσει κανένας άλλος!
Ιδιαίτερα καθώς στη μια χώρα μετά την άλλη ακούγονται φωνές για δημοψηφίσματα – αλλού από εθνικιστές (πχ Φιλανδία) αλλού από την Αριστερά (πχ από το «Αριστερό Μπλοκ» στην Πορτογαλία). Και, επίσης, καθώς σοβαροί εκπρόσωποι του διεθνούς κεφαλαίου προειδοποιούν για αρνητικές συνέπειες σ’ ότι αφορά το μέλλον της ΕΕ.
Ο γνωστός κερδοσκόπος Σόρος δηλώνει πως:
«η ψήφος της Βρετανίας υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστά τη διάλυση της ΕΕ ουσιαστικά μη αναστρέψιμη».
Ενώ ο Άλαν Γκρίνσπαν, ο πιο γνωστός κεντρικός τραπεζίτης του πλανήτη (ήταν μέχρι πρόσφατα πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, Fed) δηλώνει πως:
«μετά το Brexit η Ελλάδα δεν θα μείνει για πολύ καιρό στο ευρώ»…
Δεν είναι η ταξική πάλη είναι… που δεν είχαν πτυχίο!!
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια εμφανίζεται και η προσπάθεια να σπιλωθεί το αποτέλεσμα με τα Μίντια να αναφέρονται στους υποστηρικτές του Brexit με υποτιμητικό τρόπο: χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και συνταξιούχοι ψήφισαν έξοδο, νέοι και μορφωμένοι ψήφισαν Ευρώπη.
Ότι το 62% της νεολαίας στη Βρετανία δεν πήγε να ψηφίσει δεν έχει βέβαια καμία σημασία… και δεν πρέπει να αναφέρεται καν στα δελτία γιατί… κουράζονται οι τηλεθεατές με βαριά και αχρείαστα στατιστικά μεγέθη…
Με άλλα λόγια, δεν είναι η ταξική πάλη που έφερε το Brexit. Δεν είναι η φτώχεια η ανεργία οι κακές εργασιακές συνθήκες, η ανισότητα… Δεν είναι το μίσος προς το κατεστημένο, που πλουτίζει με ώρα με την ώρα, όταν το μεροκάματο του οικοδόμου βρίσκεται σε μερικές περιοχές της Βρετανίας στις 3 λίρες την ώρα (περίπου 3,5 ευρώ την ώρα , που σημαίνει λιγότερα από 150 ευρώ τη βδομάδα – αν και όταν υπάρχει δουλειά!). Δεν είναι ότι η δημοτικότητα του Κάμερον είχε πέσει στο 18% και οι εκπρόσωποι του κυβερνώντος κόμματος επέλεξαν να μιλούν όσο το δυνατό λιγότερο γιατί όποτε άνοιγαν το στόμα τους αυξανόταν η υποστήριξη στο Brexit. Δεν είναι το γεγονός ότι ΕΕ σημαίνει λιτότητα, κι άλλη λιτότητα και μόνο λιτότητα. Δεν είναι η σαπίλα της ελίτ που κυβερνά τη χώρα καθώς ακόμα και το όνομα του ίδιου του πρωθυπουργού, Κάμερον, φιγουράρει στις λίστες των Panama Papers…
Δεν είναι όλη αυτή η κατάσταση που προκάλεσε την έκρηξη των από κάτω, με το 52% να λέει «Έξω» καθώς αυτή ήταν η μόνη μορφή που στην παρούσα συγκυρία μπορούσε να πάρει η οργή τους… είναι ότι δεν είχαν αρκετή πανεπιστημιακή μόρφωση!
Ο σοβαρός βρετανικός αστικός τύπος αναγνωρίζει την πραγματικότητα
Μια σύντομη ματιά στον σοβαρό αστικό τύπο της Βρετανίας όμως και θα αποκαταστήσει την εικόνα: τα εργατικά και φτωχά λαϊκά στρώματα ψήφισαν έξοδο (Brexit) ενώ οι πλούσιοι και τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα ψήφισαν παραμονή (Remain).
Και βέβαια οι φτωχοί έχουν πιο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο από τους πλούσιους… Τι να κάνουμε; Κάποιοι τους στέρησαν τη δυνατότητα να «μορφωθούν»…
Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι οι πλούσιοι έχουν «πιο σωστό κριτήριο» από τους φτωχούς; Ασφαλώς όχι – αυτά εξάλλου είναι τα «αιώνια» επιχειρήματα των πλουσίων, των αρχουσών τάξεων και των κολαούζων τους που αν μπορούσαν να στερήσουν τη ψήφο και τη φωνή από τους φτωχούς θα το έκαναν.
Προσοχή κύριοι της άρχουσας τάξης, τα πράγματα είναι απλά: όπως εσείς ψηφίζετε με βάση τα ταξικά συμφέροντά σας έτσι κάνουν και οι εργαζόμενοι και οι φτωχοί. Όσον αφορά τα πτυχία σας; Οι εργαζόμενοι έχουν δει την αξία τους – την έχουν μετρήσει με βάση τις πολιτικές που εφαρμόζετε και τον αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή.
Έγραφε λοιπόν η εφημερίδα Guardian την Παρασκευή 24 Ιούνη, την επόμενη του δημοψηφίσματος:
«”Αν έχεις λεφτά, ψηφίζεις μένουμε” μου είπε με μια εντυπωσιακή αυτοπεποίθηση. ”Αν δεν έχεις λεφτά, ψηφίζεις φεύγουμε”. Βρισκόμαστε στο Κολιχερστ (Collyhurst) μια από τις φτωχές εργατογειονιές του βόρειου Μάντσεστερ όπου αναζητώ ακόμη κάποιον υποστηρικτή του Remain…»
Στη συνέχεια του άρθρου ο συντάκτης αναφέρεται στην επίσκεψη του στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, όπου συνάντησε έναν άλλο κόσμο: 9 στους 10 ήταν υπέρ του Remain και μιλούσαν με αλαζονεία και υποτιμητικά (είναι, εξάλλου, «μορφωμένοι»…) για τους υποστηρικτές του Brexit.
Το άρθρο του Guardian τελειώνει απλά επαναλαμβάνοντας τα λόγια της εργάτριας από το Κόλιχερστ:
Αν έχεις λεφτά, ψηφίζεις μένουμε. Αν δεν έχεις λεφτά, ψηφίζεις φεύγουμε.
Μια δεύτερη αναφορά μπορεί να γίνει στη Financial Times – από τις κορυφαίες οικονομικές εφημερίδες του πλανήτη, πιστή στην υπηρεσία της εξυπηρέτησης των συμφερόντων των οικονομικών ελίτ (Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, Σάββατο 25 Ιούνη)
«Αυτή είναι η πιο ταξική ψήφος που έχει υπάρξει στη Βρετανία εδώ και δεκαετίες, με τις συνήθεις διαταξικές συμμαχίες να έχουν τιναχθεί στον αέρα, σαν σε ένα σύγχρονο ”πόλεμο των χωρικών” των αρχών του 21ου αιώνα»
Αυτή λοιπόν είναι η εικόνα.[1] Μια ψήφος ταξική, μέσα στο πιο πολωμένο κλίμα ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους φτωχούς από τη μια και τους πλούσιους μαζί με τους μικροαστούς από την άλλη.
Στις πλούσιες περιοχές του Λονδίνου το «Remain» έφτασε να κυμαίνεται στο 70 – 75%. Ακριβώς παρόμοια ήταν τα ποσοστά του Brexit στις εργατικές συνοικίες της ανεργίας και της φτώχειας.
«Είναι η ταξική πάλη, ανόητοι»
Έτσι έχουν τα πράγματα! Και αυτά τα πράγματα δεν πέσανε από τον ουρανό.
Η ταξική πάλη βρίσκεται σε διαρκή άνοδο στη Βρετανία εδώ και καιρό, με εντυπωσιακές διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα, με 250 χιλιάδες κόσμο στο Λονδίνο τον περασμένο χρόνο, με σκληρές απεργιακές κινητοποιήσεις όπως αυτή των εργαζομένων στο Μετρό προς το τέλος του προηγούμενου χρόνου που κράτησε μήνες, όπως και στο χώρο της Υγείας στη διάρκεια των πρώτων μηνών αυτού του χρόνου όπου και πάλι οι κινητοποιήσεις των «νέων γιατρών» κράτησαν μήνες. Πρόσφατα οι εργαζόμενοι στην Εκπαίδευση πήραν απόφαση για απεργία που ξεκινά την 5 Ιούλη – το σημαντικότερο είναι τα ποσοστά που ψήφισαν υπέρ της απεργίας: 91,7%!!
Η ταξική πάλη λοιπόν. Και το Brexit δεν είναι η πρώτη αντανάκλασή της στο πολιτικό επίπεδο. Η προηγούμενη ήταν η ανάδειξη του Τζέρεμι Κόρμπιν στην ηγεσία του κόμματος των Εργατικών τον περασμένο Σεπτέμβρη (2015) κάτι που επίσης έσκασε σαν βόμβα στη Βρετανία και διεθνώς.
Καλά, μα με τον Φαράτζ;
Σε ένα καλοπροαίρετο κομμάτι του κόσμου και της Αριστεράς προκύπτει ασφαλώς ζήτημα όταν η ψήφος για το Brexit αποτελεί την πρόταση κομματιού του κατεστημένου καθώς και των εθνικιστικών και ακροδεξιών κύκλων.
Είναι δυνατό να ψηφίζεις αυτό που προτείνει το UKIP – το εθνικιστικό και ρατσιστικό «Κόμμα για την Ανεξαρτησία του Ηνωμένου Βασιλείου»;
Αυτή είναι μια λάθος «ερώτηση». Γιατί το UKIP και το κομμάτι του βρετανικού κατεστημένου που στήριξε το Brexit το έκαναν για τους δικούς του λόγους που είναι πολύ διαφορετικοί από αυτούς των εργαζομένων και των φτωχών (όσο και αν ασφαλώς μπερδεμένες πολιτικές συνειδήσεις και θέσεις είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν).
Το πραγματικά σημαντικό ερώτημα είναι πού ήταν οι ηγεσίες, συνδικαλιστικές και πολιτικές του εργατικού κινήματος όταν η εργατική βάση έδινε τη μάχη του Brexit ενάντια στην τρομοϋστερία που καλλιεργούσαν τα ΜΜΕ και ο κύριος όγκος της άρχουσας τάξης.
Ήταν ακριβώς εκεί που ήταν η ΓΣΕΕ του κυρίου Παναγόπουλου, όταν η ελληνική κοινωνία έδινε τη μάχη του δημοψηφίσματος τον περασμένο Ιούλη!
Οι συνδικαλιστικές κορυφές (TUC) έκαναν εκστρατεία υπέρ της «Παραμονής» με τον ίδιο τρόπο που η ΓΣΕΕ είχε πάρει θέση υπέρ του «Ναι».
Παρόμοια ήταν η στάση του κόμματος των Εργατικών. Παρότι η ηγεσία πέρασε στον Τζέρεμι Κόρμπιν που ανήκει στην αριστερή πτέρυγα και που σε όλη την προηγούμενη πολιτική του πορειά ήταν ενάντια στην ΕΕ, στο θέμα του δημοψηφίσματος υποχώρησε στην πίεση της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος και πήρε θέση υπέρ της «Παραμονής»! Τραγικό!
Έχοντας αναφέρει αυτό, βέβαια πρέπει να τονίσουμε πως η Αριστερά δεν ήταν απούσα από τη μάχη, όσο και αν αυτό δεν προβλήθηκε καθόλου από τα ΜΜΕ (ούτε κι από την ελληνική Αριστερά – δείτε για παράδειγμα). Κάθε άλλο! Όμως δεν υπάρχει ο χώρος εδώ για παραπέρα επέκταση. (Δείτε περισσότερα εδώ και εδώ).
Συνοψίζοντας
Μετά το δημοψήφισμα της περασμένης Πέμπτης 23 Ιούνη η Βρετανία είναι μια άλλη χώρα. Οι αντιθέσεις του καπιταλιστικού συστήματος βγαίνουν με εκρηκτικό τρόπο στην επιφάνεια. Η άρχουσα τάξη της Βρετανίας αλλά και της Ευρώπης, συνολικά, πιάνεται στον ύπνο. Ακόμα βρίσκεται σε κατάσταση σοκ και ανίκανη να αντιδράσει με ψυχραιμία και σχέδιο. Σταδιακά όμως θα υπερισχύσουν οι πιο ψύχραιμες φωνές για να περιορίσουν τη ζημιά.
Η πολιτική σκηνή στη Βρετανία βρίσκεται στον αέρα. Η νέα ηγεσία των Εργατικών, που προέρχεται από την αριστερή πτέρυγα, στάθηκε ανάξια των περιστάσεων. Κι αυτό παρότι ο ίδιος ο Κόρμπιν είναι γέννημα της ίδιας κρίσης που γέννησε το Brexit. Και τα δύο κόμματα της άρχουσας τάξης, Συντηρητικοί και Εργατικοί, βρίσκονται σε βαθιά κρίση.
Το «πουλόβερ» που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωζώνη έχει αρχίσει να ξηλώνεται.
Από αντικειμενική σκοπιά, είναι η ώρα των δυνάμεων του Μαρξισμού. Από υποκειμενική σκοπιά είναι η ώρα να δοθεί η μάχη για μια μαζική επαναστατική Αριστερά. Αν αυτό το έργο δεν στεφθεί με επιτυχία θα έχουμε ξανά προδοσίες και ήττες όπως αυτές που ζήσαμε στο μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου αιώνα.
______________________
Σημειώσεις
[1] Με παρόμοιο σοβαρό τρόπο ένας από τους κορυφαίους αναλυτές των χρηματαγορών στον πλανήτη, ο Mohamed A. El-Erian, γράφει στο πρακτορείο οικονομικών αναλύσεων Bloomberg (http://www.capital.gr/story/3136446):
Προσθέστε το “Brexit” σε μια λίστα από αδιανόητα που έχουν γίνει πραγματικότητα: Παράξενα πράγματα συμβαίνουν όταν προηγμένες οικονομίες επιμένουν σε μία νόρμα παρατεταμένης χαμηλής ανάπτυξης και επιδείνωσης της ανισότητας – πράγματα όπως τα αρνητικά ονομαστικά επιτόκια και η εμφάνιση του Donald Trump ως χρισμένου υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών.
Και αν η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ δεν ξυπνά τους πολιτικούς σε άλλες χώρες, ο κατάλογος αυτός θα γίνεται όλο και μακρύτερος στους μήνες που έρχονται.
(Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας).
Οι σοβαροί αναλυτές της άρχουσας τάξης συμπίπτουν συχνά με τις διαπιστώσεις και τις αναλύσεις των Μαρξιστών – οι προτάσεις τους βέβαια είναι σε εκδιαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις.
Του Ανδρέα Παγιατσου
Έχουν ξεσαλώσει τα Μίντια για το θέμα του Brexit! Εκστρατεία τρόμου πριν, εκστρατεία τρόμου και μετά! Ο στόχος να περάσει ένα μήνυμα: οι Βρετανοί έκαναν μια βλακεία που θα την πληρώσουν ακριβά, δεν πρέπει να τους ακολουθήσει κανένας άλλος!
Ιδιαίτερα καθώς στη μια χώρα μετά την άλλη ακούγονται φωνές για δημοψηφίσματα – αλλού από εθνικιστές (πχ Φιλανδία) αλλού από την Αριστερά (πχ από το «Αριστερό Μπλοκ» στην Πορτογαλία). Και, επίσης, καθώς σοβαροί εκπρόσωποι του διεθνούς κεφαλαίου προειδοποιούν για αρνητικές συνέπειες σ’ ότι αφορά το μέλλον της ΕΕ.
Ο γνωστός κερδοσκόπος Σόρος δηλώνει πως:
«η ψήφος της Βρετανίας υπέρ της εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση καθιστά τη διάλυση της ΕΕ ουσιαστικά μη αναστρέψιμη».
Ενώ ο Άλαν Γκρίνσπαν, ο πιο γνωστός κεντρικός τραπεζίτης του πλανήτη (ήταν μέχρι πρόσφατα πρόεδρος της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ, Fed) δηλώνει πως:
«μετά το Brexit η Ελλάδα δεν θα μείνει για πολύ καιρό στο ευρώ»…
Δεν είναι η ταξική πάλη είναι… που δεν είχαν πτυχίο!!
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια εμφανίζεται και η προσπάθεια να σπιλωθεί το αποτέλεσμα με τα Μίντια να αναφέρονται στους υποστηρικτές του Brexit με υποτιμητικό τρόπο: χαμηλού μορφωτικού επιπέδου και συνταξιούχοι ψήφισαν έξοδο, νέοι και μορφωμένοι ψήφισαν Ευρώπη.
Ότι το 62% της νεολαίας στη Βρετανία δεν πήγε να ψηφίσει δεν έχει βέβαια καμία σημασία… και δεν πρέπει να αναφέρεται καν στα δελτία γιατί… κουράζονται οι τηλεθεατές με βαριά και αχρείαστα στατιστικά μεγέθη…
Με άλλα λόγια, δεν είναι η ταξική πάλη που έφερε το Brexit. Δεν είναι η φτώχεια η ανεργία οι κακές εργασιακές συνθήκες, η ανισότητα… Δεν είναι το μίσος προς το κατεστημένο, που πλουτίζει με ώρα με την ώρα, όταν το μεροκάματο του οικοδόμου βρίσκεται σε μερικές περιοχές της Βρετανίας στις 3 λίρες την ώρα (περίπου 3,5 ευρώ την ώρα , που σημαίνει λιγότερα από 150 ευρώ τη βδομάδα – αν και όταν υπάρχει δουλειά!). Δεν είναι ότι η δημοτικότητα του Κάμερον είχε πέσει στο 18% και οι εκπρόσωποι του κυβερνώντος κόμματος επέλεξαν να μιλούν όσο το δυνατό λιγότερο γιατί όποτε άνοιγαν το στόμα τους αυξανόταν η υποστήριξη στο Brexit. Δεν είναι το γεγονός ότι ΕΕ σημαίνει λιτότητα, κι άλλη λιτότητα και μόνο λιτότητα. Δεν είναι η σαπίλα της ελίτ που κυβερνά τη χώρα καθώς ακόμα και το όνομα του ίδιου του πρωθυπουργού, Κάμερον, φιγουράρει στις λίστες των Panama Papers…
Δεν είναι όλη αυτή η κατάσταση που προκάλεσε την έκρηξη των από κάτω, με το 52% να λέει «Έξω» καθώς αυτή ήταν η μόνη μορφή που στην παρούσα συγκυρία μπορούσε να πάρει η οργή τους… είναι ότι δεν είχαν αρκετή πανεπιστημιακή μόρφωση!
Ο σοβαρός βρετανικός αστικός τύπος αναγνωρίζει την πραγματικότητα
Μια σύντομη ματιά στον σοβαρό αστικό τύπο της Βρετανίας όμως και θα αποκαταστήσει την εικόνα: τα εργατικά και φτωχά λαϊκά στρώματα ψήφισαν έξοδο (Brexit) ενώ οι πλούσιοι και τα ανώτερα εισοδηματικά στρώματα ψήφισαν παραμονή (Remain).
Και βέβαια οι φτωχοί έχουν πιο χαμηλό μορφωτικό επίπεδο από τους πλούσιους… Τι να κάνουμε; Κάποιοι τους στέρησαν τη δυνατότητα να «μορφωθούν»…
Μήπως όμως αυτό σημαίνει ότι οι πλούσιοι έχουν «πιο σωστό κριτήριο» από τους φτωχούς; Ασφαλώς όχι – αυτά εξάλλου είναι τα «αιώνια» επιχειρήματα των πλουσίων, των αρχουσών τάξεων και των κολαούζων τους που αν μπορούσαν να στερήσουν τη ψήφο και τη φωνή από τους φτωχούς θα το έκαναν.
Προσοχή κύριοι της άρχουσας τάξης, τα πράγματα είναι απλά: όπως εσείς ψηφίζετε με βάση τα ταξικά συμφέροντά σας έτσι κάνουν και οι εργαζόμενοι και οι φτωχοί. Όσον αφορά τα πτυχία σας; Οι εργαζόμενοι έχουν δει την αξία τους – την έχουν μετρήσει με βάση τις πολιτικές που εφαρμόζετε και τον αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή.
Έγραφε λοιπόν η εφημερίδα Guardian την Παρασκευή 24 Ιούνη, την επόμενη του δημοψηφίσματος:
«”Αν έχεις λεφτά, ψηφίζεις μένουμε” μου είπε με μια εντυπωσιακή αυτοπεποίθηση. ”Αν δεν έχεις λεφτά, ψηφίζεις φεύγουμε”. Βρισκόμαστε στο Κολιχερστ (Collyhurst) μια από τις φτωχές εργατογειονιές του βόρειου Μάντσεστερ όπου αναζητώ ακόμη κάποιον υποστηρικτή του Remain…»
Στη συνέχεια του άρθρου ο συντάκτης αναφέρεται στην επίσκεψη του στο πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ, όπου συνάντησε έναν άλλο κόσμο: 9 στους 10 ήταν υπέρ του Remain και μιλούσαν με αλαζονεία και υποτιμητικά (είναι, εξάλλου, «μορφωμένοι»…) για τους υποστηρικτές του Brexit.
Το άρθρο του Guardian τελειώνει απλά επαναλαμβάνοντας τα λόγια της εργάτριας από το Κόλιχερστ:
Αν έχεις λεφτά, ψηφίζεις μένουμε. Αν δεν έχεις λεφτά, ψηφίζεις φεύγουμε.
Μια δεύτερη αναφορά μπορεί να γίνει στη Financial Times – από τις κορυφαίες οικονομικές εφημερίδες του πλανήτη, πιστή στην υπηρεσία της εξυπηρέτησης των συμφερόντων των οικονομικών ελίτ (Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, Σάββατο 25 Ιούνη)
«Αυτή είναι η πιο ταξική ψήφος που έχει υπάρξει στη Βρετανία εδώ και δεκαετίες, με τις συνήθεις διαταξικές συμμαχίες να έχουν τιναχθεί στον αέρα, σαν σε ένα σύγχρονο ”πόλεμο των χωρικών” των αρχών του 21ου αιώνα»
Αυτή λοιπόν είναι η εικόνα.[1] Μια ψήφος ταξική, μέσα στο πιο πολωμένο κλίμα ανάμεσα στους εργαζόμενους και τους φτωχούς από τη μια και τους πλούσιους μαζί με τους μικροαστούς από την άλλη.
Στις πλούσιες περιοχές του Λονδίνου το «Remain» έφτασε να κυμαίνεται στο 70 – 75%. Ακριβώς παρόμοια ήταν τα ποσοστά του Brexit στις εργατικές συνοικίες της ανεργίας και της φτώχειας.
«Είναι η ταξική πάλη, ανόητοι»
Έτσι έχουν τα πράγματα! Και αυτά τα πράγματα δεν πέσανε από τον ουρανό.
Η ταξική πάλη βρίσκεται σε διαρκή άνοδο στη Βρετανία εδώ και καιρό, με εντυπωσιακές διαδηλώσεις ενάντια στη λιτότητα, με 250 χιλιάδες κόσμο στο Λονδίνο τον περασμένο χρόνο, με σκληρές απεργιακές κινητοποιήσεις όπως αυτή των εργαζομένων στο Μετρό προς το τέλος του προηγούμενου χρόνου που κράτησε μήνες, όπως και στο χώρο της Υγείας στη διάρκεια των πρώτων μηνών αυτού του χρόνου όπου και πάλι οι κινητοποιήσεις των «νέων γιατρών» κράτησαν μήνες. Πρόσφατα οι εργαζόμενοι στην Εκπαίδευση πήραν απόφαση για απεργία που ξεκινά την 5 Ιούλη – το σημαντικότερο είναι τα ποσοστά που ψήφισαν υπέρ της απεργίας: 91,7%!!
Η ταξική πάλη λοιπόν. Και το Brexit δεν είναι η πρώτη αντανάκλασή της στο πολιτικό επίπεδο. Η προηγούμενη ήταν η ανάδειξη του Τζέρεμι Κόρμπιν στην ηγεσία του κόμματος των Εργατικών τον περασμένο Σεπτέμβρη (2015) κάτι που επίσης έσκασε σαν βόμβα στη Βρετανία και διεθνώς.
Καλά, μα με τον Φαράτζ;
Σε ένα καλοπροαίρετο κομμάτι του κόσμου και της Αριστεράς προκύπτει ασφαλώς ζήτημα όταν η ψήφος για το Brexit αποτελεί την πρόταση κομματιού του κατεστημένου καθώς και των εθνικιστικών και ακροδεξιών κύκλων.
Είναι δυνατό να ψηφίζεις αυτό που προτείνει το UKIP – το εθνικιστικό και ρατσιστικό «Κόμμα για την Ανεξαρτησία του Ηνωμένου Βασιλείου»;
Αυτή είναι μια λάθος «ερώτηση». Γιατί το UKIP και το κομμάτι του βρετανικού κατεστημένου που στήριξε το Brexit το έκαναν για τους δικούς του λόγους που είναι πολύ διαφορετικοί από αυτούς των εργαζομένων και των φτωχών (όσο και αν ασφαλώς μπερδεμένες πολιτικές συνειδήσεις και θέσεις είναι αναπόφευκτο να υπάρχουν).
Το πραγματικά σημαντικό ερώτημα είναι πού ήταν οι ηγεσίες, συνδικαλιστικές και πολιτικές του εργατικού κινήματος όταν η εργατική βάση έδινε τη μάχη του Brexit ενάντια στην τρομοϋστερία που καλλιεργούσαν τα ΜΜΕ και ο κύριος όγκος της άρχουσας τάξης.
Ήταν ακριβώς εκεί που ήταν η ΓΣΕΕ του κυρίου Παναγόπουλου, όταν η ελληνική κοινωνία έδινε τη μάχη του δημοψηφίσματος τον περασμένο Ιούλη!
Οι συνδικαλιστικές κορυφές (TUC) έκαναν εκστρατεία υπέρ της «Παραμονής» με τον ίδιο τρόπο που η ΓΣΕΕ είχε πάρει θέση υπέρ του «Ναι».
Παρόμοια ήταν η στάση του κόμματος των Εργατικών. Παρότι η ηγεσία πέρασε στον Τζέρεμι Κόρμπιν που ανήκει στην αριστερή πτέρυγα και που σε όλη την προηγούμενη πολιτική του πορειά ήταν ενάντια στην ΕΕ, στο θέμα του δημοψηφίσματος υποχώρησε στην πίεση της δεξιάς πτέρυγας του κόμματος και πήρε θέση υπέρ της «Παραμονής»! Τραγικό!
Έχοντας αναφέρει αυτό, βέβαια πρέπει να τονίσουμε πως η Αριστερά δεν ήταν απούσα από τη μάχη, όσο και αν αυτό δεν προβλήθηκε καθόλου από τα ΜΜΕ (ούτε κι από την ελληνική Αριστερά – δείτε για παράδειγμα). Κάθε άλλο! Όμως δεν υπάρχει ο χώρος εδώ για παραπέρα επέκταση. (Δείτε περισσότερα εδώ και εδώ).
Συνοψίζοντας
Μετά το δημοψήφισμα της περασμένης Πέμπτης 23 Ιούνη η Βρετανία είναι μια άλλη χώρα. Οι αντιθέσεις του καπιταλιστικού συστήματος βγαίνουν με εκρηκτικό τρόπο στην επιφάνεια. Η άρχουσα τάξη της Βρετανίας αλλά και της Ευρώπης, συνολικά, πιάνεται στον ύπνο. Ακόμα βρίσκεται σε κατάσταση σοκ και ανίκανη να αντιδράσει με ψυχραιμία και σχέδιο. Σταδιακά όμως θα υπερισχύσουν οι πιο ψύχραιμες φωνές για να περιορίσουν τη ζημιά.
Η πολιτική σκηνή στη Βρετανία βρίσκεται στον αέρα. Η νέα ηγεσία των Εργατικών, που προέρχεται από την αριστερή πτέρυγα, στάθηκε ανάξια των περιστάσεων. Κι αυτό παρότι ο ίδιος ο Κόρμπιν είναι γέννημα της ίδιας κρίσης που γέννησε το Brexit. Και τα δύο κόμματα της άρχουσας τάξης, Συντηρητικοί και Εργατικοί, βρίσκονται σε βαθιά κρίση.
Το «πουλόβερ» που ονομάζεται Ευρωπαϊκή Ένωση και Ευρωζώνη έχει αρχίσει να ξηλώνεται.
Από αντικειμενική σκοπιά, είναι η ώρα των δυνάμεων του Μαρξισμού. Από υποκειμενική σκοπιά είναι η ώρα να δοθεί η μάχη για μια μαζική επαναστατική Αριστερά. Αν αυτό το έργο δεν στεφθεί με επιτυχία θα έχουμε ξανά προδοσίες και ήττες όπως αυτές που ζήσαμε στο μεγαλύτερο μέρος του προηγούμενου αιώνα.
______________________
Σημειώσεις
[1] Με παρόμοιο σοβαρό τρόπο ένας από τους κορυφαίους αναλυτές των χρηματαγορών στον πλανήτη, ο Mohamed A. El-Erian, γράφει στο πρακτορείο οικονομικών αναλύσεων Bloomberg (http://www.capital.gr/story/3136446):
Προσθέστε το “Brexit” σε μια λίστα από αδιανόητα που έχουν γίνει πραγματικότητα: Παράξενα πράγματα συμβαίνουν όταν προηγμένες οικονομίες επιμένουν σε μία νόρμα παρατεταμένης χαμηλής ανάπτυξης και επιδείνωσης της ανισότητας – πράγματα όπως τα αρνητικά ονομαστικά επιτόκια και η εμφάνιση του Donald Trump ως χρισμένου υποψήφιου των Ρεπουμπλικανών.
Και αν η απόφαση του Ηνωμένου Βασιλείου να αποχωρήσει από την ΕΕ δεν ξυπνά τους πολιτικούς σε άλλες χώρες, ο κατάλογος αυτός θα γίνεται όλο και μακρύτερος στους μήνες που έρχονται.
(Οι υπογραμμίσεις είναι δικές μας).
Οι σοβαροί αναλυτές της άρχουσας τάξης συμπίπτουν συχνά με τις διαπιστώσεις και τις αναλύσεις των Μαρξιστών – οι προτάσεις τους βέβαια είναι σε εκδιαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις.
Του Ανδρέα Παγιατσου
Κυριακή 26 Ιουνίου 2016
Νοαμ Τσομσκι: Με δέκα τεχνικές ελέγχουν το μυαλό
Ο Αμερικανός ακαδημαϊκός και στοχαστής, Νόαμ Τσόμσκι, αναλύει τις δέκα τεχνικές για τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Το κείμενο αποτελεί μέρος μιας συλλογής συνεντεύξεων του Ν.Τσόμσκι, όπου ο κορυφαίος διανοητής διαπιστώνει διεισδυτικές παρατηρήσεις για τους θεσμούς που διαμορφώνουν τη σκέψη του κοινού και οι οποίοι βρίσκονται στην υπηρεσία της ισχύος και του κέρδους.
1. Η τεχνική της διασκέδασης
Πρωταρχικό στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου, η τεχνική της διασκέδασης συνίσταται στη στροφή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και από τις μεταλλαγές που αποφασίστηκαν από τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, με ένα αδιάκοπο καταιγισμό διασκεδαστικών και ασήμαντων λεπτομερειών. Η τεχνική της διασκέδασης είναι επίσης απαραίτητη για να αποτραπεί το κοινό από το να ενδιαφερθεί για ουσιαστικές πληροφορίες στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της Ψυχολογίας, της Νευροβιολογίας και της Κυβερνητικής. «Κρατήστε αποπροσανατολισμένη την προσοχή του κοινού, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμαλωτισμένη σε θέματα χωρίς καμιά πραγματική σημασία. Κρατήστε το κοινό απασχολημένο, απασχολημένο, απασχολημένο, χωρίς χρόνο για να σκέφτεται· να επιστρέφει κανονικά στη φάρμα με τα άλλα ζώα». Απόσπασμα από το Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους.
2 . Η τεχνική της δημιουργίας προβλημάτων, και στη συνέχεια παροχής των λύσεων
Αυτή η τεχνική ονομάζεται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Πρώτα δημιουργείτε ένα πρόβλημα, μια «έκτακτη κατάσταση» για την οποία μπορείτε να προβλέψετε ότι θα προκαλέσει μια συγκεκριμένη αντίδραση του κοινού, ώστε το ίδιο να ζητήσει εκείνα τα μέτρα που εύχεστε να το κάνετε να αποδεχτεί. Για παράδειγμα: αφήστε να κλιμακωθεί η αστική βία, ή οργανώστε αιματηρές συμπλοκές, ώστε το κοινό να ζητήσει τη λήψη μέτρων ασφαλείας που θα περιορίζουν τις ελευθερίες του. Ή, ακόμη: δημιουργήστε μια οικονομική κρίση για να κάνετε το κοινό να δεχτεί ως αναγκαίο κακό τον περιορισμό των κοινωνικών δικαιωμάτων και την αποδόμηση των δημοσίων υπηρεσιών.
3. Η τεχνική της υποβάθμισης
Για να κάνει κάποιος αποδεκτό ένα απαράδεκτο μέτρο, αρκεί να το εφαρμόσει σταδιακά κατά «φθίνουσα κλίμακα» για μια διάρκεια 10 ετών. Μ’ αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν ριζικά νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός) στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Μαζική ανεργία, αβεβαιότητα, «ευελιξία», μετακινήσεις, μισθοί που δεν διασφαλίζουν πια ένα αξιοπρεπές εισόδημα· τόσες αλλαγές, που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση, αν είχαν εφαρμοστεί αιφνιδίως και βίαια.
4. Η στρατηγική της αναβολής (Σαλαμοποιήση)
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσετε ως «οδυνηρή αλλά αναγκαία», αποσπώντας την συναίνεση του κοινού στο παρόν, για την εφαρμογή της στο μέλλον. Είναι πάντοτε πιο εύκολο να αποδεχτεί κάποιος αντί μιας άμεσης θυσίας μια μελλοντική. Πρώτα απ’όλα, επειδή η προσπάθεια δεν πρέπει να καταβληθεί άμεσα. Στη συνέχεια, επειδή το κοινό έχει πάντα την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «όλα θα πάνε καλύτερα αύριο» και ότι μπορεί, εντέλει, να αποφύγει τη θυσία που του ζήτησαν. Τέλος, μια τέτοια τεχνική αφήνει στο κοινό ένα κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να συνηθίσει στην ιδέα της αλλαγής, και να την αποδεχτεί μοιρολατρικά, όταν κριθεί ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για την τέλεσή της.
5 . Η στρατηγική του να απευθύνεσαι στο κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύντονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο, επιχειρήματα, πρόσωπα και έναν τόνο ιδιαιτέρως παιδικό, εξουθενωτικά παιδιάστικο, σαν να ήταν ο θεατής ένα πολύ μικρ ό παιδί ή σαν να ήταν διανοητικώς ανάπηρος. Όσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλεται να εξαπατηθεί ο θεατής, τόσο πιο παιδιάστικος τόνος υιοθετείται από τον διαφημιστή. Γιατί; «Αν [ο διαφημιστής] απευθυνθεί σε κάποιον σαν να ήταν παιδί δώδεκα ετών, τότε είναι πολύ πιθανόν να εισπράξει, εξαιτίας του έμμεσου και υπαινικτικού τόνου, μιαν απάντηση ή μιαν αντίδραση τόσο απογυμνωμένη από κριτική σκέψη, όσο η απάντηση ενός δωδεκάχρονου παιδιού». Απόσπασμα από το «Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους».
6 . Η τεχνική του να απευθύνεστε στο συναίσθημα μάλλον παρά στη λογική
Η επίκληση στο συναίσθημα είναι μια κλασική τεχνική για να βραχυκυκλωθεί η ορθολογιστική ανάλυση, επομένως η κριτική αντίληψη των ατόμων. Επιπλέον, η χρησιμοποίηση του φάσματος των αισθημάτων επιτρέπει να ανοίξετε τη θύρα του ασυνείδητου για να εμφυτεύσετε ιδέες, επιθυμίες, φόβους, παρορμήσεις ή συμπεριφορές…
7. Η τεχνική του να κρατάτε το κοινό σε άγνοια και ανοησία
Συνίσταται στο να κάνετε το κοινό να είναι ανίκανο να αντιληφθεί τις τεχνολογίες και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιείτε για την υποδούλωσή του. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι πιο φτωχή, ώστε η τάφρος της άγνοιας που χωρίζει τις κατώτερες τάξεις από τις ανώτερες τάξεις να μη γίνεται αντιληπτή από τις κατώτερες». Απόσπασμα από το «Ὀπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους».
8. Η τεχνική του να ενθαρρύνεις το κοινό να αρέσκεται στη μετριότητα
Συνίσταται στο να παρακινείς το κοινό να βρίσκει «cool» ό,τι είναι ανόητο, φτηνιάρικο και ακαλλιέργητο.
9. Η τεχνική του να αντικαθιστάς την εξέγερση με την ενοχή
Συνίσταται στο να κάνεις ένα άτομο να πιστεύει ότι είναι το μόνο υπεύθυνο για την συμφορά του, εξαιτίας της διανοητικής ανεπάρκειάς του, της ανεπάρκειας των ικανοτήτων του ή των προσπαθειών του. Έτσι, αντί να εξεγείρεται εναντίον του οικονομικού συστήματος, απαξιώνει τον ίδιο τον εαυτό του και αυτο-ενοχοποιείται, κατάσταση που περιέχει τα σπέρματα της νευρικής κατάπτωσης, η οποία έχει μεταξύ άλλων και το αποτέλεσμα της αποχής από οποιασδήποτε δράση. Και χωρίς τη δράση, γλιτώνετε την επανάσταση!
10. Η τεχνική του να γνωρίζεις τα άτομα καλύτερα από όσο γνωρίζουν τα ίδια τον εαυτό τους
Στη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών, οι κατακλυσμιαία πρόοδος της επιστήμης άνοιξε μια ολοένα και πιο βαθειά τάφρο ανάμεσα στις γνώσει του ευρέως κοινού και στις γνώσεις που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι ιθύνουσες ελίτ. Χάρη στη Βιολογία, τη Νευροβιολογία και την εφαρμοσμένη ψυχολογία, το «σύστημα» έφτασε σε μια εξελιγμένη γνώση του ανθρώπινου όντος, και από την άποψη της φυσιολογίας και από την άποψη της ψυχολογίας. Το σύστημα έφτασε να γνωρίζει τον μέσο άνθρωπο καλύτερα απ’ όσο γνωρίζει ο ίδιος τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το σύστημα ασκεί έναν πολύ πιο αυξημένο έλεγχο και επιβάλλεται με μια μεγαλύτερη ισχύ επάνω στα άτομα απ’ όσο τα άτομα στον ίδιο τον εαυτό τους.
Και όμως για να καταρρεύσουν όλα αυτά αρκεί μια στιγμή αφύπνισης. Το «κόκκινο χάπι» που έλεγε ο Μορφέας στόν Νέο στην ταινία Μatrix. Αν υπάρξει έστω μια φευγαλέα στιγμή αφύπνισης όλο το οικοδόμημα καταστρέφεται και πέφτει όπως μια κουρτίνα, και το κυριότερο η κουρτίνα αυτή δεν μπορεί να αναρτηθεί ξανά. Για αυτό σας παρουσιάζουμε τις 10 τεχνικές, μόλις τις παρατηρήσετε ότι συμβαίνουν γύρω σας και εφαρμόζονται κάθε μέρα, η αφύπνιση έρχεται νομοτελειακά. Για όποιον θέλει περισσότερη αφύπνιση ας διαβάσει το «σπήλαιο του Πλάτωνα» και θα ξημερώσει ένας καινούριος κόσμος. πηγη defencenet.gr
1. Η τεχνική της διασκέδασης
Πρωταρχικό στοιχείο του κοινωνικού ελέγχου, η τεχνική της διασκέδασης συνίσταται στη στροφή της προσοχής του κοινού από τα σημαντικά προβλήματα και από τις μεταλλαγές που αποφασίστηκαν από τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ, με ένα αδιάκοπο καταιγισμό διασκεδαστικών και ασήμαντων λεπτομερειών. Η τεχνική της διασκέδασης είναι επίσης απαραίτητη για να αποτραπεί το κοινό από το να ενδιαφερθεί για ουσιαστικές πληροφορίες στους τομείς της επιστήμης, της οικονομίας, της Ψυχολογίας, της Νευροβιολογίας και της Κυβερνητικής. «Κρατήστε αποπροσανατολισμένη την προσοχή του κοινού, μακριά από τα αληθινά κοινωνικά προβλήματα, αιχμαλωτισμένη σε θέματα χωρίς καμιά πραγματική σημασία. Κρατήστε το κοινό απασχολημένο, απασχολημένο, απασχολημένο, χωρίς χρόνο για να σκέφτεται· να επιστρέφει κανονικά στη φάρμα με τα άλλα ζώα». Απόσπασμα από το Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους.
2 . Η τεχνική της δημιουργίας προβλημάτων, και στη συνέχεια παροχής των λύσεων
Αυτή η τεχνική ονομάζεται επίσης «πρόβλημα-αντίδραση-λύση». Πρώτα δημιουργείτε ένα πρόβλημα, μια «έκτακτη κατάσταση» για την οποία μπορείτε να προβλέψετε ότι θα προκαλέσει μια συγκεκριμένη αντίδραση του κοινού, ώστε το ίδιο να ζητήσει εκείνα τα μέτρα που εύχεστε να το κάνετε να αποδεχτεί. Για παράδειγμα: αφήστε να κλιμακωθεί η αστική βία, ή οργανώστε αιματηρές συμπλοκές, ώστε το κοινό να ζητήσει τη λήψη μέτρων ασφαλείας που θα περιορίζουν τις ελευθερίες του. Ή, ακόμη: δημιουργήστε μια οικονομική κρίση για να κάνετε το κοινό να δεχτεί ως αναγκαίο κακό τον περιορισμό των κοινωνικών δικαιωμάτων και την αποδόμηση των δημοσίων υπηρεσιών.
3. Η τεχνική της υποβάθμισης
Για να κάνει κάποιος αποδεκτό ένα απαράδεκτο μέτρο, αρκεί να το εφαρμόσει σταδιακά κατά «φθίνουσα κλίμακα» για μια διάρκεια 10 ετών. Μ’ αυτόν τον τρόπο επιβλήθηκαν ριζικά νέες κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες (νεοφιλελευθερισμός) στις δεκαετίες του 1980 και 1990. Μαζική ανεργία, αβεβαιότητα, «ευελιξία», μετακινήσεις, μισθοί που δεν διασφαλίζουν πια ένα αξιοπρεπές εισόδημα· τόσες αλλαγές, που θα είχαν προκαλέσει επανάσταση, αν είχαν εφαρμοστεί αιφνιδίως και βίαια.
4. Η στρατηγική της αναβολής (Σαλαμοποιήση)
Ένας άλλος τρόπος για να γίνει αποδεκτή μια αντιλαϊκή απόφαση είναι να την παρουσιάσετε ως «οδυνηρή αλλά αναγκαία», αποσπώντας την συναίνεση του κοινού στο παρόν, για την εφαρμογή της στο μέλλον. Είναι πάντοτε πιο εύκολο να αποδεχτεί κάποιος αντί μιας άμεσης θυσίας μια μελλοντική. Πρώτα απ’όλα, επειδή η προσπάθεια δεν πρέπει να καταβληθεί άμεσα. Στη συνέχεια, επειδή το κοινό έχει πάντα την τάση να ελπίζει αφελώς ότι «όλα θα πάνε καλύτερα αύριο» και ότι μπορεί, εντέλει, να αποφύγει τη θυσία που του ζήτησαν. Τέλος, μια τέτοια τεχνική αφήνει στο κοινό ένα κάποιο χρονικό διάστημα, ώστε να συνηθίσει στην ιδέα της αλλαγής, και να την αποδεχτεί μοιρολατρικά, όταν κριθεί ότι έφθασε το πλήρωμα του χρόνου για την τέλεσή της.
5 . Η στρατηγική του να απευθύνεσαι στο κοινό σαν να είναι μωρά παιδιά
Η πλειονότητα των διαφημίσεων που απευθύντονται στο ευρύ κοινό χρησιμοποιούν έναν αφηγηματικό λόγο, επιχειρήματα, πρόσωπα και έναν τόνο ιδιαιτέρως παιδικό, εξουθενωτικά παιδιάστικο, σαν να ήταν ο θεατής ένα πολύ μικρ ό παιδί ή σαν να ήταν διανοητικώς ανάπηρος. Όσο μεγαλύτερη προσπάθεια καταβάλλεται να εξαπατηθεί ο θεατής, τόσο πιο παιδιάστικος τόνος υιοθετείται από τον διαφημιστή. Γιατί; «Αν [ο διαφημιστής] απευθυνθεί σε κάποιον σαν να ήταν παιδί δώδεκα ετών, τότε είναι πολύ πιθανόν να εισπράξει, εξαιτίας του έμμεσου και υπαινικτικού τόνου, μιαν απάντηση ή μιαν αντίδραση τόσο απογυμνωμένη από κριτική σκέψη, όσο η απάντηση ενός δωδεκάχρονου παιδιού». Απόσπασμα από το «Όπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους».
6 . Η τεχνική του να απευθύνεστε στο συναίσθημα μάλλον παρά στη λογική
Η επίκληση στο συναίσθημα είναι μια κλασική τεχνική για να βραχυκυκλωθεί η ορθολογιστική ανάλυση, επομένως η κριτική αντίληψη των ατόμων. Επιπλέον, η χρησιμοποίηση του φάσματος των αισθημάτων επιτρέπει να ανοίξετε τη θύρα του ασυνείδητου για να εμφυτεύσετε ιδέες, επιθυμίες, φόβους, παρορμήσεις ή συμπεριφορές…
7. Η τεχνική του να κρατάτε το κοινό σε άγνοια και ανοησία
Συνίσταται στο να κάνετε το κοινό να είναι ανίκανο να αντιληφθεί τις τεχνολογίες και τις μεθοδολογίες που χρησιμοποιείτε για την υποδούλωσή του. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης που παρέχεται στις κατώτερες κοινωνικές τάξεις πρέπει να είναι πιο φτωχή, ώστε η τάφρος της άγνοιας που χωρίζει τις κατώτερες τάξεις από τις ανώτερες τάξεις να μη γίνεται αντιληπτή από τις κατώτερες». Απόσπασμα από το «Ὀπλα με σιγαστήρα για ήσυχους πολέμους».
8. Η τεχνική του να ενθαρρύνεις το κοινό να αρέσκεται στη μετριότητα
Συνίσταται στο να παρακινείς το κοινό να βρίσκει «cool» ό,τι είναι ανόητο, φτηνιάρικο και ακαλλιέργητο.
9. Η τεχνική του να αντικαθιστάς την εξέγερση με την ενοχή
Συνίσταται στο να κάνεις ένα άτομο να πιστεύει ότι είναι το μόνο υπεύθυνο για την συμφορά του, εξαιτίας της διανοητικής ανεπάρκειάς του, της ανεπάρκειας των ικανοτήτων του ή των προσπαθειών του. Έτσι, αντί να εξεγείρεται εναντίον του οικονομικού συστήματος, απαξιώνει τον ίδιο τον εαυτό του και αυτο-ενοχοποιείται, κατάσταση που περιέχει τα σπέρματα της νευρικής κατάπτωσης, η οποία έχει μεταξύ άλλων και το αποτέλεσμα της αποχής από οποιασδήποτε δράση. Και χωρίς τη δράση, γλιτώνετε την επανάσταση!
10. Η τεχνική του να γνωρίζεις τα άτομα καλύτερα από όσο γνωρίζουν τα ίδια τον εαυτό τους
Στη διάρκεια των τελευταίων πενήντα ετών, οι κατακλυσμιαία πρόοδος της επιστήμης άνοιξε μια ολοένα και πιο βαθειά τάφρο ανάμεσα στις γνώσει του ευρέως κοινού και στις γνώσεις που κατέχουν και χρησιμοποιούν οι ιθύνουσες ελίτ. Χάρη στη Βιολογία, τη Νευροβιολογία και την εφαρμοσμένη ψυχολογία, το «σύστημα» έφτασε σε μια εξελιγμένη γνώση του ανθρώπινου όντος, και από την άποψη της φυσιολογίας και από την άποψη της ψυχολογίας. Το σύστημα έφτασε να γνωρίζει τον μέσο άνθρωπο καλύτερα απ’ όσο γνωρίζει ο ίδιος τον εαυτό του. Αυτό σημαίνει ότι στην πλειονότητα των περιπτώσεων, το σύστημα ασκεί έναν πολύ πιο αυξημένο έλεγχο και επιβάλλεται με μια μεγαλύτερη ισχύ επάνω στα άτομα απ’ όσο τα άτομα στον ίδιο τον εαυτό τους.
Και όμως για να καταρρεύσουν όλα αυτά αρκεί μια στιγμή αφύπνισης. Το «κόκκινο χάπι» που έλεγε ο Μορφέας στόν Νέο στην ταινία Μatrix. Αν υπάρξει έστω μια φευγαλέα στιγμή αφύπνισης όλο το οικοδόμημα καταστρέφεται και πέφτει όπως μια κουρτίνα, και το κυριότερο η κουρτίνα αυτή δεν μπορεί να αναρτηθεί ξανά. Για αυτό σας παρουσιάζουμε τις 10 τεχνικές, μόλις τις παρατηρήσετε ότι συμβαίνουν γύρω σας και εφαρμόζονται κάθε μέρα, η αφύπνιση έρχεται νομοτελειακά. Για όποιον θέλει περισσότερη αφύπνιση ας διαβάσει το «σπήλαιο του Πλάτωνα» και θα ξημερώσει ένας καινούριος κόσμος. πηγη defencenet.gr
Σάββατο 25 Ιουνίου 2016
Αγκελα, ιδού η κληρονομιά σου
Οι Βρετανοί διέψευσαν τις δημοσκοπήσεις αλλά και τους στοιχηματζήδες που δεν πέφτουν σχεδόν ποτέ έξω, και ψήφισαν Brexit. Κι όταν ο Ντάισελμπλουμ δηλώνει ότι δεν υπάρχει κανένας πανικός, αυτό σημαίνει πως η ΕΕ καίγεται κι όλοι τσακώνονται για το ποιος θα σηκώσει πρώτος από το πάτωμα τον πυροσβεστήρα.
Υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας μιας διακρατικής θεσμικής ένωσης, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να προσωποποιηθεί μια τόσο σημαντική εξέλιξη η οποία μπορεί να αλλάξει τον οικονομικό και γεωπολιτικό χάρτη του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Όχι αυτή καθ’ εαυτήν η βρετανική ψήφος, αλλά το ρήγμα που πλέον άνοιξε και δεν μπορεί να ξανακλείσει. Όμως εδώ η κατάσταση έχει ονοματεπώνυμο. Η Άνγκελα Μέρκελ, όπου μετά την ανακοίνωση των βρετανικών αποτελεσμάτων βρέθηκε σε «διαρκή επικοινωνία» με την πολιτική ηγεσία της ΕΕ και τους ηγέτες των άλλων πλούσιων κρατών, πρόσθεσε μια ακόμη αποτυχία στο κομποσκοίνι των άθλιων πολιτικών επιλογών της που έφερε τη Δύση ως εδώ.
Πριν φτάσουμε, όμως, στο αποτέλεσμα αυτής της μεγαλειώδους πολιτικής ανικανότητας η οποία συνέπεσε με την ταυτόχρονη παρουσία της χειρότερης ηγεσίας που έχει δει στη σύγχρονη ιστορία της η Ευρώπη, καλό θα είναι να δούμε πώς το φίδι που με χαρά μεγάλωσε στον κόρφο του το ευρωπαϊκό αλάθητο γύρισε τώρα να το δαγκώσει εκεί που πονάει περισσότερο.
Από το 2009 έως το 2015 η πλούσια κεντρική και βόρεια Ευρώπη προέβη σε ιστορικά απανωτά εγκλήματα. Γερμανικός, αγγλοσαξονικός και βορειοευρωπαϊκός Τύπος έλαβαν μια συγκεκριμένη εντολή: να στοχοποιήσουν ολόκληρους λαούς, να συντρίψουν οποιαδήποτε αντίδραση μέσω μιας κατασυκοφαντικής εκστρατείας μίσους και χλεύης, να σκοτώσουν πολιτικά οποιαδήποτε υπόνοια δημιουργίας μιας αντίθετης πολιτικής κίνησης, και να ταπεινώσουν μπροστά στα μάτια εκατομμυρίων ανθρώπων εκείνους τους αστικοδημοκρατικά εκλεγμένους αρχηγούς κρατών οι οποίοι δεν είχαν ποτέ τους μια πραγματική διάθεση αντίστασης.
Εκείνη την περίοδο οι Έλληνες, οι Ισπανοί, οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι ήταν «γουρούνια»· κηφήνες που ζούσαν με τα δανεικά των Φινλανδών, των Γερμανών, των Ολλανδών και πάει λέγοντας. Η καλβινιστική αυτή ρητορική ήθελε τα γουρούνια να ζουν αμαρτωλά με τον ιδρώτα του συνειδητοποιημένου Ευρωπαίου εργαζόμενου. Γι’ αυτό κι έπρεπε να πληρώσουν.
Αμέσως μάθαμε ότι ο λόγος για τον οποίο τα γουρούνια πλήρωσαν και συνεχίζουν να πληρώνουν είναι για να σώσουν τα κέρδη των τραπεζών, τα τζογαρίσματα των αγορών, και τα κέρδη όσων αποκαλούνται “γύπες” ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος το οποίο παράγει εκατοντάδες φορές περισσότερο πλασματικό πλούτο από όσο αντέχει να προσφέρει ένας εργαζόμενος ή ένας συνταξιούχους που έχει την «απαίτηση» να εξασφαλίσει για τον ίδιο και την οικογένειά του ένα κεραμίδι κι ένα πιάτο φαΐ.
Την ίδια στιγμή κάτι εξίσου δραματικό συνέβαινε στην ευρύτερη ευρωπαϊκή περιφέρεια. Στη Συρία η αλάθητη ηγεσία της Ευρώπης αποφάσιζε, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, να παρέμβει για να λήξει το δράμα του εμφυλίου και να απομακρύνει τον δικτάτορα Άσαντ, στηρίζοντας τυφλά ένα αντιπολιτευτικό συνονθύλευμα με οπλισμό, εκπαίδευση και ανθρώπινο δυναμικό. Αποτέλεσμα αυτής της αποσταθεροποίησης ήταν η μεταπήδηση σημαντικού μέρους των εξοπλισμών και των συγκεκριμένων μαχητών, στο στρατόπεδο του Ισλαμικού Κράτους. Αξέχαστη είναι μάλιστα μια παραδοχή ενός γαλλικού βιβλίου σχετικά με αυτήν την περίοδο, κατά την οποία ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ ενέκρινε το 2012 την αποστολή όπλων στη Συρία παρά το εμπάργκο. Όπλα τα οποία κατέληξαν στα χέρια τζιχαντιστών.
Δυστυχώς, σα να μην έφταναν τα παραπάνω, η Ευρώπη πήρε τη μεγάλη απόφαση να συνδράμει στους αμερικανο-νατοϊκούς σχεδιασμούς στρατιωτικής διείσδυσης στα όρια ΕΕ-Ρωσίας, παρεμβαίνοντας ανοιχτά κατά του ακραίου πουτινικού πρώην Ουκρανού προέδρου, Βίκτορ Γιανουνκόβιτς, έπειτα από την απόφασή του να διακόψει τη διαδικασία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μεγάλες «φιλοευρωπαϊκές» διαδηλώσεις στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, στις οποίες εμφανίστηκαν ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί πολιτικοί μαϊντανοί, γρήγορα εξελίχθηκαν σε πεδίο δράσης ναζιστικών και εθνικιστικών ομάδων. Μετά από την απόσχιση της Κριμαίας και την έναρξη του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία, η, κατά γενική ομολογία, διορισμένη κυβέρνηση της Ουκρανίας από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, δέχθηκε στις τάξεις της τους φασίστες του Δεξιού Τομέα, ενέταξε στα παραστρατιωτικά της σώματα και τις πολιτοφυλακές τους άνδρες που φωτογραφίζονταν με τη σβάστικα και τη σημαία του ΝΑΤΟ, παρείχε πρόσβαση στους απογόνους των ναζί σε σχολεία κι άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, κατάργησε το ΚΚ Ουκρανίας, και διόρισε ως τοπικούς άρχοντες στις εμπόλεμες ζώνες κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία μια σειρά από φασιστικά κατακάθια κι εγκληματίες.
Ταυτόχρονα, η ίδια ευρωπαϊκή ηγεσία υπό την πλήρη καθοδήγηση της Άνγκελας Μέρκελ, έδωσε ένα μάθημα απανθρωπιάς το οποίο θα μείνει γραμμένο στα ιστορικά βιβλία του μέλλοντος. Τη στιγμή που φωτογραφίες πνιγμένων παιδιών από τη Συρία εμφανίζονταν στα πρωτοσέλιδα «ευαίσθητων» δυτικών εφημερίδων, προχωρούσε σε επαίσχυντες συμφωνίες ανταλλαγής ανθρώπων με τον Ερντογάν, σα να ήταν χαρτάκια για κάποιο άλμπουμ αυτοκόλλητων. Κι όλο αυτό ενώ για πάνω από έναν χρόνο δεν έκανε το παραμικρό ούτε για να διακόψει από την πηγή της την αιτία που οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπους στην προσφυγιά, ούτε για να καταφέρει να μοιράσει ένα, περίπου, εκατομμύριο ψυχές σε μια ήπειρο 500 εκατ. κατοίκων.
Η εσκεμμένη επίκληση εθνικιστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών μέσω των λεγόμενων «οικονομικών δασώσεων», η απροκάλυπτη επιβολή ακραίας φτώχειας κι εξαφάνισης κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, η απάνθρωπη συμπεριφορά απέναντι σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες πολέμου και το κλείσιμο του ματιού σε θρησκευτικά φανατισμένους και ναζί, έδωσε το σύνθημα για την εκτόξευση του πιο απεχθούς κοινωνικού/ιδεολογικού συνόλου που εμφανίστηκε ποτέ στη Γη: τους φασίστες.
Χρησιμοποιώντας, μάλιστα, τα συμπεράσματα τραγικών τρομοκρατικών επιθέσεων σε Γαλλία και Βέλγιο, η Ευρώπη και οι ηγέτες της πορεύτηκαν με ένα δόγμα πυγμής, πειθαρχίας και τιμωρίας των παραβατών.
Το λεγόμενο this is a coup της βραδιάς των περίφημων 17 ωρών διαπραγμάτευσης του Τσίπρα με Μέρκελ, Ολάντ, ΔΝΤ και ΕΕ –αφήνοντας σε κάποιο άλλο δωμάτιο τους υπόλοιπους ευρω-κομπάρσους- δεν ήταν παρά μια παρωνυχίδα σε έναν ωκεανού αυταρχισμού, ο οποίος έπνιγε την Αθήνα στα χημικά το 2011 και τσακίζει στο ξύλο τους Γάλλους απεργούς το 2016.
Η θεώρηση της τιμωρίας των παραβατών που πηγάζει σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον φανατισμό της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας, διαπότισε με δόσεις ρεβανσισμού τις παρακμιακές, και πολλές φορές γραφικές, πολιτικές δυνάμεις του ευρύτερου γεωγραφικού της χώρου. Πολιτικοί εκπρόσωποι χωρών όπως η Φινλανδία, η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Πολωνία ή η Λετονία, βρήκαν το λόγο ύπαρξης που αναζητούσαν, μέσω των δηλώσεών τους κατά τις εισόδους τους στις συνόδους υπουργών ή αρχηγών κρατών, τα tweets των προσωπικών τους λογαριασμών, ή τις συνεντεύξεις σε μεγάλα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων. Τα πολιτικά ξεροκόμματα και η παρουσίαση ενθαρρυντικών λόγων από πλευράς του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, ήταν γι’ αυτούς το πολιτικό οξυγόνο που τους κρατούσε στη ζωή παρά τις αιματηρές θυσίες που επέβαλαν στους λαούς τους, στο όνομα της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Οι περισσότεροι εξ αυτών στηρίχτηκαν σε μια ρητορική εθνικής υπερηφάνειας και οικονομικής και κοινωνικής υπεροχής έναντι των λεγόμενων γουρουνιών. Άλλωστε, οι αφίσες με τους τεμπέληδες Έλληνες που πληρώνουν οι άλλοι γι’ αυτούς δεν εξαφανίστηκαν ποτέ. Απόδειξη αποτελεί η πολύ πρόσφατη προεκλογική καμπάνια του εθνικιστή Αυστριακού υποψηφίου για το αξίωμα του προέδρου της χώρας.
Ο καιρός, όμως, έχει κάποιες φορές γυρίσματα. Οι ευλογίες των Βρυξελλών και του Βερολίνου προς πάσα φασιστική και ναζιστική κατεύθυνση, έφερε τα αποτελέσματα που παρατηρούμε σε μια ομάδα κρατών η οποία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επιθυμεί τώρα να απεμπλακεί από τα ευρωπαϊκά «δεσμά», για να κρατήσει όσο μπορεί με το μέρος της το αμόρφωτο ή παραπληροφορημένο εκλογικό της ακροατήριο.
Χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της εξέλιξης αποτέλεσαν οι πρωτοστατούντες της καμπάνιας του Brexit. Φάρατζ, και Τζόνσον, καθώς κι άλλα «λουλούδια» της πολιτικής βρετανικής σκηνής και των περίφημων tabloids. Αυτή η συμμαχία κατάφερε να κερδίσει, παρά τις προβλέψεις, έναν πολιτικά αχόρταγο κι ανεύθυνο Κάμερον, ο οποίος υποσχέθηκε το δημοψήφισμα στο όνομα της δικής του διατήρησης στην εξουσία.
Επειδή, όμως, γίνεται πολύς λόγος για το στρατόπεδο του Brexit, λίγοι εξετάζουν ποιοι βγήκαν μπροστά για να στηρίξουν το Bremain. Σίτι του Λονδίνου, ΔΝΤ, κεντρικές τράπεζες και τραπεζίτες, εκπρόσωποι βιομηχάνων και μεγάλων επιχειρήσεων, οίκοι αξιολόγησης, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι και λοιπά χρηματοπιστωτικά και επιχειρηματικά ιδρύματα ήταν η βιτρίνα της καμπάνιας του Bremain. Ότι χρειαζόταν δηλαδή να γνωρίζει ο μέσος εργαζόμενος που δουλεύει για να ζει μια μίζερη και ολιγαρκή ζωή, στο όνομα της οικονομικής αξιοπιστίας ενός συστήματος στο οποίο το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού ελέγχει το μισό πλούτο. Γι’ αυτό και δεν χρειάζεται πολύ μυαλό ή τρομακτική ευφυΐα, για να καταλήξει η ευρωπαϊκή ηγεσία και το Βερολίνο στο συμπέρασμα πως η ευθύνη της διάλυσης της ΕΕ βαραίνει αποκλειστικά εκείνους.
Όμως, δυστυχώς, το πρόσφατο παρελθόν και οι τραγικές πολιτικές επιλογές μας έδειξαν ότι δεν θα πρέπει να αναμένουμε θεαματικές παρεμβάσεις. Το διετές χρονικό περιθώριο εξόδου, με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες, είναι δώρο για τη Μέρκελ και τις εκλογές της. Η παραδοσιακή τακτική τής διαιώνισης των προβλημάτων που ακολουθείται από το 2009 και μετά, δεν αναμένεται να αλλάξει. Κι αυτό γιατί η ρητορική που φέρνει ψήφους στους συντηρητικούς Γερμανούς του CDU είναι αυτή τού «δεν πληρώνω άλλα λεφτά στα γουρούνια».
Αυτή η άκρως λαϊκίστικη και τυχοδιωκτική πολιτική εκπαίδευση της εκλογικής μάζας, σε συνδυασμό με την ανοιχτή πρόταση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών για ένα υποτιθέμενο πενταετές Grexit και τις ανοιχτές απειλές Γιούνκερ ένα καλοκαιρινό βράδυ του 2015 ότι σε δυο μέρες θα μας φέρουν στην Ελλάδα φάρμακα και τρόφιμα επειδή οδεύουμε προς δημοψήφισμα, εξόργισε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Και σε αυτούς εμπλέκονται εντελώς διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές τάσεις. Αριστεροί, κομμουνιστές, συντηρητικοί, εθνικιστές. Όλοι μέσα σε δύο διαφορετικά τσουβάλια για το Brexit ή το Bremain, το Grexit ή το Gremain, το Swexit ή το Swemain. Εξέλιξη που δεν προκάλεσε καμία έκπληξη, διότι στα μυαλά των περισσότερων εξ αυτών έχει αποτυπωθεί το ίδιο πολιτικό συμπέρασμα: οι αστικοδημοκρατικές εκλογικές διαδικασίες εντός αυτής της ΕΕ δεν έχουν καμία σημασία.
Η παγίδα, λοιπόν, της Γερμανίδας καγκελαρίου που έχει να κάνει με την άρνηση παροχής πίστωσης –και όχι πραγματικής πληρωμής- μιας χούφτας δισεκατομμυρίων για την Ελλάδα, προδικάζει αρνητικά το αποτέλεσμα μιας φιλο-ευρωπαϊκής συλλογικής σκέψης περί θεαματικής αλλαγής της ΕΕ με δημόσιες επενδύσεις, νέα αναπτυξιακά κεφάλαια και χαλάρωση της οικονομικής ασφυξίας που πνίγει την περιφέρειας. Κάτι τέτοιο δεν θα γίνει υπό τις σημερινές συνθήκες. Ή για να το πω καλύτερα, πιο πιθανός φαίνεται να είναι ένας σχεδιασμός απανωτών σαμποτάζ της βρετανικής οικονομίας και της πολιτικής σταθερότητας προς παραδειγματισμό όσων κάνουν ίδιες σκέψεις με αυτές του Κάμερον, παρά κάποια εντυπωσιακή μεταστροφή στο δόγμα της ακραίας λιτότητας και της διαρκούς οικονομικής, εργασιακής, και κοινωνικής υποβάθμισης.
Λογίζοντας, όμως, πάντα το ενδεχόμενο απελευθέρωσης κι άλλων αντι-ευρωπαϊκών κινήσεων σε χώρες άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενες με τη βρετανική οικονομία, όπως η Ολλανδία ή η Σουηδία, θα πρέπει να αναμένουμε νέες παρεμβάσεις όσον αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής σε αυτό που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, πολύ σύντομα. Διότι πέρα από το κοινό συμπέρασμα πως καμία αστικοδημοκρατική διαδικασία δεν έχει νόημα για τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, υπάρχει μια ακόμη διαπίστωση: Όταν παραβιάζεις εσύ ο ίδιος τους κανόνες επειδή είσαι ισχυρός, δεν μπορείς να ζητάς για πάντα από τους άλλους να κάνουν τουμπεκί.
Πηγή nostimoimar
Υπό κανονικές συνθήκες λειτουργίας μιας διακρατικής θεσμικής ένωσης, δεν θα υπήρχε κανένας λόγος να προσωποποιηθεί μια τόσο σημαντική εξέλιξη η οποία μπορεί να αλλάξει τον οικονομικό και γεωπολιτικό χάρτη του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Όχι αυτή καθ’ εαυτήν η βρετανική ψήφος, αλλά το ρήγμα που πλέον άνοιξε και δεν μπορεί να ξανακλείσει. Όμως εδώ η κατάσταση έχει ονοματεπώνυμο. Η Άνγκελα Μέρκελ, όπου μετά την ανακοίνωση των βρετανικών αποτελεσμάτων βρέθηκε σε «διαρκή επικοινωνία» με την πολιτική ηγεσία της ΕΕ και τους ηγέτες των άλλων πλούσιων κρατών, πρόσθεσε μια ακόμη αποτυχία στο κομποσκοίνι των άθλιων πολιτικών επιλογών της που έφερε τη Δύση ως εδώ.
Πριν φτάσουμε, όμως, στο αποτέλεσμα αυτής της μεγαλειώδους πολιτικής ανικανότητας η οποία συνέπεσε με την ταυτόχρονη παρουσία της χειρότερης ηγεσίας που έχει δει στη σύγχρονη ιστορία της η Ευρώπη, καλό θα είναι να δούμε πώς το φίδι που με χαρά μεγάλωσε στον κόρφο του το ευρωπαϊκό αλάθητο γύρισε τώρα να το δαγκώσει εκεί που πονάει περισσότερο.
Από το 2009 έως το 2015 η πλούσια κεντρική και βόρεια Ευρώπη προέβη σε ιστορικά απανωτά εγκλήματα. Γερμανικός, αγγλοσαξονικός και βορειοευρωπαϊκός Τύπος έλαβαν μια συγκεκριμένη εντολή: να στοχοποιήσουν ολόκληρους λαούς, να συντρίψουν οποιαδήποτε αντίδραση μέσω μιας κατασυκοφαντικής εκστρατείας μίσους και χλεύης, να σκοτώσουν πολιτικά οποιαδήποτε υπόνοια δημιουργίας μιας αντίθετης πολιτικής κίνησης, και να ταπεινώσουν μπροστά στα μάτια εκατομμυρίων ανθρώπων εκείνους τους αστικοδημοκρατικά εκλεγμένους αρχηγούς κρατών οι οποίοι δεν είχαν ποτέ τους μια πραγματική διάθεση αντίστασης.
Εκείνη την περίοδο οι Έλληνες, οι Ισπανοί, οι Ιρλανδοί και οι Πορτογάλοι ήταν «γουρούνια»· κηφήνες που ζούσαν με τα δανεικά των Φινλανδών, των Γερμανών, των Ολλανδών και πάει λέγοντας. Η καλβινιστική αυτή ρητορική ήθελε τα γουρούνια να ζουν αμαρτωλά με τον ιδρώτα του συνειδητοποιημένου Ευρωπαίου εργαζόμενου. Γι’ αυτό κι έπρεπε να πληρώσουν.
Αμέσως μάθαμε ότι ο λόγος για τον οποίο τα γουρούνια πλήρωσαν και συνεχίζουν να πληρώνουν είναι για να σώσουν τα κέρδη των τραπεζών, τα τζογαρίσματα των αγορών, και τα κέρδη όσων αποκαλούνται “γύπες” ενός χρηματοπιστωτικού συστήματος το οποίο παράγει εκατοντάδες φορές περισσότερο πλασματικό πλούτο από όσο αντέχει να προσφέρει ένας εργαζόμενος ή ένας συνταξιούχους που έχει την «απαίτηση» να εξασφαλίσει για τον ίδιο και την οικογένειά του ένα κεραμίδι κι ένα πιάτο φαΐ.
Την ίδια στιγμή κάτι εξίσου δραματικό συνέβαινε στην ευρύτερη ευρωπαϊκή περιφέρεια. Στη Συρία η αλάθητη ηγεσία της Ευρώπης αποφάσιζε, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, να παρέμβει για να λήξει το δράμα του εμφυλίου και να απομακρύνει τον δικτάτορα Άσαντ, στηρίζοντας τυφλά ένα αντιπολιτευτικό συνονθύλευμα με οπλισμό, εκπαίδευση και ανθρώπινο δυναμικό. Αποτέλεσμα αυτής της αποσταθεροποίησης ήταν η μεταπήδηση σημαντικού μέρους των εξοπλισμών και των συγκεκριμένων μαχητών, στο στρατόπεδο του Ισλαμικού Κράτους. Αξέχαστη είναι μάλιστα μια παραδοχή ενός γαλλικού βιβλίου σχετικά με αυτήν την περίοδο, κατά την οποία ο Γάλλος πρόεδρος Ολάντ ενέκρινε το 2012 την αποστολή όπλων στη Συρία παρά το εμπάργκο. Όπλα τα οποία κατέληξαν στα χέρια τζιχαντιστών.
Δυστυχώς, σα να μην έφταναν τα παραπάνω, η Ευρώπη πήρε τη μεγάλη απόφαση να συνδράμει στους αμερικανο-νατοϊκούς σχεδιασμούς στρατιωτικής διείσδυσης στα όρια ΕΕ-Ρωσίας, παρεμβαίνοντας ανοιχτά κατά του ακραίου πουτινικού πρώην Ουκρανού προέδρου, Βίκτορ Γιανουνκόβιτς, έπειτα από την απόφασή του να διακόψει τη διαδικασία σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι μεγάλες «φιλοευρωπαϊκές» διαδηλώσεις στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου, στις οποίες εμφανίστηκαν ευρωπαϊκοί και αμερικανικοί πολιτικοί μαϊντανοί, γρήγορα εξελίχθηκαν σε πεδίο δράσης ναζιστικών και εθνικιστικών ομάδων. Μετά από την απόσχιση της Κριμαίας και την έναρξη του πολέμου στην ανατολική Ουκρανία, η, κατά γενική ομολογία, διορισμένη κυβέρνηση της Ουκρανίας από την ΕΕ και τις ΗΠΑ, δέχθηκε στις τάξεις της τους φασίστες του Δεξιού Τομέα, ενέταξε στα παραστρατιωτικά της σώματα και τις πολιτοφυλακές τους άνδρες που φωτογραφίζονταν με τη σβάστικα και τη σημαία του ΝΑΤΟ, παρείχε πρόσβαση στους απογόνους των ναζί σε σχολεία κι άλλα εκπαιδευτικά ιδρύματα, κατάργησε το ΚΚ Ουκρανίας, και διόρισε ως τοπικούς άρχοντες στις εμπόλεμες ζώνες κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία μια σειρά από φασιστικά κατακάθια κι εγκληματίες.
Ταυτόχρονα, η ίδια ευρωπαϊκή ηγεσία υπό την πλήρη καθοδήγηση της Άνγκελας Μέρκελ, έδωσε ένα μάθημα απανθρωπιάς το οποίο θα μείνει γραμμένο στα ιστορικά βιβλία του μέλλοντος. Τη στιγμή που φωτογραφίες πνιγμένων παιδιών από τη Συρία εμφανίζονταν στα πρωτοσέλιδα «ευαίσθητων» δυτικών εφημερίδων, προχωρούσε σε επαίσχυντες συμφωνίες ανταλλαγής ανθρώπων με τον Ερντογάν, σα να ήταν χαρτάκια για κάποιο άλμπουμ αυτοκόλλητων. Κι όλο αυτό ενώ για πάνω από έναν χρόνο δεν έκανε το παραμικρό ούτε για να διακόψει από την πηγή της την αιτία που οδηγεί εκατομμύρια ανθρώπους στην προσφυγιά, ούτε για να καταφέρει να μοιράσει ένα, περίπου, εκατομμύριο ψυχές σε μια ήπειρο 500 εκατ. κατοίκων.
Η εσκεμμένη επίκληση εθνικιστικών αντιλήψεων και συμπεριφορών μέσω των λεγόμενων «οικονομικών δασώσεων», η απροκάλυπτη επιβολή ακραίας φτώχειας κι εξαφάνισης κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, η απάνθρωπη συμπεριφορά απέναντι σε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες πολέμου και το κλείσιμο του ματιού σε θρησκευτικά φανατισμένους και ναζί, έδωσε το σύνθημα για την εκτόξευση του πιο απεχθούς κοινωνικού/ιδεολογικού συνόλου που εμφανίστηκε ποτέ στη Γη: τους φασίστες.
Χρησιμοποιώντας, μάλιστα, τα συμπεράσματα τραγικών τρομοκρατικών επιθέσεων σε Γαλλία και Βέλγιο, η Ευρώπη και οι ηγέτες της πορεύτηκαν με ένα δόγμα πυγμής, πειθαρχίας και τιμωρίας των παραβατών.
Το λεγόμενο this is a coup της βραδιάς των περίφημων 17 ωρών διαπραγμάτευσης του Τσίπρα με Μέρκελ, Ολάντ, ΔΝΤ και ΕΕ –αφήνοντας σε κάποιο άλλο δωμάτιο τους υπόλοιπους ευρω-κομπάρσους- δεν ήταν παρά μια παρωνυχίδα σε έναν ωκεανού αυταρχισμού, ο οποίος έπνιγε την Αθήνα στα χημικά το 2011 και τσακίζει στο ξύλο τους Γάλλους απεργούς το 2016.
Η θεώρηση της τιμωρίας των παραβατών που πηγάζει σχεδόν εξ ολοκλήρου από τον φανατισμό της γερμανικής πολιτικής ηγεσίας, διαπότισε με δόσεις ρεβανσισμού τις παρακμιακές, και πολλές φορές γραφικές, πολιτικές δυνάμεις του ευρύτερου γεωγραφικού της χώρου. Πολιτικοί εκπρόσωποι χωρών όπως η Φινλανδία, η Ουγγαρία, η Λιθουανία, η Πολωνία ή η Λετονία, βρήκαν το λόγο ύπαρξης που αναζητούσαν, μέσω των δηλώσεών τους κατά τις εισόδους τους στις συνόδους υπουργών ή αρχηγών κρατών, τα tweets των προσωπικών τους λογαριασμών, ή τις συνεντεύξεις σε μεγάλα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων. Τα πολιτικά ξεροκόμματα και η παρουσίαση ενθαρρυντικών λόγων από πλευράς του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών, ήταν γι’ αυτούς το πολιτικό οξυγόνο που τους κρατούσε στη ζωή παρά τις αιματηρές θυσίες που επέβαλαν στους λαούς τους, στο όνομα της «ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Οι περισσότεροι εξ αυτών στηρίχτηκαν σε μια ρητορική εθνικής υπερηφάνειας και οικονομικής και κοινωνικής υπεροχής έναντι των λεγόμενων γουρουνιών. Άλλωστε, οι αφίσες με τους τεμπέληδες Έλληνες που πληρώνουν οι άλλοι γι’ αυτούς δεν εξαφανίστηκαν ποτέ. Απόδειξη αποτελεί η πολύ πρόσφατη προεκλογική καμπάνια του εθνικιστή Αυστριακού υποψηφίου για το αξίωμα του προέδρου της χώρας.
Ο καιρός, όμως, έχει κάποιες φορές γυρίσματα. Οι ευλογίες των Βρυξελλών και του Βερολίνου προς πάσα φασιστική και ναζιστική κατεύθυνση, έφερε τα αποτελέσματα που παρατηρούμε σε μια ομάδα κρατών η οποία με τον έναν ή τον άλλο τρόπο επιθυμεί τώρα να απεμπλακεί από τα ευρωπαϊκά «δεσμά», για να κρατήσει όσο μπορεί με το μέρος της το αμόρφωτο ή παραπληροφορημένο εκλογικό της ακροατήριο.
Χαρακτηριστικά δείγματα αυτής της εξέλιξης αποτέλεσαν οι πρωτοστατούντες της καμπάνιας του Brexit. Φάρατζ, και Τζόνσον, καθώς κι άλλα «λουλούδια» της πολιτικής βρετανικής σκηνής και των περίφημων tabloids. Αυτή η συμμαχία κατάφερε να κερδίσει, παρά τις προβλέψεις, έναν πολιτικά αχόρταγο κι ανεύθυνο Κάμερον, ο οποίος υποσχέθηκε το δημοψήφισμα στο όνομα της δικής του διατήρησης στην εξουσία.
Επειδή, όμως, γίνεται πολύς λόγος για το στρατόπεδο του Brexit, λίγοι εξετάζουν ποιοι βγήκαν μπροστά για να στηρίξουν το Bremain. Σίτι του Λονδίνου, ΔΝΤ, κεντρικές τράπεζες και τραπεζίτες, εκπρόσωποι βιομηχάνων και μεγάλων επιχειρήσεων, οίκοι αξιολόγησης, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι και λοιπά χρηματοπιστωτικά και επιχειρηματικά ιδρύματα ήταν η βιτρίνα της καμπάνιας του Bremain. Ότι χρειαζόταν δηλαδή να γνωρίζει ο μέσος εργαζόμενος που δουλεύει για να ζει μια μίζερη και ολιγαρκή ζωή, στο όνομα της οικονομικής αξιοπιστίας ενός συστήματος στο οποίο το 1% του παγκόσμιου πληθυσμού ελέγχει το μισό πλούτο. Γι’ αυτό και δεν χρειάζεται πολύ μυαλό ή τρομακτική ευφυΐα, για να καταλήξει η ευρωπαϊκή ηγεσία και το Βερολίνο στο συμπέρασμα πως η ευθύνη της διάλυσης της ΕΕ βαραίνει αποκλειστικά εκείνους.
Όμως, δυστυχώς, το πρόσφατο παρελθόν και οι τραγικές πολιτικές επιλογές μας έδειξαν ότι δεν θα πρέπει να αναμένουμε θεαματικές παρεμβάσεις. Το διετές χρονικό περιθώριο εξόδου, με βάση τις προβλεπόμενες διαδικασίες, είναι δώρο για τη Μέρκελ και τις εκλογές της. Η παραδοσιακή τακτική τής διαιώνισης των προβλημάτων που ακολουθείται από το 2009 και μετά, δεν αναμένεται να αλλάξει. Κι αυτό γιατί η ρητορική που φέρνει ψήφους στους συντηρητικούς Γερμανούς του CDU είναι αυτή τού «δεν πληρώνω άλλα λεφτά στα γουρούνια».
Αυτή η άκρως λαϊκίστικη και τυχοδιωκτική πολιτική εκπαίδευση της εκλογικής μάζας, σε συνδυασμό με την ανοιχτή πρόταση του γερμανικού υπουργείου Οικονομικών για ένα υποτιθέμενο πενταετές Grexit και τις ανοιχτές απειλές Γιούνκερ ένα καλοκαιρινό βράδυ του 2015 ότι σε δυο μέρες θα μας φέρουν στην Ελλάδα φάρμακα και τρόφιμα επειδή οδεύουμε προς δημοψήφισμα, εξόργισε μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής πολιτικής σκηνής. Και σε αυτούς εμπλέκονται εντελώς διαφορετικές ιδεολογικές και πολιτικές τάσεις. Αριστεροί, κομμουνιστές, συντηρητικοί, εθνικιστές. Όλοι μέσα σε δύο διαφορετικά τσουβάλια για το Brexit ή το Bremain, το Grexit ή το Gremain, το Swexit ή το Swemain. Εξέλιξη που δεν προκάλεσε καμία έκπληξη, διότι στα μυαλά των περισσότερων εξ αυτών έχει αποτυπωθεί το ίδιο πολιτικό συμπέρασμα: οι αστικοδημοκρατικές εκλογικές διαδικασίες εντός αυτής της ΕΕ δεν έχουν καμία σημασία.
Η παγίδα, λοιπόν, της Γερμανίδας καγκελαρίου που έχει να κάνει με την άρνηση παροχής πίστωσης –και όχι πραγματικής πληρωμής- μιας χούφτας δισεκατομμυρίων για την Ελλάδα, προδικάζει αρνητικά το αποτέλεσμα μιας φιλο-ευρωπαϊκής συλλογικής σκέψης περί θεαματικής αλλαγής της ΕΕ με δημόσιες επενδύσεις, νέα αναπτυξιακά κεφάλαια και χαλάρωση της οικονομικής ασφυξίας που πνίγει την περιφέρειας. Κάτι τέτοιο δεν θα γίνει υπό τις σημερινές συνθήκες. Ή για να το πω καλύτερα, πιο πιθανός φαίνεται να είναι ένας σχεδιασμός απανωτών σαμποτάζ της βρετανικής οικονομίας και της πολιτικής σταθερότητας προς παραδειγματισμό όσων κάνουν ίδιες σκέψεις με αυτές του Κάμερον, παρά κάποια εντυπωσιακή μεταστροφή στο δόγμα της ακραίας λιτότητας και της διαρκούς οικονομικής, εργασιακής, και κοινωνικής υποβάθμισης.
Λογίζοντας, όμως, πάντα το ενδεχόμενο απελευθέρωσης κι άλλων αντι-ευρωπαϊκών κινήσεων σε χώρες άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενες με τη βρετανική οικονομία, όπως η Ολλανδία ή η Σουηδία, θα πρέπει να αναμένουμε νέες παρεμβάσεις όσον αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις συμμετοχής σε αυτό που λέγεται Ευρωπαϊκή Ένωση, πολύ σύντομα. Διότι πέρα από το κοινό συμπέρασμα πως καμία αστικοδημοκρατική διαδικασία δεν έχει νόημα για τις Βρυξέλλες και το Βερολίνο, υπάρχει μια ακόμη διαπίστωση: Όταν παραβιάζεις εσύ ο ίδιος τους κανόνες επειδή είσαι ισχυρός, δεν μπορείς να ζητάς για πάντα από τους άλλους να κάνουν τουμπεκί.
Πηγή nostimoimar
Δευτέρα 20 Ιουνίου 2016
Ο Πλάτωνας και ο 21ος αιώνας
Οι προφητείες του Πλάτωνα για τον 21ο Αιώνα
Ο Πλάτωνας γεννήθηκε το 428 π.X., το μήνα Θαργηλίωνα (Μάιος) και καταγόταν από αρχοντική γενιά.
Είχε πάρει μουσική και γυμναστική αγωγή και είχε πολύ καλές μαθηματικές γνώσεις. Ήταν μαθητής του Σωκράτη και το γεγονός ότι το 399 π.Χ. ο Δάσκαλός του καταδικάστηκε να πιει το κώνειο, ήταν ένα πολύ συνταρακτικό χτύπημα για την ελεύθερη και ανήσυχη ψυχή του. Κατάλαβε ότι η πολιτική της πατρίδας του δημιουργούσε ένα αγεφύρωτο χάσμα για τη φιλοσοφική, ελεύθερη και ανήσυχη σκέψη που πρέσβευε ο ίδιος και ξεκίνησε να ταξιδεύει.
Στην Κάτω Ιταλία γνώρισε τον Πυθαγορισμό, στην Αίγυπτο μυήθηκε στα Μυστήρια των Πυραμίδων και ήταν Αρχιεροφάντης στα Ελευσίνια Μυστήρια. Στις Συρακούσες προσπάθησε να ιδρύσει την ιδανική του πολιτεία, άλλα έπεσε θύμα των ραδιουργιών της αυλής του Βασιλιά και μόλις που γλίτωσε τη ζωή του. Στην Αθήνα ίδρυσε τη δική του σχολή-Ακαδημία, η οποία κράτησε σχεδόν χίλια χρόνια, μέχρι το 529 μ.Χ. και την πλήρη επικράτηση του Χριστιανισμού.
Διασώθηκαν αρκετά έργα του όπως οι «Νόμοι», το «Συμπόσιο», η «Πολιτεία» και αρκετά άλλα που επηρέασαν όλους του μετέπειτα Φιλόσοφους και Επιστήμονες. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται στο 7ο κεφάλαιο της «Πολιτείας», στο οποίο ο Πλάτωνας παρομοιάζει τον κόσμο που ζούμε σαν μια σκοτεινή σπηλιά.
Ας δούμε περιληπτικά αυτήν την αρχαία παραβολή, η οποία μοιάζει πάρα πολύ με τον τρόπο που λειτουργεί ο σημερινός πολιτισμός, αν και έχουν περάσει 2.500 χρόνια από τότε που γράφτηκε.
H αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα
Υπάρχει μια μεγάλη σπηλιά, σκοτεινή, που μέσα της κατοικούν πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ονομάζονται δεσμώτες. Είναι δεμένοι στις θέσεις τους και δεν μπορούν να κοιτάξουν γύρω τους. Πίσω τους κυκλοφορούν διάφοροι άνθρωποι οι οποίοι κουβαλάνε κάποια αντικείμενα, έμψυχα και άψυχα. Το φως που έρχεται από την είσοδο της σπηλιάς περνά μέσα από αυτά τα αντικείμενα και δημιουργεί σκιές μπροστά στα μάτια των ανθρώπων – δεσμωτών.
Αφού λοιπόν δεν μπορούν να κοιτάξουν γύρω τους ούτε και πίσω τους, λόγω των δεσμών που τους καθηλώνουν, δέχονται ως πραγματικότητα μόνο ό,τι βλέπουν μπροστά τους, δηλαδή τις σκιές. Όλο αυτό το σκηνικό είναι στημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε οι άνθρωποι-δεσμώτες να ζουν μέσα στο σκοτάδι, έχοντας μια ψεύτικη εικόνα για την πραγματικότητα.
Είναι δε τα δεσμά τους τόσο δυνατά, που τους καθηλώνουν ακίνητους, χωρίς να μπορούν να κάνουν την παραμικρή κίνηση ελευθερίας για να ανακαλύψουν την πραγματική αλήθεια. Αυτή η εικόνα μοιάζει πολύ με αυτήν της σημερινής μας κοινωνίας. Ο άνθρωπος διαμορφώνεται και μεγαλώνει με μοναδικό στόχο την απόκτηση υλικών αγαθών (σκιές), χωρίς να του δίνεται η δυνατότητα να καλλιεργήσει αρετές και αξίες για να μπορέσει να ονειρευτεί μεγάλα ιδανικά και πνευματικά Ιδεώδη.

Οι Αρετές και οι Ανθρώπινες αξίες παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο και είναι τόσο καλά καλυμμένες με το πολύχρωμο και πολυτελές περιτύλιγμα που τις περιβάλει, που ο άνθρωπος του 21ου αιώνα μένει τελείως επιφανειακός. Ασχολείται τόσο πολύ με αυτό το περιτύλιγμα, που δεν βάζει ανώτερους στόχους, ούτε βλέπει την πραγματικότητα. Ζει μια ζωή εγκλωβισμένος ανάμεσα στις σκιές που κάποιοι του επέβαλαν ως πραγματικότητα, λέγοντάς του ότι δεν υπάρχει τίποτε πίσω από αυτό το ωραίο περιτύλιγμα. Έτσι μένει δούλος των αφεντικών της σπηλιάς κι εφ’ όσον πιστεύει στις σκιές, γίνεται σκιά του πραγματικού του εαυτού.
Συνεχίζοντας ο Πλάτωνας αναφέρει πως υπάρχει και η περίπτωση να καταφέρει κάποιος άνθρωπος να σπάσει τα δεσμά του και να κοιτάξει πίσω του, εκεί από όπου έρχεται το φως. Στην αρχή θα τυφλωθεί από την επαφή του με το φως. Κι αν ανάγκαζε κάποιος αυτόν τον άνθρωπο να ζήσει κάτω από τη φωτεινότητα του ήλιου, έξω από τη σπηλιά, τότε θα τρελαινόταν.
Χρειάζεται λοιπόν να προχωρήσει σιγά σιγά κι έτσι θα καταφέρει να συνηθίσει, να αντιληφθεί ότι ο αληθινός κόσμος βρίσκεται έξω από τη σπηλιά κι ότι οι σκιές που εκείνος θεωρούσε ως πραγματικότητα είναι απλώς αντανάκλαση του φωτός του ήλιου. Αυτή η ανακάλυψη θα τον μετατρέψει σ’ έναν ευτυχισμένο άνθρωπο, σε έναν σοφό και δεν θα θελήσει να επιστρέψει μέσα στη σπηλιά.
Αν όμως αποφασίσει, από αγάπη για την ανθρωπότητα, να επιστρέψει πίσω στους δεσμώτες, μέσα στη σπηλιά, τότε θα χρειαζόταν πάλι ένα χρονικό διάστημα για να συνηθίσει το σκοτάδι και να μπορέσουν να προσαρμοστούν τα μάτια του μέσα σ’ αυτήν. Μετά, όπως είναι φυσικό, θα προσπαθήσει να εξηγήσει στους δεσμώτες-ανθρώπους την αλήθεια. Αλλά, όπως γράφει ο Πλάτωνας, αυτοί θα νομίζουν ότι προσπαθεί να τους εξαπατήσει και θα τον κυνηγήσουν ή θα τον σκοτώσουν.
Άλλα δεν θα το καταφέρουν.
Κάποιος που έχει διαβάσει το βιβλίο «Ο Γλάρος Ιωνάθαν», βλέπει πολλές ομοιότητες μεταξύ του Ανθρώπου που καταφέρνει και σπάει τα δεσμά της σπηλιάς και του γλάρου Ιωνάθαν. Γιατί κι αυτός καταφέρνει να πετά ελεύθερος και αναπτύσσοντας μεγάλες ταχύτητες ξεφεύγει από την απλή ζωή ενός γλάρου, που το μόνο που τον απασχολεί είναι πώς θα αποκτήσει το φαγητό του.
Ο Πλάτωνας εξηγεί στο βιβλίο του πως όποιος καταφέρει και σπάσει τα δεσμά του και απελευθερωθεί, είναι αυτός που καλλιεργεί την ξύπνια συνείδηση. Βασισμένος τότε πάνω στις Ανθρώπινες αξίες και αρετές, καταφέρνει να γίνει Ελεύθερος και Δημιουργικός και να κατακτήσει το ανώτερο μέρος του εαυτού του, ακολουθώντας ένα αληθινό Φιλοσοφικό Δρόμο. Βέβαια είναι ένας δύσκολος Δρόμος με πολλά εμπόδια, λόγω των μακροχρόνιων δεσμών, αλλά οδηγεί στην αληθινή Ευτυχία.
Αυτός που από αληθινή αγάπη για την ανθρωπότητα επιστρέφει μέσα στη σπηλιά για να βοηθήσει τους δεσμώτες να απελευθερωθούν, πραγματώνει τον Πολιτικό Δρόμο. Δηλαδή πραγματικός Πολιτικός είναι αυτός που κατάφερε πρώτα ο ίδιος να απελευθερωθεί από τα δεσμά του, να ελέγξει τα ελαττώματα του και να καλλιεργήσει Ανθρώπινες αξίες και Αρετές και μετά να οδηγήσει με σοφία τους άλλους ανθρώπους. Ο πραγματικός Πολιτικός δεν στηρίζεται στη γνώμη των πολλών, αλλά στη Γνώση και την Ηθική που έχει καλλιεργήσει μέσα του.
Από αυτήν την τόσο αρχαία αλλά και τόσο επίκαιρη παραβολή, μπορούμε να βγάλουμε πολλά συμπεράσματα. Συμπεράσματα που δεν είναι βασισμένα σε ψυχολογικές επιθυμίες και ανεκπλήρωτα απωθημένα, αλλά στη χιλιόχρονη Σοφία που άφησαν πολλοί μεγάλοι Φιλόσοφοι και Επιστήμονες σε πολλούς Πολιτισμούς, σε διαφορετικές εποχές, σε όλη τη Γη.
Όταν δεν αφιερώνουμε χρόνο για την αναζήτηση της Αλήθειας και δεν καλλιεργούμε μια σφαιρική και ελεύθερη σκέψη, τότε παραμένουμε εγκλωβισμένοι στα σκοτάδια της άγνοιας και της παραπληροφόρησης. Ταυτόχρονα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, γινόμαστε εύκολα θύματα της πλύσης εγκεφάλου που μας επιβάλλουν, αυτοί που κινούν τα νήματα για έναν προσανατολισμό αποκλειστικά προς την ύλη.
Μόνο όποιος καταφέρει και τινάξει από πάνω του τα δεσμά των αδυναμιών του και των ψεύτικων εντυπώσεων που του έχουν επιβάλλει, μόνο αυτός που βαδίζει ένα Δρόμο ανηφορικό προς τη δική του κορυφή και καταφέρνει και ξεπερνά τις δυσκολίες και τα εμπόδια, βγάζοντας θετικά συμπεράσματα, μόνο αυτός θα αντιληφτεί τη ματαιότητα των σκιών που κινούνται μπροστά του.
Τα σωστά πρότυπα υπάρχουν, οι απαντήσεις έχουν δοθεί, ας κοιτάξουμε γύρω μας και θα ανακαλύψουμε την πραγματικότητα όπως είναι και όχι όπως μας παρουσιάζεται.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πολιτεία του Πλάτωνα, Εκδόσεις
Πάπυρος
Πηγή paraxeno. com
Ο Πλάτωνας γεννήθηκε το 428 π.X., το μήνα Θαργηλίωνα (Μάιος) και καταγόταν από αρχοντική γενιά.
Είχε πάρει μουσική και γυμναστική αγωγή και είχε πολύ καλές μαθηματικές γνώσεις. Ήταν μαθητής του Σωκράτη και το γεγονός ότι το 399 π.Χ. ο Δάσκαλός του καταδικάστηκε να πιει το κώνειο, ήταν ένα πολύ συνταρακτικό χτύπημα για την ελεύθερη και ανήσυχη ψυχή του. Κατάλαβε ότι η πολιτική της πατρίδας του δημιουργούσε ένα αγεφύρωτο χάσμα για τη φιλοσοφική, ελεύθερη και ανήσυχη σκέψη που πρέσβευε ο ίδιος και ξεκίνησε να ταξιδεύει.
Στην Κάτω Ιταλία γνώρισε τον Πυθαγορισμό, στην Αίγυπτο μυήθηκε στα Μυστήρια των Πυραμίδων και ήταν Αρχιεροφάντης στα Ελευσίνια Μυστήρια. Στις Συρακούσες προσπάθησε να ιδρύσει την ιδανική του πολιτεία, άλλα έπεσε θύμα των ραδιουργιών της αυλής του Βασιλιά και μόλις που γλίτωσε τη ζωή του. Στην Αθήνα ίδρυσε τη δική του σχολή-Ακαδημία, η οποία κράτησε σχεδόν χίλια χρόνια, μέχρι το 529 μ.Χ. και την πλήρη επικράτηση του Χριστιανισμού.
Διασώθηκαν αρκετά έργα του όπως οι «Νόμοι», το «Συμπόσιο», η «Πολιτεία» και αρκετά άλλα που επηρέασαν όλους του μετέπειτα Φιλόσοφους και Επιστήμονες. Το συγκεκριμένο άρθρο αναφέρεται στο 7ο κεφάλαιο της «Πολιτείας», στο οποίο ο Πλάτωνας παρομοιάζει τον κόσμο που ζούμε σαν μια σκοτεινή σπηλιά.
Ας δούμε περιληπτικά αυτήν την αρχαία παραβολή, η οποία μοιάζει πάρα πολύ με τον τρόπο που λειτουργεί ο σημερινός πολιτισμός, αν και έχουν περάσει 2.500 χρόνια από τότε που γράφτηκε.
H αλληγορία του σπηλαίου του Πλάτωνα
Υπάρχει μια μεγάλη σπηλιά, σκοτεινή, που μέσα της κατοικούν πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι ονομάζονται δεσμώτες. Είναι δεμένοι στις θέσεις τους και δεν μπορούν να κοιτάξουν γύρω τους. Πίσω τους κυκλοφορούν διάφοροι άνθρωποι οι οποίοι κουβαλάνε κάποια αντικείμενα, έμψυχα και άψυχα. Το φως που έρχεται από την είσοδο της σπηλιάς περνά μέσα από αυτά τα αντικείμενα και δημιουργεί σκιές μπροστά στα μάτια των ανθρώπων – δεσμωτών.
Αφού λοιπόν δεν μπορούν να κοιτάξουν γύρω τους ούτε και πίσω τους, λόγω των δεσμών που τους καθηλώνουν, δέχονται ως πραγματικότητα μόνο ό,τι βλέπουν μπροστά τους, δηλαδή τις σκιές. Όλο αυτό το σκηνικό είναι στημένο με τέτοιο τρόπο, ώστε οι άνθρωποι-δεσμώτες να ζουν μέσα στο σκοτάδι, έχοντας μια ψεύτικη εικόνα για την πραγματικότητα.
Είναι δε τα δεσμά τους τόσο δυνατά, που τους καθηλώνουν ακίνητους, χωρίς να μπορούν να κάνουν την παραμικρή κίνηση ελευθερίας για να ανακαλύψουν την πραγματική αλήθεια. Αυτή η εικόνα μοιάζει πολύ με αυτήν της σημερινής μας κοινωνίας. Ο άνθρωπος διαμορφώνεται και μεγαλώνει με μοναδικό στόχο την απόκτηση υλικών αγαθών (σκιές), χωρίς να του δίνεται η δυνατότητα να καλλιεργήσει αρετές και αξίες για να μπορέσει να ονειρευτεί μεγάλα ιδανικά και πνευματικά Ιδεώδη.

Οι Αρετές και οι Ανθρώπινες αξίες παρουσιάζονται με τέτοιο τρόπο και είναι τόσο καλά καλυμμένες με το πολύχρωμο και πολυτελές περιτύλιγμα που τις περιβάλει, που ο άνθρωπος του 21ου αιώνα μένει τελείως επιφανειακός. Ασχολείται τόσο πολύ με αυτό το περιτύλιγμα, που δεν βάζει ανώτερους στόχους, ούτε βλέπει την πραγματικότητα. Ζει μια ζωή εγκλωβισμένος ανάμεσα στις σκιές που κάποιοι του επέβαλαν ως πραγματικότητα, λέγοντάς του ότι δεν υπάρχει τίποτε πίσω από αυτό το ωραίο περιτύλιγμα. Έτσι μένει δούλος των αφεντικών της σπηλιάς κι εφ’ όσον πιστεύει στις σκιές, γίνεται σκιά του πραγματικού του εαυτού.
Συνεχίζοντας ο Πλάτωνας αναφέρει πως υπάρχει και η περίπτωση να καταφέρει κάποιος άνθρωπος να σπάσει τα δεσμά του και να κοιτάξει πίσω του, εκεί από όπου έρχεται το φως. Στην αρχή θα τυφλωθεί από την επαφή του με το φως. Κι αν ανάγκαζε κάποιος αυτόν τον άνθρωπο να ζήσει κάτω από τη φωτεινότητα του ήλιου, έξω από τη σπηλιά, τότε θα τρελαινόταν.
Χρειάζεται λοιπόν να προχωρήσει σιγά σιγά κι έτσι θα καταφέρει να συνηθίσει, να αντιληφθεί ότι ο αληθινός κόσμος βρίσκεται έξω από τη σπηλιά κι ότι οι σκιές που εκείνος θεωρούσε ως πραγματικότητα είναι απλώς αντανάκλαση του φωτός του ήλιου. Αυτή η ανακάλυψη θα τον μετατρέψει σ’ έναν ευτυχισμένο άνθρωπο, σε έναν σοφό και δεν θα θελήσει να επιστρέψει μέσα στη σπηλιά.
Αν όμως αποφασίσει, από αγάπη για την ανθρωπότητα, να επιστρέψει πίσω στους δεσμώτες, μέσα στη σπηλιά, τότε θα χρειαζόταν πάλι ένα χρονικό διάστημα για να συνηθίσει το σκοτάδι και να μπορέσουν να προσαρμοστούν τα μάτια του μέσα σ’ αυτήν. Μετά, όπως είναι φυσικό, θα προσπαθήσει να εξηγήσει στους δεσμώτες-ανθρώπους την αλήθεια. Αλλά, όπως γράφει ο Πλάτωνας, αυτοί θα νομίζουν ότι προσπαθεί να τους εξαπατήσει και θα τον κυνηγήσουν ή θα τον σκοτώσουν.
Άλλα δεν θα το καταφέρουν.
Κάποιος που έχει διαβάσει το βιβλίο «Ο Γλάρος Ιωνάθαν», βλέπει πολλές ομοιότητες μεταξύ του Ανθρώπου που καταφέρνει και σπάει τα δεσμά της σπηλιάς και του γλάρου Ιωνάθαν. Γιατί κι αυτός καταφέρνει να πετά ελεύθερος και αναπτύσσοντας μεγάλες ταχύτητες ξεφεύγει από την απλή ζωή ενός γλάρου, που το μόνο που τον απασχολεί είναι πώς θα αποκτήσει το φαγητό του.
Ο Πλάτωνας εξηγεί στο βιβλίο του πως όποιος καταφέρει και σπάσει τα δεσμά του και απελευθερωθεί, είναι αυτός που καλλιεργεί την ξύπνια συνείδηση. Βασισμένος τότε πάνω στις Ανθρώπινες αξίες και αρετές, καταφέρνει να γίνει Ελεύθερος και Δημιουργικός και να κατακτήσει το ανώτερο μέρος του εαυτού του, ακολουθώντας ένα αληθινό Φιλοσοφικό Δρόμο. Βέβαια είναι ένας δύσκολος Δρόμος με πολλά εμπόδια, λόγω των μακροχρόνιων δεσμών, αλλά οδηγεί στην αληθινή Ευτυχία.
Αυτός που από αληθινή αγάπη για την ανθρωπότητα επιστρέφει μέσα στη σπηλιά για να βοηθήσει τους δεσμώτες να απελευθερωθούν, πραγματώνει τον Πολιτικό Δρόμο. Δηλαδή πραγματικός Πολιτικός είναι αυτός που κατάφερε πρώτα ο ίδιος να απελευθερωθεί από τα δεσμά του, να ελέγξει τα ελαττώματα του και να καλλιεργήσει Ανθρώπινες αξίες και Αρετές και μετά να οδηγήσει με σοφία τους άλλους ανθρώπους. Ο πραγματικός Πολιτικός δεν στηρίζεται στη γνώμη των πολλών, αλλά στη Γνώση και την Ηθική που έχει καλλιεργήσει μέσα του.
Από αυτήν την τόσο αρχαία αλλά και τόσο επίκαιρη παραβολή, μπορούμε να βγάλουμε πολλά συμπεράσματα. Συμπεράσματα που δεν είναι βασισμένα σε ψυχολογικές επιθυμίες και ανεκπλήρωτα απωθημένα, αλλά στη χιλιόχρονη Σοφία που άφησαν πολλοί μεγάλοι Φιλόσοφοι και Επιστήμονες σε πολλούς Πολιτισμούς, σε διαφορετικές εποχές, σε όλη τη Γη.
Όταν δεν αφιερώνουμε χρόνο για την αναζήτηση της Αλήθειας και δεν καλλιεργούμε μια σφαιρική και ελεύθερη σκέψη, τότε παραμένουμε εγκλωβισμένοι στα σκοτάδια της άγνοιας και της παραπληροφόρησης. Ταυτόχρονα, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, γινόμαστε εύκολα θύματα της πλύσης εγκεφάλου που μας επιβάλλουν, αυτοί που κινούν τα νήματα για έναν προσανατολισμό αποκλειστικά προς την ύλη.
Μόνο όποιος καταφέρει και τινάξει από πάνω του τα δεσμά των αδυναμιών του και των ψεύτικων εντυπώσεων που του έχουν επιβάλλει, μόνο αυτός που βαδίζει ένα Δρόμο ανηφορικό προς τη δική του κορυφή και καταφέρνει και ξεπερνά τις δυσκολίες και τα εμπόδια, βγάζοντας θετικά συμπεράσματα, μόνο αυτός θα αντιληφτεί τη ματαιότητα των σκιών που κινούνται μπροστά του.
Τα σωστά πρότυπα υπάρχουν, οι απαντήσεις έχουν δοθεί, ας κοιτάξουμε γύρω μας και θα ανακαλύψουμε την πραγματικότητα όπως είναι και όχι όπως μας παρουσιάζεται.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πολιτεία του Πλάτωνα, Εκδόσεις
Πάπυρος
Πηγή paraxeno. com
Τετάρτη 6 Απριλίου 2016
Κυριακή 12 Απριλίου 2015
Τετάρτη 8 Απριλίου 2015
Μεγάλη Τέταρτη: Η Πίστη και η αληθινή Αγάπη σώζει
Ημέρα προσπάθειας αποτροπής από την προδοσία, μετάνοιας και συγχώρεσης.
Σύμφωνα με το ευαγγέλιο του Ιωάννη, ο Ιησούς προσκλήθηκε σε
δείπνο στο σπίτι του Σίμωνος (του λεπρού) που άνηκε στην τάξη των Φαρισαίων. Επίσης στην
πόλη βρισκόταν μία πόρνη που μόλις έμαθε ότι ο Ιησούς ήρθε στην πόλη θέλησε να
μάθει σε ποιο σπίτι ήταν, προκειμένου να πάει για να τον συναντήσει.
(Μπορεί να ήταν η ίδια γυναίκα που ο Ιησούς έσωσε από το λιθοβολισμό
με τα λόγια «Ο αναμάρτητος πρώτος το λίθο βαλετώ», η ένας γενικώς παραλληλισμός
στην “αμαρτωλή” γυναίκα, μιας και τότε οι γυναίκες θεωρούνταν κατώτερες των ανδρών,
αν και σε πλήρη αντίθεση με το τεράστιο συναίσθημα της απόλυτης αγάπης των γυναικών
προς τους άνδρες της ζωής τους- πατέρες, αδέλφια, σύζυγοι και γιους, ταυτόχρονα
με την παραδοχή -από τις ίδιες τις γυναίκες- του εαυτού τους σε δεύτερο ρόλο, με
μια πανάρχαια σοφία της αυτοθυσίας που έχει σκοπό να μην διαταράξει την ηρεμία
του συνόλου. Με μια δύναμη ψυχής που απορρέει από την μεγάλη αγάπη των γυναικών
προς τον πλησίον τους. Ο Ιησούς όμως τους βλέπει όλους τους ανθρώπους ως ίσους
και τους ξεχωρίζει μόνο βάση των πράξεων τους, βάση των ελεύθερων επιλογών τους
γενικά, αλλά και ιδιαίτερα στις κρίσιμες στιγμές, ανθρώπινες επιλογές που
αντικατροπτίζουν τα βαθιά τους αισθήματα, αλλά και την καθαρότητα της συνείδησης
τους και το μεγαλείο της ψυχής τους).
Ενώ ο Ιησούς έτρωγε και συζητούσε με τους άλλους
παραβρισκόμενους μπήκε ξαφνικά στο σπίτι η γυναίκα, κρατώντας στα χέρια της
αλαβάστρινο δοχείο γεμάτο με μύρο. Προχώρησε στο μέρος του Ιησού και αφού
στάθηκε πίσω του, γονάτισε και άρχισε να κλαίει και να οδύρεται γοερά. Η
γυναίκα άνοιξε το δοχείο και άρχισε να αλείφει το κεφάλι του Ιησού με μύρο και
να πλένει τα πόδια του, ενώ ταυτόχρονα έπεφταν τα δάκρυα της που έτρεχαν σαν
ποτάμι από τα μάτια της. Αφού άδειασε το δοχείο ξέπλεξε τα μαλλιά της και
σκούπισε με αυτά τα πόδια του Ιησού ενώ τα φιλούσε αδιάκοπα.
(Το έκανε αυτό θέλοντας να Τον τιμήσει εξαιρετικά και ήταν
σαν να πρόσφερε το µύρο στο Θεό, γιατί γνώριζε καλά ότι στις θυσίες προσέφεραν
λάδι στο Θεό και οι ιερείς χρίονταν µε µύρο κι ακόµα ότι και ο Ιακώβ κάποτε
άλειψε µε µύρο µία στήλη και την αφιέρωσε στο Θεό. Η γυναίκα δεν υπολογίζει χρήματα
μπροστά στην αφοσίωση της στον Θεϊκό Ιησού, μπροστά στην κολόνα του Βασιλείου
του Θεού πάνω στην γη. Οι θείοι Ευαγγελιστές Ιωάννης και Μάρκος προσέθεσαν
ακόµη και το είδος του µύρου, όνοµάζοντάς το «πιστικό» και πολύτιµο. Συνηθίζουν
να ονοµάζουν το µύρο «πιστικό», για να δείξουν ότι είναι γνήσιο, ανόθευτο και
εγγυηµένο, καθαρό. Ίσως ακόµα η λέξη «πιστικό» να ήταν ονοµασία του αρίστου και
πρώτης ποιότητος µύρου.
Στο ίδιο συμβάν, η γυναίκα παρουσιάζεται να υπερβάλει στις κινήσεις λατρείας, έως που περιγράφεται να είχε σπάσει κατά λάθος το αλαβάστρινο δοχείο με το ακριβό μύρο, πιθανών και ως παραλληλισμός της υπεράνθρωπης αγάπης που μια γυναίκα μπορεί να σκορπίσει, με υπερβολικό πάθος, έως και καμιά φορά σε άσχετα πρόσωπα δυσανάλογα ψυχικής αξίας του εαυτού της.
Το σίγουρο είναι ότι η γυναίκα, όσο και «αμαρτωλή» να την κρίνουν οι «αναμάρτητοι», δεν υπολογίζει ούτε χρήματα, ούτε υλικά στοιχεία, μπροστά στην Αγάπη. Η Αγάπη ως δώρο του Θεού προς τους ανθρώπους. Και η Θεϊκή Αγάπη είναι που σώζει εντέλει όλες τις ψυχές που την δέχονται).
Στο ίδιο συμβάν, η γυναίκα παρουσιάζεται να υπερβάλει στις κινήσεις λατρείας, έως που περιγράφεται να είχε σπάσει κατά λάθος το αλαβάστρινο δοχείο με το ακριβό μύρο, πιθανών και ως παραλληλισμός της υπεράνθρωπης αγάπης που μια γυναίκα μπορεί να σκορπίσει, με υπερβολικό πάθος, έως και καμιά φορά σε άσχετα πρόσωπα δυσανάλογα ψυχικής αξίας του εαυτού της.
Το σίγουρο είναι ότι η γυναίκα, όσο και «αμαρτωλή» να την κρίνουν οι «αναμάρτητοι», δεν υπολογίζει ούτε χρήματα, ούτε υλικά στοιχεία, μπροστά στην Αγάπη. Η Αγάπη ως δώρο του Θεού προς τους ανθρώπους. Και η Θεϊκή Αγάπη είναι που σώζει εντέλει όλες τις ψυχές που την δέχονται).
Ο Φαρισαίος οικοδεσπότης απόρησε με τον Ιησού καθώς
αναρωτήθηκε ότι από την στιγμή που ήταν προφήτης γιατί δεν εμπόδισε αυτή την
γυναίκα που ήταν μια πόρνη. Τότε ο Ιησούς τον κοίταξε και του είπε: «Έχω να πω
το εξής στις σκέψεις σου» και ο Σίμωνας του απάντησε: «Μίλα μου δάσκαλε».
Ο Ιησούς του είπε: «Κάποιος δάνεισε χρήματα σε δύο
ανθρώπους. Στον πρώτο έδωσε πεντακόσια δηνάρια και στον δεύτερο πενήντα. Όταν
έπρεπε να τα επιστρέψουν δεν είχαν χρήματα και ο δανειστής τους τα χάρισε.
Ποιος από τους δύο θα χρωστάει μεγαλύτερη χάρη στον δανειστή;» και ο Σίμωνας
απάντησε: «Αυτός που του χαρίστηκε το μεγαλύτερο ποσό».
Τότε ο Ιησούς του είπε: «Σωστά απάντησες. Για κοίταξε αυτή
την γυναίκα. Εγώ μπήκα στο σπίτι σου και δεν μου έπλυνες τα πόδια με νερό, όμως
εκείνη μου τα έπλυνε με τα δάκρυα της και τα σκούπισε με τα μαλλιά της.
Χαιρετισμό δε μου έδωκες, όμως αυτή δε σταμάτησε στιγμή να μου φιλάει τα πόδια.
Με λάδι δεν μου άλειψες το κεφάλι, όμως αυτή με πανάκριβο μύρο μου άλειψε τα
πόδια. Δεν αξίζει να της πω: “σου συγχωρούνται οι τόσες πολλές αμαρτίες σου,
διότι με αγάπησες τόσο πολύ;”»
Αμέσως ο Ιησούς γύρισε προς την γυναίκα και της είπε: «Σου
συγχωρούνται οι αμαρτίες σου». Έπειτα όλοι οι παραβρισκόμενοι άρχισαν να
διερωτώνται ποιος είναι αυτός που μπορεί να συγχωρέσει αμαρτίες και ο Χριστός
γύρισε ξανά προς την γυναίκα και της είπε: «Η πίστη σου σε έσωσε, πήγαινε στο
καλό».
Επιπροσθέτως είπε στην γυναίκα ότι η πράξη της θα αναφερθεί
στο ευαγγέλιο που θα κηρυχτεί σε όλο τον κόσμο και αυτό θα αποτελεί ένα
μνημόσυνο γι’ αυτήν.
«ἐλαίῳ τὴν
κεφαλήν μου οὐκ ἤλειψας• αὕτη δὲ μύρῳ
ἤλειψέ μου τοὺς πόδας. οὗ χάριν λέγω
σοι, ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς
αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ• ᾧ δὲ ὀλίγον ἀφίεται,
ὀλίγον ἀγαπᾷ. εἶπε
δὲ αὐτῇ• Ἀφέωνταί
σου αἱ ἁμαρτίαι»
(Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, 7.46.).
Η τιμή του μύρου ήταν γύρω στα τριακόσια δηνάρια και γι’
αυτό οι μαθητές την επέκριναν και περισσότερο απ’ όλους ο Ιούδας. Γνώριζαν οι
μαθητές καλά πόσο μεγάλο ζήλο έδειχνε πάντοτε ο Χριστός για την ελεημοσύνη προς
τους φτωχούς. Ο Ιησούς επέπληξε τους μαθητές του λέγοντας πως η γυναίκα του
έκανε καλό με την πράξη της αφού τον ετοίμασε για την ταφή. Με την συγκεκριμένη
φράση του προσπάθησε να αποτρέψει τον Ιούδα από την προδοσία αλλά ήταν μάταιο. Άλλωστε,
είπε στους μαθητές, “εμένα θα με έχετε για λίγο ακόμα κοντά σας, τους φτωχούς
θα τους βοηθάτε καθ΄όλη τη διάρκεια της ζωής σας”. Ο Ιούδας αποχώρησε
δυσαρεστημένος και πήγε στους Αρχιερείς, όπου και διαπραγματεύτηκε την παράδοση
του Διδασκάλου του έναντι 30 αργυρίων, επιλέγοντας να ανταποδίδει με προδοσία
στην θεϊκή διδασκαλία του Ιησού.
Η παράδοση της Εκκλησίας χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο
περιστατικό, συγκρίνοντας τη μετάνοια της πόρνης με το ολίσθημα του Ιούδα και
παραλληλίζει τις δύο ψυχικές καταστάσεις. Η πόρνη ελευθερώνεται από την αμαρτία
και μετανοεί, ενώ ο Ιούδας αιχμαλωτίζεται από τη φιλαργυρία και αποχωρίζεται
απ’ το Θεό.
Θα μπορούσα να διακινδυνέψω εδώ με ένα προσωπικό μου συμπέρασμα.
Ενώ η γυναίκα δεν υπολόγισε μπροστά στον Ιησού ούτε τα χρήματα για τον ακριβό μύρο
και δοχείο, ούτε την ίδια της την εικόνα ταπείνωσης μπροστά σε άλλους, είτε τα κάλλη
της σκουπίζοντας με τα μαλλιά της τα πόδια του Χριστού. Σε αντίποδα ο Ιούδας πρόδωσε
την εμπιστοσύνη του Ιησού Χριστού, πουλώντας αντί χρημάτων Εκείνον που είναι πιο
πάνω από οποιοδήποτε κόστος. Όσο και αμαρτίες της σάρκας υποτίθεται ότι έχει
μια γυναίκα σε σύγκριση με ένα άνδρα, ο Θεός διακρίνει την καθαρή ψυχή που μοιράζει απλόχερα την Αγάπη, συγχωρώντας
την, σε αντίθεση με τον «ενάρετο» και «σοφό» άνδρα, ο οποίος όμως στο πρώτο υποτιθέμενο
«ολίσθημα» επιλεγεί να κρίνει και να τιμωρεί μέχρι και τον Γιο του Θεού, καταδικάζοντας
έτσι με αυτή του την πράξη ο ίδιος την ψυχή
του. Διότι μόνο ο Θεός έχει το δικαίωμα να κρίνει.
Κυριακή 22 Μαρτίου 2015
Καλή άνοιξη και ανάταση ψυχής!
Ας κρατήσουμε για πάντα το θεϊκό δώρο που μας κάνει να ξεχωρίζουμε
και στο οποίο βασίζεται η διαφορετικότητα που ωθεί στην εξέλιξη και στην αληθινή
πρόοδο. Ας το χρησιμοποιήσουμε με σοφία.
Καλή άνοιξη και ανάταση ψυχής!
https://www.youtube.com/watch?v=syUtp0YQJlM
Ένα διαφορετικό τριαντάφυλλο
Σάββατο 21 Μαρτίου 2015
Κυριακή 22 Φεβρουαρίου 2015
Ορκίζεται…= ψεύδεται;
«Εγώ δε λέγω υμίν, μη
ομόσαι όλως, μήτε εν τω ουρανώ, ότι θρόνος εστί του Θεού. μήτε εν τη γη, ότι
υποπόδιον έστι των ποδών αυτού. μήτε εις Ιεροσόλυμα, ότι πόλις εστί του μεγάλου
βασιλέως. μήτε εν τη κεφαλή σου ομόσης, ότι ου δύνασαι μίαν τρίχα λευκήν ή
μέλαιναν ποιήσαι». Έστω δε ο λόγος υμών ναι ναι, ου ου». τὸ δὲ
περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.
(Ματθ. ε’ 34-37).
«Εγώ, όμως, σας λέω, να μη ορκιστείτε καθόλου· ούτε στον
ουρανό, επειδή είναι θρόνος τού Θεού· ούτε στη γη, επειδή είναι υποπόδιο των
ποδιών του· ούτε στα Ιεροσόλυμα, επειδή είναι πόλη τού μεγάλου βασιλιά· ούτε
στο κεφάλι σου να ορκιστείς, επειδή δεν μπορείς να κάνεις μια τρίχα άσπρη ή
μαύρη. Αλλά, ο λόγος σας ας είναι: Ναι, ναι. Όχι, όχι· μάλιστα, το περισσότερο
απ' αυτά, είναι από τον πονηρό.» [Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο Κεφ. 5, Στίχοι 34 –
37.].
Αλήθεια, πόσοι από εμάς έχουμε, ουσιαστικά, εμβαθύνει στο
νόημα της λέξης όρκος, κάθε φορά που με ιδιαίτερη ευκολία, στα πλαίσια,
μάλιστα, ενός απλού καθημερινού διαλόγου, την χρησιμοποιούμε;
Έχουμε, άραγε, διαισθανθεί ότι, όσο πιο συχνά χρησιμοποιεί ο
συνομιλητής μας τη λέξη «όρκος» ή «ορκίζομαι», τόσο περισσότερο καταδεικνύεται
η αναλήθεια των αναφερομένων, τα οποία προσπαθεί να αποδείξει και να μας πείσει
για την ορθότητά τους; Ή, μήπως, αντίστροφα, όποιον αποφεύγει να ορκιστεί τον
θεωρούμε αναξιόπιστο, πειθόμενοι και παρασυρόμενοι από την ευκολία έκφρασης της
λέξης «ορκίζομαι στ…..» από ένα έτερο πρόσωπο που ορκίζεται με ιδιαίτερη
ευκολία;;;
Πολλά τα
αναδυόμενα ερωτήματα, ποικίλες οι απαντήσεις μέσω πολλών θεωριών, ιδεολογιών
και επιστημονικών αναλύσεων.
Πιο
συγκεκριμένα:
1) Μελετώντας την Ελληνική μυθολογία, μαθαίνουμε ότι ο όρκος
ήταν και αυτός Θεός, γιος του Αιθέρα και της Γαίας, ο οποίος τιμωρούσε τους
επίορκους. Σύμφωνα με μία άλλη άποψη, ο όρκος ήταν παιδί της Έριδας από την
οποία γεννήθηκαν και άλλα δεκατέσσερα παιδιά με αρνητική νοηματική σημασία,
όπως ο πόνος, ο λιμός, η άλγη, οι μάχες, οι φόνοι, η δυσνομία κτλ. Στα πλαίσια αποδοχής αυτής της
2ης άποψης δημιουργούνται δυο μεγάλα ερωτήματα: 1ον γιατί τα αδέρφια του όρκου έχουν αρνητική
έννοια; και 2ον ταυτίζεται νοηματικά ο όρκος με τα αδέρφια του ή είναι ο μόνος
που διαφοροποιείται από αυτά;
Απαντώντας, εντελώς αυθόρμητα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα
ότι στη σημερινή εποχή, γίνεται αποδεχτή από τους περισσότερους η διαφοροποίηση
του όρκου, δηλαδή η θετική του έννοια, χωρίς, ωστόσο, να λείπουν και τα μέγιστα
θεολογικά, κοινωνιολογικά και φιλοσοφικά ερωτήματα, μήπως, ουσιαστικά, ο όρκος
συνιστά και αυτός μια σοβαρή κοινωνική δυσλειτουργία αντίστοιχη του ψεύδους,
των πολέμων, της ένδειας, της κοινωνικής ανισότητας κ.λ.π.
2) Ετυμολογικά η λέξη «Όρκος» προέρχεται από το αρχ. Έρκος
(= φραγμός < είργω).
Ως Όρκος θεωρείται η υπόσχεση ή η βεβαίωση, η οποία δίνεται
με την επίκληση ενός ιερού προσώπου ή πράγματος, ως απόλυτο μάρτυρα, για την
αλήθεια ή όχι κάποιου γεγονότος. Η επίκληση, μάλιστα, του Θείου στοιχείου έχει
την έννοια ότι η παραβίαση της υπόσχεσης ή η ψεύτικη επιβεβαίωση από το άτομο
που ορκίζεται, επισύρει τη Θεία τιμωρία, υπό την έννοια ότι δεσμεύει άμεσα ή
έμμεσα την τιμή και την προσωπικότητα του προσώπου που δίνει τον όρκο,
επιδιώκοντας να πείσει για το ειλικρινές της δήλωσής του αυτής.
Ο όρκος, επομένως, πηγάζει άμεσα από τη θρησκευτική πίστη, η
οποία βασίζεται στη θρησκευτική συνείδηση του ατόμου και αποκτά τη μέγιστη
σημαίνουσα βαρύτητα αποκλειστικά και μόνο στην περίπτωση που ο άνθρωπος που
επικαλείται το Θεό πιστεύει σε Αυτόν ουσιαστικά και συνακόλουθα αναγνωρίζει και
αποδέχεται, λόγω της πίστης του αυτής, ότι εάν παραβεί τον όρκο, θα πρέπει να
τιμωρηθεί, λόγω της ασέβειάς του αυτής και ότι όντως θα τιμωρηθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο όρκος με την προαναφερόμενη
σημασία και μάλιστα ενώπιον ποικίλων θεϊκών συμβόλων, συναντάται στους μεγάλους
αρχαίους πολιτισμούς, όπως στους αρχαίους Αιγύπτιους, στους Ινδούς, στους
αρχαίους Έλληνες, στους Ρωμαίους και στους Εβραίους, ενώ έχουν ανακαλυφθεί
πολλές γραπτές μαρτυρίες περί αυτού.
3) Πιο συγκεκριμένα, ο όρκος απαντάται στην Αρχαία Ελλάδα,
όπου γινόταν χρήση αυτού και μάλιστα υπήρχαν οι λεγόμενοι «όρκιοι θεοί», μεταξύ
των οποίων συγκαταλέγεται και ο Δίας – Ζεύς.
Οι αθλητές ορκίζονταν ότι θα αγωνίζονταν έντιμα, χωρίς να
παραβούν τους κανόνες ή να προξενήσουν κακό στους συναθλητές τους, ενώπιον του
χρυσελεφάντινου αγάλματος του Δια, ενός αριστουργηματικού αγάλματος, το οποίο
βρισκόταν στην Αρχαία Ολυμπία και συγκεκριμένα είχε τοποθετηθεί, ως λατρευτικό
άγαλμα στον ναό του Δία. [Το άγαλμα φιλοτεχνήθηκε από το διάσημο γλύπτη της
εποχής Φειδία, περίπου το έτος 430 π.Χ. και κατά τα ιστορικά στοιχεία, η
κατασκευή του είχε διάρκεια δυο Ολυμπιακών Περιόδων, δηλαδή οκτώ ετών. Αξίζει
να σημειωθεί ότι, λόγω της απαράμιλλης τεχνικής και καλλιτεχνικής κατασκευής
και των κολοσσιαίων διαστάσεών του (13 μέτρα ύψος συν 1,1 μέτρα η βάση),
συμπεριλαμβανόταν στα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου].
Ο όρκος, από πολύ νωρίς, εντάχθηκε στο Αρχαίο Ελληνικό
Δίκαιο, και είχε ευρέως αναγνωριστεί και ως ένα μη θεσμοποιημένο αποδεικτικό
μέσο κατά τη δικαστηριακή διαδικασία. Υπό αυτή τη σημασία αναφέρεται στο έπος
του Ομήρου «Ιλιάδα», ότι ο Αγαμέμνονας, παρουσία των Αργειτών, ορκίσθηκε στο
Θεό Δία για να αποδείξει ότι δεν είχε πειράξει τη Βρισηίδα, όσο χρόνο την είχε
στη σκηνή του.
Στην Αρχαία Αθήνα οι έφηβοι, όταν γίνονταν ενήλικοι (18
ετών), παρουσιάζονταν στην εκκλησία του δήμου, στην Πνύκα. Εκεί, αναγράφονταν
στους καταλόγους των Αθηναίων πολιτών, στο επονομαζόμενο «ληξιαρχικόν
γραμματείον», τους χορηγούνταν ένα δόρυ και μία ασπίδα και στη συνέχεια
ανέβαιναν ένοπλοι στην Ακρόπολη, όπου και έδιναν τον «Όρκο των Αθηναίων εφήβων»
στον ναό της Αγλαύρου. Ο όρκος αυτός διασώθηκε από τον αρχαίο ρήτορα Λυκούργο
(390 π.Χ – 324 π.Χ), ο οποίος τον συμπεριέλαβε στον μοναδικό σωζόμενο στην σημερινή εποχή λόγο του, στον «Κατά
Λεωκράτους», ενώ αναφορά σε αυτόν έχουν κάνει ο σημαντικότερος ρήτορας της
αρχαιότητας και όλων των εποχών, μαθητής του ρήτορα Ισοκράτη, Δημοσθένης (384 –
322 π.Χ) και ο μέγιστος Έλληνας Φιλόσοφος Αριστοτέλης (384 – 322 π.Χ) στην
πολιτική πραγματεία του «Αθηναίων Πολιτεία».
Υποστηρίζεται η άποψη πως ο συγκεκριμένος όρκος συντάχθηκε
από τον σπουδαίο Αθηναίο νομοθέτη, φιλόσοφο και ποιητή Σόλωνα (περ.639-599
π.Χ.), [έναν από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας], ο οποίος προέβη σε
μεταρρυθμίσεις στο χώρο της δικαιοσύνης και
θέσπισε νέους νόμους, οι οποίοι επέτρεπαν τον όρκο και καθόριζαν τις
προϋποθέσεις χρήσης του ως αποδεικτικού μέσου, ενώ, λόγω της σπουδαιότητας του
συνολικού νομοθετικού του έργου, το οποίο επέδρασε θετικά στην εξέλιξη του
(δημοσίου & ιδιωτικού) δικαίου, αλλά και στην κοινωνική, οικονομική,
πολιτική και πολιτειακή εξέλιξη της Αθήνας, ο Σόλωνας αναγνωρίστηκε δίκαια ως
«ο πατέρας» του αστικού δικαίου!!!
4) Περισσότερο διαδεδομένη ήταν η χρήση του όρκου στο
Ρωμαϊκό Δίκαιο, όπου αναγνωριζόταν, αρχικά, ως μέσο επίλυσης των εξώδικων
διαφόρων και μεταγενέστερα και ως μέσο απόδειξης. Λόγω, μάλιστα, της ιδιαίτερης
αφοσίωσης των Ρωμαίων στη θρησκεία, ο όρκος απέκτησε ιδιαίτερη θρησκευτική
σημασία, την οποία, άλλωστε, επεσήμανε ο ρήτορας και πολιτικός Μάρκος Τύλλιος Κικέρων, γνωστός
απλά και ως Κικέρων (106 π.Χ – 43 π.Χ), ο οποίος έζησε στα τέλη της Ρωμαϊκής
Δημοκρατίας και θεωρείται ως ένας από τους μεγαλύτερους ρήτορες και συγγραφείς
στη λατινική γλώσσα.
5) Αξίζει, ωστόσο, να ερευνηθεί, στο σημείο αυτό, η θέση της
Αγίας Γραφής στο ζήτημα της ορκοδοσίας. Στο 5ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον
Ευαγγελίου (34-37) ο ίδιος ο Θεάνθρωπος Ιησούς διδάσκει: «Εγώ δε λέγω υμίν, είπε, μη ομόσαι όλως, μήτε
εν τω ουρανώ, ότι θρόνος εστί του Θεού. μήτε εν τη γη, ότι υποπόδιον έστι των
ποδών αυτού. μήτε εις Ιεροσόλυμα, ότι πόλις εστί του μεγάλου βασιλέως. μήτε εν
τη κεφαλή σου ομόσης, ότι ου δύνασαι μίαν τρίχα λευκήν ή μέλαιναν ποιήσαι. ἔστω δὲ
ὁ λόγος ὑμῶν ναὶ
ναί, οὒ οὔ·
τὸ δὲ
περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν.» (Ματθ. ε’ 34-37). (μτφρ: Εγώ όμως σας λέγω,
είπε, μην ορκίζεσθε καθόλου, ούτε στον ουρανό διότι είναι ο θρόνος του Θεού,
ούτε στη γη επειδή είναι το υποπόδιο των ποδιών του. Ούτε στα Ιεροσόλυμα γιατί
είναι η πόλη του μεγάλου βασιλιά. Ούτε στο κεφάλι σου μην ορκισθής γιατί δεν
μπορείς να δημιουργήσεις ούτε μια λευκή ή μαύρη τρίχα του Ας είναι δε ο λόγος
σας αληθινός πάντοτε, ώστε το ναι να είναι ναι και το όχι να είναι όχι. Διότι
το παραπάνω από αυτά είναι από τον πονηρό, τον πατέρα του ψεύδους.). Η
διδασκαλία του Ιησού Χριστού, επομένως, ορίζει κατηγορηματικά ότι δεν πρέπει σε
τίποτα να ορκιζόμαστε, αφού τα πάντα τα γεμίζει η παρουσία του Θεού. Ο ίδιος, ο
Θεάνθρωπος, μέσω της προαναφερόμενης εντολής Του, έδωσε νέο Νόμο περί όρκου, με
τον οποίο απαγορεύει τελείως τον όρκο. Ο όρκος θεωρείται ασυμβίβαστος στον
τέλειο αυτό Νόμο, δεδομένης της φιλαλήθειας και της ειλικρίνειας που
χαρακτηρίζει τους Χριστιανούς. Η απαγόρευση που θέτει ο Κύριος είναι απόλυτη
και σαφής: «Εγώ δε λέγω υμίν μη ομόσαι όλως. Έστω δε ο λόγος υμών ναι ναι, ου
ου». (Ματθ. ε’, 34).
6) Απαγορευμένος, όμως, δεν καθίσταται μόνο ο όρκος, που
αναφέρεται άμεσα στον ίδιο το Θεό, αλλά και έμμεσα σε κάθε πρόσωπο ή πράγμα,
που σχετίζεται με τον Θεό, δηλαδή, απαγορεύεται παράλληλα και η μικρορκία, αφού
δεν επιτρέπεται να ορκιζόμαστε «Μήτε εν τω ουρανώ… μήτε εν τη γη…μήτε εις τα
Ιεροσόλυμα…».
Ο ουρανός, η γη και όλα συνολικά τα δημιουργήματα δεν είναι
αυθύπαρκτα και ανεξάρτητα από το Θεό, αλλά κτίσματα Του. Γι’ αυτό, ακριβώς,
όταν ορκίζεται κανείς σ’ αυτά, έμμεσα καλεί μάρτυρα και τιμωρό τον ίδιο το Θεό.
Δεν μπορεί να υπάρξει, επομένως, όρκος μόνο φαινομενικά και όχι ουσιαστικά, δεν
μπορεί να υπάρξει κατ’ επίφαση όρκος, ο οποίος μας παρέχει τη δυνατότητα να τον
παραβαίνουμε χωρίς φόβο ή ενοχή και καμία γενικά συνέπεια.
Η ζωή μας, η ύπαρξή μας, κάθε στοιχείο και σημείο του
ανθρώπινου σώματος, το κεφάλι μας, τα μάτια μας κλπ. είναι δημιούργημα του
Θεού, απόλυτη ιδιοκτησία Του και Ναός του Αγίου Πνεύματος. «Ουκ οίδατε ότι το
σώμα υμών ναός του Αγ. Πνεύματος έστι;» (Α’ Κορινθ, ΙΣΤ’ 15-19).
Γι’ αυτό, ακριβώς, δεν μας παρέχεται καμία εξουσία να ορκιζόμαστε,
πόσο περισσότερο να ορκιζόμαστε, όχι απλά στη δική μας ζωή, αλλά και στη ζωή
των άλλων και μάλιστα οικείων ή συγγενικών μας προσώπων, αφού δεν έχουμε καμία
εξουσία πάνω στη ζωή και στην ανθρώπινη ύπαρξη («ότι ου δύνασαι μίαν τρίχαν
λευκήν ή μέλαιναν ποιήσαι»). Κάθε τέτοιος όρκος είναι όρκος στον ίδιο το Θεό,
που εξουσιάζει ζωντανούς και νεκρούς. Ακόμα μεγαλύτερη αμαρτία συνιστά ο όρκος
στην ψυχή αγαπητών προσώπων, που έχουν αποβιώσει, αφού η ψυχή των αποθανόντων
βρίσκεται πια στην απόλυτη εξουσία του Θεού…
Ακόμα και η χρησιμοποίηση απλά της λέξης «ορκίζομαι» ή της
έκφρασης «σου ορκίζομαι» συνιστά πλήρη όρκο αναφερόμενο στον Θεό, όπως,
αντίστοιχα, ο όρκος με επίκληση της αλήθειας, δηλαδή η έκφραση «Μα, την
αλήθεια», αποτελεί όρκο, διότι αλήθεια είναι μόνο ο ίδιος ο Θεός… «Εγώ ειμί η
Αλήθεια», είπε ο Κύριος.
7) Στις εναλλασσόμενες ιστορικές συγκυρίες η δόση του όρκου
θεωρήθηκε απαραίτητη ως εγγύηση και ασφάλεια έναντι του ψεύδους, θεωρούμενος,
μάλιστα, ο όρκος, ως σημαντικός ηθικός θεσμός και παράγοντας διασφάλισης της
αρμονίας των ανθρώπινων σχέσεων. Γι’ αυτό, άλλωστε, ο Κύριος αναφέρει, ότι από
τον πατέρα του ψεύδους, από τον πονηρό, προήλθε η ανάγκη του όρκου.
Δημιουργείται, όμως, η εξής απορία: Όπου επικρατεί η αλήθεια - και πρέπει να
επικρατεί στις χριστιανικές κοινωνίες – ο όρκος δεν είναι περιττός;;;
Η Ορθόδοξη Θεολογία, από πολύ νωρίς, στηλίτευσε το μέγεθος
της αμαρτίας και ασέβειας έναντι του Θείας Παρουσίας που αποτελεί η
χρησιμοποίηση από τους ανθρώπους του ονόματος του Θεού ή άλλων ιερών προσώπων
και πραγμάτων, μέσω του όρκου, με αναπόφευκτο αποτέλεσμα την ανίερη υποβίβαση
αυτών στην τάξη των κοινών, απλών, βιοτικών πραγμάτων, προς το σκοπό της
εξασφάλισης ευτελών, συνήθως, υλικών συμφερόντων.
Ο Κύριος, άλλωστε, όπως προαναφέρθηκε, δεν περιορίστηκε στην
απαγόρευση του όρκου, αλλά, παράλληλα, αναφέρθηκε και στη θετική του όψη,
λέγοντας: «Έστω δε ο λόγος υμών ναι ναι, ου ου. Το δε περισσόν τούτων εκ του
πονηρού εστίν» (Ματθ. ε’ 37). Δηλαδή, οι απαντήσεις μας θα πρέπει να είναι
απλές, αληθινές, ειλικρινείς, έτσι ώστε να εξαλειφθεί η αναγκαιότητα ορκοδοσίας
και αναπόφευκτα η ψευδορκία…
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι, όταν μας τίθεται ένα ερώτημα, θα
πρέπει ή να το βεβαιώσουμε ή να το αρνηθούμε, δηλαδή θα πρέπει να απαντούμε
βεβαιωτικά λέγοντας ναι ή αρνητικά λέγοντας όχι. Το ναι, όμως, πρέπει να είναι
πραγματικό ναι και το όχι να είναι πραγματικό όχι. Σε περίπτωση που τεθεί πάλι
η ίδια ερώτηση, λόγω αμφισβήτησης της ειλικρινούς δήλωσης, πάλι η απάντηση
πρέπει να είναι το πραγματικό ναι ή το πραγματικό όχι και μάλιστα με εντονότερη
και διπλή διαβεβαίωση, δηλ. ναι-ναι ή όχι-όχι και σε καμία περίπτωση ο όρκος!!!
Αλλά, ακόμα και στην περίπτωση που η μη επίκληση όρκου εκληφθεί, λανθασμένα,
ότι υποδηλώνει ανειλικρίνεια, είναι προτιμότερο να ανεχθούμε την υποψία αυτή,
παρά να προσπαθήσουμε να την διαλύσουμε με την επίκληση και μόνο του όρκου!
Αυτό, ουσιαστικά, οδηγεί σε μια παράλογη, ασυναίσθητη, πολλές φορές, συνήθεια –
τρόπο σκέψης να πιστεύουμε μόνο όσους ορκίζονται. Άλλωστε η υποψία, λόγω της μη
όρκισης, γρήγορα διαλύεται μέσω των δεδομένων της ανθρώπινης συναναστροφής,
τόσο των οικείων, όσο και των λιγότερο γνώριμων ατόμων, δηλαδή η αλήθεια σε
ανύποπτο τόπο και χρόνο και πολλές φορές, με ένα ιδιαίτερα απροσδόκητο τρόπο,
αποκαλύπτεται.
8) Η ευκολία επίκλησης του όρκου, αποδεικνύει, με μεγαλύτερη
ευχέρεια την αναξιοπιστία του ατόμου που τόσο εύκολα, δηλαδή, με πλήρη
ετοιμότητα ορκίζεται για την αλήθεια των όσων αναφέρει, αφού, συνήθως, τα άτομα
που ορκίζονται «απέχουν» από κάθε αναφορά πραγματικών περιστατικών ή
αντικειμενικών στοιχείων απόδειξης, ψευδόμενα σε κάθε περίπτωση, ενώ, όσοι δεν
ορκίζονται, συνήθως παραθέτουν αντικειμενικές «αποδείξεις» των δεδομένων στα
οποία αναφέρονται, αλλά και εξηγούν γιατί θεωρούν ότι δεν πρέπει - δεν αρμόζει
ή δεν ωφελεί να ορκίζονται… Η συνήθης και γρήγορη προσφυγή στην επίκληση του
όρκου οδηγεί, με αντικειμενική
βεβαιότητα, στο ψεύδος. Όσο πιο εύκολος ο όρκος, τόσο μεγαλύτερο το ψέμα…
Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ο Κύριος στο νέο νόμο περί
όρκου τον οποίο έθεσε, δηλαδή, το ναι να είναι αληθινό ναι και το όχι
πραγματικό όχι, συμπλήρωσε ότι: «Το δε περρισσόν τούτων εκ του πονηρού εστί»
(Ματθ. ε’ 37). Δηλαδή, κάθε τι επιπλέον, κάθε τι επιπρόσθετο από το ναι ή το
όχι, από την βεβαίωση ή την άρνηση, προέρχεται από τον πονηρό!!!. Ποιο, όμως,
είναι το περισσότερο; Στο ουσιώδες αυτό ερώτημα ο Ιερός Χρυσόστομος
διευκρινίζει ότι «περρισσόν» είναι, όχι μόνο η επιορκία, αλλά και η απλή
καταφυγή στον όρκο, για την οποία ο Κύριος ανέφερε ότι αποτελεί παρακίνηση του
πονηρού! (Ιωάν. η’ 44). Το ψεύδος, άλλωστε, είναι η αιτία από την οποία
γεννήθηκε ο όρκος.
9) Η Ορθόδοξη στάση περί ορκοδοσίας επισημαίνεται από τους
τρεις Ιεράρχες και από άλλους αγίους και
πατέρες της Εκκλησίας:
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος αναφέρει: «Όρκου τι χείρον;
Ουδέν», δηλαδή: Τι είναι χειρότερο από τον όρκο; Τίποτα!»
Ο Μέγας Βασίλειος επισημαίνει: «Καθ’ άπαξ μεν όρκος
απαγορεύεται. Πολλώ δε που εικός τον επί κακώ γενόμενον κατακεκρίσθαι» (ΚΘ’
Κανών Μ. Βασιλείου), δηλαδή, ο όρκος απαγορεύεται μια και για πάντα.
Περισσότερο, μάλιστα, ο όρκος που γίνεται για κακό.
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει: «Συ, ει μηδέν έτερον, αυτό
γουν το Βιβλίον αιδέσθητι, ο προτείνεις εις όρκον. Το Ευαγγέλιον, ο μετά χείρας
φέρεις και κελεύεις ομνύναι, ανάπτυξον και ακούσας τι περί όρκου ο Χριστός εκεί
διαλέγεται, φρίξον και απόστηθι. Συ δε τον νόμον τον κωλύοντα ομνύναι, τούτον
όρκον ποιείς: Ω της ύβρεως! Ω της παροινίας!». Δηλαδή: εσύ, αν μη τι άλλο, αυτό
το Βιβλίο σεβάσου το, το οποίο προτείνεις για όρκο. Το Ευαγγέλιο που κρατάς στα
χέρια σου και παροτρύνεις κάποιον να ορκισθεί σε αυτό, άνοιξέ το και όταν
μάθεις τι λέγει για τον όρκο ο Χριστός, φρίξε και στάσου μακριά από αυτό που
πήγες να κάνεις. Εσύ, ορκίζεσαι στο νόμο που απαγορεύει τον όρκο; Τι ύβρις! Τι
παράνοια! Παράλληλα, ο Ιερός Χρυσόστομος επισημαίνει ότι «ο πολύορκος θα
αναγκασθεί να επιορκήσει», δηλαδή, όποιος ορκίζεται πολλές φορές και συνεπώς με
μεγάλη ευκολία και σε πολλές περιπτώσεις, θα αναγκασθεί, εκ των πραγμάτων, να
παραβεί τους όρκους του και να καταστεί επίορκος.
Ο Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος, αναφέρει στην Καθολική του Επιστολή:
«Προ πάντων αδελφοί μου, μη ομνύετε, μήτε τον ουρανόν, μήτε την γην, μήτε τινά
άλλον όρκον. ήτω δε ο λόγος υμών το ναι, ναι και το ου, ου» (Ιακ. ε’ 12).
Δηλαδή: Προ πάντων αδελφοί μου, μην ορκίζεσθε ούτε στον ουρανό ούτε στη γη,
ούτε οποιοδήποτε άλλο όρκο. Ας είναι, όμως, ειλικρινής ο λόγος σας, το ναι να
είναι ναι και το όχι να είναι όχι.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει: «Φεύξη τον όρκον
τελείως» (απόφευγε τελείως τον όρκο) και ο Άγιος Θεοφύλακτος Βουλγαρίας
επισημαίνει: «ουκ ην πονηρόν τότε το ομνύειν, μετά Χριστόν εστί πονηρόν»,
δηλαδή στην Παλαιά Διαθήκη δεν ήταν κακό να ορκίζεσαι, μετά Χριστόν όμως είναι
κακό. [– Μάλιστα σε σχέση με τη θέση του όρκου στην Παλαιά Διαθήκη, την
ιστορική αυτήν περίοδο, ο ίδιος ο Θεός ορκίζεται στον Εαυτόν Του, (γιατί δεν
υπάρχει ανώτερός Του), ότι θα τηρήσει τις υποσχέσεις Του, τις οποίες έδωσε στον
Αβραάμ και στα άλλα εκλεκτά πρόσωπα του περιούσιου λαού Του, «κατ’ εμαυτού
ώμοσα .. αρώ εις τον ουρανόν την χείρα μου και ομούμαι τη δεξιά και ερώ, ζώ εγώ
εις τον αιώνα ... διεθέμην διαθήκην τοις εκλεκτοίς μου, όμωσα Δαυίδ τω δούλω
μου ... ή μην ευλογών ευλογήσω σε και πληθύνων πληθυνώ σε ... Ώμοσε Κύριος τω
Δαυίδ αλήθειαν και ου μη αθέτηση αυτήν» (Γεν. 22,16-17. Δευτ. 32,40. Ψαλ. 88,4
& 131,11. Ησ. 55,23,). Επίσης, ο Θεός καλεί τους ανθρώπους να ορκίζονται
στο όνομά Του και όχι στους ψεύτικους θεούς «Κύριον τον Θεόν σου φοβηθήση και
αυτώ μόνω λατρεύσεις και προς αυτόν κολληθήση και επί τω ονόματι αυτού ομή ...
ευφρανθήσεται επί τω Θεώ πας ο ομνύων εν αυτώ, ότι ενεφράγη στόμα λαλούντων
άδικα» (Δευτ. 6,13 & 10,20. Ψαλμ. 62,12).]
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (στην ερμηνεία του ΨΔ’ Κανόνα
της Πενθέκτης Οικ. Συνόδου) αναφέρει, σε σχέση με τον όρκο, ότι «ου μόνοι δε οι
κατά την συνήθειαν των Ελλήνων γινόμενοι όρκοι είναι εμποδισμένοι από τους
Χριστιανούς, αλλά και κάθε απλός όρκος».
Πλήθος ακόμα Αγίων Πατέρων αντιμετωπίζουν αρνητικά το θέμα
του όρκου, γεγονός που καταδεικνύει, με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο, την
τεράστια σωτηριολογική σημασία που έχει η ορκοδοσία στην Ορθόδοξη Θεολογία.
Πέραν, ωστόσο, από οποιαδήποτε θεολογική ή φιλοσοφική άποψη
περί όρκου, ίσως πρέπει - θαυμάζοντας το μεγάλο πνεύμα των αρχαίων προγόνων μας
- να σκεφτούμε την προτροπή του μεγάλου Έλληνα φιλοσόφου, μαθηματικού, γεωμέτρη
και θεωρητικού της μουσικής, του 6ου π.Χ. αιώνα, Πυθαγόρα του Σάμιου, ο οποίος
αναφέρει: «Μην ορκίζεστε στους Θεούς, αλλά να φροντίζετε να είστε από μόνοι σας
αξιόπιστοι».
Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015
Μια μέρα μετά από τι μου ΕΞΑΦΑΝΙΣΑΝ το προφίλ μου στο φεισμπουκ ΧΩΡΙΣ ΚΑΝΕΝΑ ΛΟΓΟ
Αφού μου εξαφάνισαν εντελώς το πρώτο μου προφίλ στο φεισμπούκ- ΚΑΡΜΕΝ
ΓΛΙΓΛΗ- δήθεν διότι «φαίνεται ότι δεν είναι το πραγματικό μου όνομα» όπου είχα
5000 @φίλους και χιλιάδες κείμενα κάθε χρόνο εδώ και πολλά χρόνια… το αλλο προφίλ ΜΕ ΤΟ ΙΔΙΟ ΟΝΟΜΑ, πιο καιονούργιο και με λιγους @φιλους φαινέται οτι εχεί το σωστό όνομα χαχαχα ΝΤΡΟΠΗ ΣΑΣ!!! το οποίο δεύτερο μου προφίλ ούτε αυτό δεν μπορείς να το βρείς στην "αναζήτηση" στο φεισμπούκ, παρόλο που εχω πρόσβαση σε αυτό... μετά από 24 ώρες
που έστειλα προς το φεισμπούκ και την αστυνομική μου ταυτότητα (αντίγραφο) όπως μου ζήτησε το φμπ για την αποκατάσταση του πρώτου μου προφίλ και
δεν έλαβα ΚΑΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ (αλήθεια δεν είναι αντισυνταγματικό να μου ζητάει ένας
άγνωστος -χωρίς να μου πει το όνομα του τουλάχιστον και χωρίς καμία επίσημη ιδιότητα-
την αστυνομική μου ταυτότητα???)… θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένα λόγος να συνεχίζω
να γράφω στο διαδίκτυο πια. Και πάλι ΝΤΡΟΠΗ!!!! σε όποιον το έκανε. Αλλά μάλλον
δεν θα πάρω καμιά απάντηση όπως και τότε που κράτησαν ολόκληρο το μισθό επί μήνες
και δεν μίλησε ΚΑΝΕΙΣ… είναι η...δημοκρατία…όπως διαφαίνεται...
Σάββατο 3 Ιανουαρίου 2015
Το προφίλ μου στο Facebook ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΕ σήμερα ΞΑΦΝΙΚΑ. Τυχαίο???
Μετά από παμπολλές φορές που μου το κλείδωσαν, σήμερα το προφίλ
μου στο Facebook ΚΑΡΜΕΝ ΓΛΙΓΛΗ (το πραγματικό μου όνομα) ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΕ ΞΑΦΝΙΚΑ. Όπως
μου έγραψε, μετά από μαζικές καταγγελίες ότι ΔΗΘΕΝ «δεν είναι το πραγματικό μου
όνομα». Και όμως είναι. Σκανάρισμα και όλα τα σχετικά και ΑΝ… Τυχαίο???
Τρομερό… ΝΤΡΟΠΗ!
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)